Duurzame Zuivelketen stelt nieuwe doelen voor 2030

De Duurzame Zuivelketen heeft een aantal doelen voor 2020 al gerealiseerd. Naast de oorspronkelijke partners LTO Nederland (melkveehouders) en NZO (zuivelindustrie), werken met ingang van 2019 ook de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV) en het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) samen in de Duurzame Zuivelketen. Het samenwerkingsverband, dat onder ZuivelNL valt, verbreedt zijn scope met enkele nieuwe doelen en heeft nieuwe doelstellingen voor 2030 vastgesteld.

De Duurzame Zuivelketen wordt ondergebracht bij ZuivelNL. Dit past in de nieuwe positionering van ZuivelNL als de brancheorganisatie voor de Nederlandse zuivelketen.

Behaalde doelen

Onder andere bij het terugdringen van het gebruik van antibiotica in de melkveehouderij en op het terrein van weidegang zijn de gestelde doelen voor 2020 al gehaald. Dit betekent bijvoorbeeld dat ruim 99% van de Nederlandse melkveebedrijven voldoet aan de norm voor antibioticagebruik van de onafhankelijke Autoriteit Diergeneesmiddelen (SDa). Het aantal bedrijven met weidegang is in 2018 al uitgekomen boven het streefpercentage van 81,2.

Hoofdthema’s

Ook bij de andere doelen boekt de Duurzame Zuivelketen voortgang. Daarbij gaat het tot nu toe om de volgende 4 hoofdthema’s:
– klimaatverantwoorde zuivelproductie;
– continu verbeteren van diergezondheid en dierenwelzijn;
– behoud van weidegang;
– biodiversiteit en milieu.

Voor de periode tot 2030 voegt de Duurzame Zuivelketen hier drie thema’s aan toe, namelijk:
– verdienmodellen;
– grondgebonden melkveehouderij;
– veiligheid op het boerenerf.

Bij verdienmodellen gaat het om duurzaam rendement voor melkveehouders op basis van hogere opbrengsten en/of lagere kosten en/of meer ontwikkel- cq gebruiksruimte.
Grondgebonden melkveehouderij betreft eiwit van eigen grond of uit de buurt, buurtcontracten, voldoende grote huiskavel t.b.v. weidegang en afname van de import van eiwitrijke grondstoffen. Dit sluit aan op het beleid van LNV in het kader van de nota over Kringlooplandbouw.
Een veilige werkvloer voor melkveehouders, hun familieleden, medewerkers en bezoekers zal worden gestimuleerd door bewustwording van veiligheid op het boerenerf en actief handelen zodat het aantal ongevallen afneemt.

Doelstellingen

Voor alle 7 thema’s zijn (geactualiseerde) doelstellingen vastgesteld voor 2030, in samenspraak met de Adviesraad van de Duurzame Zuivelketen en het ministerie van LNV. Het ministerie en andere stakeholders hebben namelijk ook een rol en verantwoordelijkheid bij de realisatie van de doelen.
Ook bij de sectordoelen voor 2030 gaat de Duurzame Zuivelketen uit van de diversiteit in de sector. Zo kan de ene melkveehouder meer doen aan natuur en landschap, terwijl een ander meer werkt aan duurzame energie.

Duurzame melkveehouderij

De Nederlandse zuivelsector staat voor een duurzame melkveehouderij die gezonde producten voortbrengt in een gezonde omgeving. Melkveehouders en zuivelondernemingen komen zelf met nieuwe duurzaamheidsdoelen, om dit ook in de toekomst waar te maken op basis van verantwoorde productie, voldoende draagvlak en een gezond verdienmodel.

 

Meer informatie vindt u hier: Factsheet nieuwe doelen

NAJK: bedrijfsovernamefonds aanwinst voor jonge boeren en tuinders

Minister Schouten van het ministerie van LNV heeft vandaag de verdere invulling van het bedrijfsovernamefonds bekendgemaakt. Vanaf 1 januari 2020 wordt de borgstellingsregeling Vermogensversterkend Krediet (VVK) opengesteld. Daarnaast komt er een kenniscentrum bedrijfsovername en een programma voor duurzame bedrijfsovernames. Het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) is blij met het resultaat.

