Hoe ziet de agrarisch ondernemer van de ‘toekomst’ eruit?
Nu zou je natuurlijk kunnen denken: dat ben ik zelf. Maar wat is het dat jou onderscheidt van de anderen? Het ondernemersvak heeft zoveel facetten dat het lastig is om overal goed in te zijn. Welke vaardigheden worden de komende jaren belangrijk om jouw onderneming toekomstbestendig te maken? De ontwikkelingen in de wereld volgen elkaar in rap tempo op. Internationaal worden onze concurrenten beter. Hoe ga jij je als ondernemer hiermee om? Op welke manier kun je hier (nog) op anticiperen? Hoe en waar kun je de benodigde vaardigheden leren?
De Nederlandse agrarische sector is wereldwijd nummer 1 op het gebied van vaktechniek en we ondernemen in een land dat heel goed is in logistiek. Daarin schuilen volgens mij de eigenschappen die ervoor gezorgd hebben dat we koploper van de wereld zijn. De primaire producenten hebben zich jarenlang ingezet om de kostprijs te verlagen en daarbij te verduurzamen. Helaas zijn we in de agrarische sector, ondanks dat we de beste zijn, nog meestal de prijsnemer. Andere schakels in de keten bepalen wat wij krijgen. De strategie van de meeste supermarkten ‘de laagste-prijs-garantie’ draagt daar ook niet aan bij. In de zuivelketen is FrieslandCampina een mooi voorbeeld. Doordat er van melk ook andere producten gemaakt worden en doordat ze zorgen dat er via reclame vraag uit de markt komt kan er gezorgd worden voor een stabielere marktprijs. In de tuinbouwsector is dit jarenlang gedaan door de veiling (groente- en bloemenveiling). De laatste jaren hebben we in de tuinbouw afscheid genomen van dit systeem en waarschijnlijk ook wel met goede redenen. De constructies die volgden zijn echter niet zaligmakend. Maar hoe ga je hiermee om, welke positie heb je hierin?
Wat doen andere sectoren beter? Marketing? De maatschappij geeft om duurzaamheid en de burger is van mening dat iedereen een eerlijke boterham moet kunnen verdienen. Maar dan zijn er ook nog de consumenten: die weten niets van jouw kostprijs. Wel zijn ze bereid meer te betalen voor een goed gevoel. Dit zijn dingen die we allemaal weten, waarom presteren we dan op een aantal succesvolle bedrijven dramatisch op het gebied van marketing? Ik ben van mening dat de ondernemer van de toekomst deze vaardigheden zal moeten beheersen. Aan de ene kant het bestaansrecht: denken vanuit de omgeving, leren denken vanuit de positie van je buren. Hoe verkoop jij jezelf aan de maatschappij, liggen er nog kansen in jouw omgeving? Aan de andere kant het denken vanuit de markt: nieuwe ideeën en creativiteit, datgene produceren waar de vraag naar is.
Jan Enthoven
Dagelijks bestuur NAJK, portefeuille tuinbouw