In het regeerakkoord van kabinet-Rutte III heeft het kabinet € 75 miljoen vrijgemaakt voor “een bedrijfsovernamefonds waaruit jonge boeren worden ondersteund om de overname van het gezinsbedrijf en investeringen in innovatie te financieren”. NAJK is afgelopen periode met het ministerie van LNV in gesprek geweest over de invulling van het bedrijfsovernamefonds. Het bedrijfsovernamefonds bestaat uit twee delen: 64 miljoen euro van het bedrijfsovernamefonds is bestemd voor de borgstellingsregeling Vermogensversterkend Krediet en 11 miljoen euro voor opleiding en coaching.

Openstelling VVK per 1 januari 2020
Tot een periode van drie jaar na de start of overname van een landbouwbedrijf kan aanspraak gemaakt worden op deze regeling voor investeringen. De regeling is nuttig voor overnemende en startende agrarische ondernemers die onvoldoende risicodragend vermogen (solvabiliteit) hebben. Per 1 januari 2020 wordt de VVK opengesteld. “Deze regeling geeft een bepaalde groep ondernemers meer mogelijkheden doordat de leencapaciteit vergroot wordt. Wij hadden graag gezien dat deze regeling voor alle jonge agrarische ondernemers nuttig was, maar dat was om juridische redenen helaas niet mogelijk”, aldus Sietse Draaijer, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille bedrijfsovername.

Kenniscentrum bedrijfsovername
NAJK heeft de afgelopen periode gepleit voor een kenniscentrum bedrijfsovername. Draaijer: “Wij zijn blij dat er hoogstwaarschijnlijk een kenniscentrum bedrijfsovername gaat komen. Het kenniscentrum moet het expertisecentrum op het gebied van duurzame agrarische bedrijfsovernames worden. Het kenniscentrum bundelt en verspreidt kennis over bedrijfsovername en helpt opvolgers, overdragers en andere gezinsleden op weg naar een succesvolle bedrijfsovername. In Vlaanderen heeft zo’n kenniscentrum zijn succes al bewezen. Overdragers, opvolgers en andere familieleden kunnen bij een loket terecht met al hun vragen.”

Programma duurzame bedrijfsovername
Het Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA gaat een programma duurzame bedrijfsovername inrichten. Hierin gaan onderwijsinstellingen, agrarische bedrijven en agrarische dienstverleners met elkaar onderzoek doen, zodat de huidige kennis over bedrijfsovername aangevuld en verdiept wordt. Het kenniscentrum moet parallel gaan lopen aan het programma duurzame bedrijfsovername. Zo kunnen praktijkvragen teruggekoppeld worden naar het programma duurzame bedrijfsovername. Opgedane kennis vanuit het programma duurzame bedrijfsovername kan verspreid worden via het kenniscentrum.

NAJK over… klimaat

In 2015 is het Akkoord van Parijs gesloten. 195 wereldleiders ondertekenden toen de afspraak om de opwarming van de aarde in ieder geval onder de twee graden te houden. De Europese Unie heeft dit in 2017 vertaald in reductiedoelstellingen: veertig procent minder broeigassen in 2030 ten opzichte van 1990. De opgave die in de Europese Unie is vastgesteld, is per lidstaat verdeeld en gebaseerd op het bruto binnenlands product (BBP) per inwoner. Het doel is om in 2050 helemaal klimaatneutraal te zijn.

Nederlands klimaatberaad

Voor Nederland betekent de Europese opgave een reductieopgave van 49% minder broeigassen in 2030 ten opzichte van 1990. Om invulling te geven hoe de reductiedoelen gerealiseerd moeten worden, heeft Nederland daarom in 2018 een klimaatberaad opgericht. Dit beraad is opgedeeld naar de vijf sectoren: industrie, mobiliteit, de gebouwde omgeving, elektriciteit en landbouw & landgebruik. Dit zijn de vijf zogenaamde klimaattafels met elk hun eigen reductiedoelstelling in megaton CO2. Elke tafel heeft een eigen, onafhankelijke voorzitter.

Reductieopgave landbouw & landgebruik

Onder elke tafel vallen verschillende adviesgroepen die advies geven aan de tafel om CO2-uitstoot te verminderen. De landbouwtafel heeft de taak om 3,5 megaton minder CO2-uitstoot te produceren: veehouderij 1 megaton (methaan), glastuinbouw 1 megaton en landgebruik 1,5 megaton.

Visie NAJK

NAJK heeft de afgelopen periode bijeenkomsten gehouden met haar leden om zo de standpunten van de jonge boeren en tuinders te bepalen. Hieronder de standpunten van NAJK, waarbij we op drie thema’s (bodem, mest en energie) nader in zijn gegaan:

Algemeen

  • Klimaatmaatregelen mogen niet alleen op ‘het bordje’ van de boer terechtkomen.
  • Klimaatmaatregelen dienen integraal met andere thema’s, zoals dierenwelzijn en biodiversiteit te worden geïmplementeerd.
  • Er moet een duidelijk verdienmodel voor de primaire sector overblijven.
  • Klimaatmaatregelen mogen niet leiden tot een ongelijk speelveld in Europa.
  • De opname van CO2 door (voeder)gewassen zou meer gewaardeerd mogen worden in de klimaataanpak.
  • Bestaande (mest)regelgeving vormt een belemmering voor bedrijven om met klimaatmaatregelen aan de slag te gaan.
  • Jonge boeren willen een bijdrage leveren om klimaatwinst te behalen, maar wensen niet de problemen van andere sectoren/klimaattafels op te lossen.
  • Alle ruimtelijke claims op ook landbouwgronden mogen geen bedreiging zijn voor (jonge) ondernemers.

Bodem

  • Een (jonge) boer mag niet de dupe worden van een milieuhandicap van zijn veengrond.
  • Jonge boeren moeten op veengronden kunnen blijven boeren.
  • Onderwaterdrainage kan een optie zijn voor veengronden. Dit moet meer onderzocht worden.
  • Er bestaat veel verschil tussen veengronden. Goede pilots om maatregelen te testen zijn dan ook van belang om geen kostbare maatregelen toe te passen die weinig effect hebben.
  • Weidevogels moeten in veenweides behouden worden.
  • Er moet gestuurd worden op organischestofbalans.
  • Er hoort bedrijfsspecifieke grondbewerking bij een bedrijfsspecifiek bouwplan.
  • Boeren moeten vrijwillig een deel van hun land kunnen inzetten voor de teelt van biomassa of koolstofvastleggende gewassen en moeten hiervoor een financiële compensatie krijgen.
  • Regelgeving moet zo aangepast worden dat het makkelijker is om als veehouder en akkerbouwer samen te werken.
  • Veel gronden zijn niet geschikt voor de teelt van voor de mens bruikbare plantaardige eiwitten. Hier kunnen dieren een belangrijke rol spelen.

Mest

  • Er moet in het mestbeleid meer ruimte zijn voor het gebruik van organische mest als vervanging van kunstmest.
  • Individuele boeren moeten zelf kunnen kiezen of zij algemene gebruiksnormen of bedrijfs- of perceelspecifieke mestnormen willen hanteren.
  • Economisch belang is leidende bepaling voor collectieve of bedrijfsspecifieke mestverwerking.

Energie

  • Zonnepanelen mogen pas op landbouwgrond worden geplaatst als de daken nagenoeg vol liggen. Plaatsing op onrendabele percelen heeft dan de voorkeur.
  • Boeren moeten het recht hebben om windmolens op eigen land te plaatsen mits het toepasbaar is in de omgeving.
  • Klimaatwinst door energieopwekking op agrarische bedrijven moet ook ten goede komen aan de landbouwtafel.
  • Er wordt geïnvesteerd in het elektriciteitsnet om ook in gebieden met minder zware elektranetten het mogelijk te maken om (zonne-)energie op te wekken op (stal)daken.

Wat deed NAJK voor jou in juli?

Iedereen bij NAJK zet zich dag in dag uit voor 100% in voor jou als lid. We zorgen bijvoorbeeld voor het materiaal, achtergrondinformatie en gespreksleiders voor interessante bijeenkomsten of discussieavonden, ontwikkelen trainingen en cursussen, regelen winacties en behartigen jouw belangen in Den Haag of Brussel. Wat deed NAJK voor jou in juli? Hier een kleine greep uit alle activiteiten:

  • NAJK-voorzitter, Andre Arfman, heeft samen met Ramon Klaassens een training verzorgd over bedrijfsovername voor de Oegandese jonge boeren organisatie UNYFA. Ook hebben ze kennis uitgewisseld over de opzet en organisatie van beide organisaties.
  • Dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij, Marije Klever, is bij de verbroederingsactiviteit van LAJK geweest met de Belgische Groene Kring en Duitse Landjugend. Zij hebben met elkaar een fruitbedrijf in Lerop bezocht.
  • Leendert Jan Onnes, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille akkerbouw, is met de LTO-vakgroep akkerbouw op excursie geweest naar België. Daar hebben zij ook met de akkerbouw vakgroep van Boerenbond, de Belgische LTO, gesproken en kennis uitgewisseld. Er is onder andere gesproken over regelgeving en de daarbij behorende problemen in de grensgebieden.
  • Marije Klever, NAJK-bestuurder met de portefeuille melkveehouderij, is bij een bijeenkomst geweest over de definitie kruidenrijk grasland. Daar heeft zij de input namens de jonge boeren gegeven.
  • Op 4 juli was de jaarlijkse algemene ledenvergadering van NAJK. Ieder jaar wordt deze door een andere provincie georganiseerd. Dit keer was de organisatie in handen van BAJK en is er een bezoek gebracht aan buffelfarm Vlemmix.
  • De brandbrief die NAJK naar minister Schouten heeft gestuurd, is door het ministerie ontvangen. NAJK en het ministerie zullen nu verder met elkaar in gesprek gaan naar aanleiding van de brandbrief.
  • Voorzitter van NAJK, Andre Arfman, heeft namens de jonge boeren en tuinders input gegeven aan de taskforce nieuwe verdienmodellen. De taskforce gaat onderzoeken hoe boeren hun investeringen in kringlooplandbouw kunnen terugverdienen. De taskforce is opgezet door minister Schouten en staat onder leiding van Overijssels landbouwgedeputeerde Hester Maij.
  • Dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille internationaal, Iris Bouwers, is bij de Haringparty van de Nederlandse landbouw Europarlementariërs in Brussel geweest.
  • In juli vond een aantal voorrondes voor het NK Veebeoordelen plaats. De deelnemers die tijdens de voorrondes geplaatst zijn, zullen het op zaterdag 5 oktober tegen elkaar opnemen in Hoornaar.
  • NAJK en het ministerie van LNV zijn met elkaar in gesprek geweest over het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid na 2020.
  • Iris Bouwers, NAJK-bestuurder internationaal, is bij het afscheid van Bert-Jan Ruissen van het ministerie van LNV geweest. Ruissen gaat nu aan de slag als Europarlementariër op het gebied van landbouw.
  • NAJK’ers Ale Nammensma en Hanna Bruinsma zijn de winnaars van de Agroscoopbokaal vleespluimvee vanuit ForFarmers. NAJK feliciteert Ale en Hanna met deze prijs.
  • Dagelijks bestuurder Marije Klever, is bij het overleg van de Duurzame Zuivel Keten (DZK) geweest.
  • NAJK-partner, DeLaval, en NAJK zijn in gesprek geweest om de activiteiten voor aankomend jaar met elkaar vorm te geven.
  • Dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille bedrijfsovername, Sietse Draaijer, schreef een column met als titel eigendom en/of exploitatie? Lees zijn column op onze website.
  • Tim van der Mark, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille intensief, is met een groep varkenshouders van NAJK samengekomen om gedachten uit te wisselen over de toekomst van de varkenshouderij.
  • NAJK-lid, Joris van Lierop, heeft namens NAJK deelgenomen aan de Civil Dialogue Groep (CDG) pluimvee. De CDG is een adviesgroep van de Europese commissie.
  • NAJK is op zoek naar een nieuwe communicatiemedewerker. Tot en met 2 augustus kunnen sollicitanten zich melden. Heb jij oog voor design, tekst en heb je affiniteit met de agrarische sector? Reageer dan snel.

Wat zal NAJK voor jou doen in augustus?

Natuurlijk zal er in augustus ook veel door NAJK worden georganiseerd. Lees het laatste nieuws op de NAJK-website. Hierbij alvast een voorproefje:

  • NAJK-voorzitter, Andre Arfman, zal op missie gaan met Agriterra naar Indonesië. Daar zal hij coöperaties adviseren over het betrekken van jongeren.
  • NAJK zal druk bezig zijn met de voorbereidingen van het NK Veebeoordelen dat op 5 oktober in Hoornaar plaats gaat vinden. Heeft u een bedrijf en wilt u het NK Veebeoordelen sponsoren? Neem dan contact op met ons.

Eigendom en/of exploitatie?

Eigendom en exploitatie van een agrarisch bedrijf zijn twee onderwerpen die vaak naar voren komen in mijn portefeuille bedrijfsovername, binnen het dagelijks bestuur van NAJK. In de agrarische sector hangen deze termen sterk aan elkaar. In Nederland kennen we veel bedrijven die in eigendom zijn en waar exploitatie en eigendom dus bij dezelfde partij ligt. Naast deze vorm zijn er natuurlijk nog de pachtbedrijven waarin exploitatie en eigendom duidelijk, voor het grootste gedeelte, zijn gescheiden.

Ik kom veel fanatieke jongeren tegen die graag een agrarisch bedrijf willen overnemen. Dit zijn vaak hele gepassioneerde jongeren die met hart en ziel ‘’boer’’ zijn. In de meeste gevallen komen we er al snel op uit dat ze het graag willen maar dat ze het financieel niet kunnen rondkrijgen. Dit heeft enerzijds te maken met de rentabiliteit en anderzijds met de hoge prijzen voor landbouwgrond en productierechten.

Afgelopen mei ben ik samen met 12 andere jongeren uitgenodigd om met het koninklijk paar mee te reizen naar Mecklenburg-Voor-Pommeren en Brandenburg. Doel van deze studiereis was om te leren hoe de agrarische sector in deze deelstaten werkt. Eén van de belangrijkste onderwerpen die mij is bijgebleven is dat dit veelal grote bedrijven zijn met veel ‘’eigenaren’’. Deze constructies zijn ontstaan door het voormalige Sovjettijdperk. Het gevolg is dat er een scheiding tussen eigendom en exploitatie is ontstaan.

Richting de toekomst wordt het naar mijn inziens essentieel om te kijken naar nieuwe modellen voor de manier waarop eigendom en exploitatie gescheiden kunnen worden. De pachtovereenkomsten zoals die nu in Nederland uitgegeven voldoen niet meer. In deze vorm loopt de verpachter weinig tot geen risico en de pachter neemt al het risico. Daarnaast heeft de pachter te weinig invloed op de pachtprijs. Er is hier te weinig gezamenlijk belang.

Vanuit het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en vanuit de Europese politiek worden nieuwe intredes en familiaire bedrijfsovername gestimuleerd. Binnen NAJK zien we dat dit vaak fout gaat op het gebied van communicatie en een te financieren businesscase. De problemen rondom communicatie ontstaan vaak simpelweg omdat de schenkingen dusdanig groot worden dat dit niet meer is uit te leggen aan de overblijvende kinderen. Als we praten over buiten familiare bedrijfsovername is dit probleem alleen maar groter.

Het is daarom in mijn beleving essentieel voor succesvolle duurzame agrarische bedrijfsovername in de toekomst dat er nieuwe vormen van scheiding tussen eigendom en exploitatie ontstaan. Binnen het opleiding en coaching deel van het bedrijfsovernamefonds moet hier aandacht voor zijn. Mijn oproep aan het ministerie van LNV en andere belanghebbende partijen is om hier aandacht aan te geven anders neemt het aantal bedrijfsovernames in de toekomst alleen maar af.

___________________________________________________________________________________________________________

Sietse Draaijer

Binnen het dagelijks bestuur van NAJK is Sietse Draaijer (32) verantwoordelijk voor de portefeuille bedrijfsovername. Sietse combineert deze functie met zijn melkveehouderij in het Friese Witmarsum.

Wat deed NAJK voor jou in juni?

Iedereen bij NAJK zet zich dag in dag uit voor 100% in voor jou als lid. We zorgen bijvoorbeeld voor het materiaal, achtergrondinformatie en gespreksleiders voor interessante bijeenkomsten of discussieavonden, ontwikkelen trainingen en cursussen, regelen winacties en behartigen jouw belangen in Den Haag of Brussel. Wat deed NAJK voor jou in juni? Hier een kleine greep uit alle activiteiten:

  • NAJK-lid Auke Spijkerman nam namens NAJK deel aan de adviesraad van de Europese Commissie (CDG) over biologische landbouw.
  • NAJK en ForFarmers hebben hun samenwerking verlengd. Ook de aankomende jaren werken ForFarmers en NAJK aan verbinding en kennisoverdracht.
  • Dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij, Marije Klever, heeft een toelichting gehad van het ministerie van LNV over de brief die aan de Tweede Kamer is gestuurd over fosfaat en afroming.
  • NAJK-voorzitter, Andre Arfman, is bij de kick-off-bijeenkomst geweest van het project toekomstverkenning. Dit project wordt geleid door HAS Den Bosch.
  • Marije Klever, NAJK-bestuurder met de portefeuille melkveehouderij, heeft de vergadering van de vakgroep melkveehouderij van LTO bijgewoond.
  • De visie van NAJK op het nieuwe mestbeleid is gepresenteerd aan de agrarische pers. Dit deed Marije Klever, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij, tijdens een persmoment waar ook de visie van LTO op mest werd gepresenteerd.
  • NAJK heeft de BodemBattle verzorgd voor studenten van het Nordwin College Leeuwarden en Wellant College Houten. Tijdens de BodemBattle wordt op een ludieke en interactieve wijze kennisgemaakt met het onderwerp bodem en klimaat.
  • Leendert Jan Onnes, dagelijks bestuurder NAJK, is bij de jaarlijkse bijeenkomst van Agrarische Jongeren Friesland (AJF) met hun sponsoren geweest.
  • NAJK heeft iedereen gewezen op de deadline (1 juli 2019) voor de informatieplicht energiebesparing.
  • Leendert Jan Onnes, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille akkerbouw, is bij het symposium ‘Op z’n Vitale Akker’ van de Brancheorganisatie Akkerbouw geweest. Er is onder andere gesproken over ontwikkelingen rondom bemesting, veredeling, datatoepassing, gewasbescherming in relatie tot de doelen die gesteld zijn in het actieplan plantgezondheid.
  • Op 17 juni heeft NAJK de jaarlijkse NAJK-netwerkborrel gehouden. Lokale bestuurders konden kennismaken met het aanbod van NAJK voor avondinvullingen.
  • NAJK en Rabobank gaan ieder kwartaal met elkaar in overleg om de belangrijkste ontwikkelingen binnen de organisaties en de sector met elkaar te delen. Afgelopen maand zijn NAJK en Rabobank met elkaar in overleg geweest.
  • Marije Klever, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij, is bij de presentatie geweest van minister Schouten over de realisatie van de visie.
  • Op 4 juni en op 26 juni waren de eerste etentjes in kader van het project Boer Bistro. Vijf jongeren organiseerden een etentje voor 25 gasten bij een boer op het erf. In de aankomende maanden zullen nog 22 etentjes georganiseerd worden. Kijk op boerbistro.nl voor een etentje bij jou in de buurt.
  • Dagelijks bestuurder Marije Klever schreef een brandbrief naar minister Schouten over de knellende situatie waarin jonge melkveehouders zitten. Naar aanleiding van deze brief is Marije op Boerenbusiness.tv geweest, op radio NPO1 en heeft er een artikel gestaan in Melkvee, Boerderij en het blad van de pachtersbond.
  • Leendert Jan Onnes, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille akkerbouw, is voor NAJK met Agriterra op missie geweest naar Rwanda. Daar heeft hij coöperaties geadviseerd.
  • NAJK schreef een position paper over kringlooplandbouw. Deze visie heeft zij gedeeld met de landbouwwoordvoerders in de Tweede Kamer.
  • Andre Arfman, NAJK-voorzitter, is bij de afscheidsreceptie geweest van Aldrik Gierveld als directeur Europees, Internationaal en Agro-economisch beleid bij het ministerie van LNV.
  • Iris Bouwers, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille internationaal, heeft tijdens de alv van CEJA afscheid genomen als vicevoorzitter van CEJA. Afgelopen twee jaar vervulde Iris deze taak.
  • Dagelijks bestuurder Sietse Draaijer heeft deelgenomen aan het fiscaal en bedrijfskundig overleg van LTO.
  • De krant Trouw schreef een artikel over gewasbescherming en interviewde hiervoor dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille akkerbouw, Leendert Jan Onnes.
  • Dagelijks bestuurder NAJK Marije Klever is bij het overleg van Stichting Weidegang geweest.
  • Op 22 juni verscheen er weer een nieuwe BNDR. Hierin kun je onder andere lezen over de discussiebijeenkomst over nieuwe verdienmodellen, CRSP-Cas en het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid.
  • Sietse Draaijer, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille bedrijfsovername, heeft deelgenomen aan een rondetafelgesprek van NAJK-partner Interpolis over risicomanagement.
  • NAJK heeft de openstelling van Jonge Landbouwersregeling 2018 geëvalueerd. De resultaten hiervan zijn in een infographic weergegeven en gedeeld via de socialmediakanalen van NAJK.
  • Op 28 en 29 juni heeft NAJK op de NRM in Zwolle gestaan. NAJK deed op het koelplein expeditie Robinson, overleven in de jungle van de melkveehouderij.
  • Marije Klever, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij, heeft het toekomstdebat geleid dat gehouden werd tijdens de NRM.
  • NAJK heeft gereageerd op de presentatie van het klimaatakkoord. NAJK heeft een algehele reactie samen met LTO opgesteld en heeft daarnaast ook met de zuivelpartijen een reactie opgesteld specifiek met betrekking tot de melkveehouderij. NAJK maakt zich zorgen over de klimaatplannen voor de veenweidegebieden en blijft benadrukken dat er toekomstperspectief voor (jonge) boeren moet blijven bestaan.
  • Sietse Draaijer, dagelijks bestuurder met de portefeuille bedrijfsovername, is bij een bijeenkomst geweest van Wageningen Universiteit die een onderzoek doet naar matchmaking in de landbouw.

Wat zal NAJK voor jou doen in juli?

Natuurlijk zal er in juli ook veel door NAJK worden georganiseerd. Lees het laatste nieuws op de NAJK-website. Hierbij alvast een voorproefje:

  • Eerder schreef Marije Klever, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij, een brandbrief naar minister Schouten over de knellende situatie waarin jonge melkveehouders zitten. In juli gaat Marije hierover met het ministerie van LNV in gesprek.
  • Er staat een excursie gepland naar Buffelfarm Vlemmix met het NAJK-bestuur, de afvaardiging van de provincies, en het dagelijks bestuur van NAJK. Deze excursie vindt plaats voorafgaande aan de algemene ledenvergadering.
  • Dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille internationaal, Iris Bouwers, zal naar de Haringparty in Brussel gaan. Dit is een bijeenkomst van de Nederlandse Europarlementariërs en belangrijke actoren uit de agrarische sector.

Nadere uitwerking klimaatakkoord mede bepalend voor realiseren ambities

De belangenorganisaties van melkveehouders (LTO Nederland, NMV, NAJK) en zuivelondernemingen (NZO) stellen vast dat het kabinet op een aantal punten afwijkt van het eerdere Ontwerp Klimaatakkoord, waarin ook de voorstellen van de zuivelpartijen zijn opgenomen. Die voorstellen hebben de steun van alle deelnemende partijen aan de Klimaattafel Landbouw & Landgebruik.

In het ontwerpakkoord is onder meer aangegeven om de CO2-uitstoot in de veenweiden gebiedsgericht aan te pakken, door de komende twee à drie jaar per gebied te onderzoeken welke maatregelen voor elk gebied het meest effectief zijn. Het kabinet wil echter met onmiddellijke ingang maatregelen nemen; zonder te weten of dat leidt tot het gewenste effect. Een zorgvuldig gebiedsproces met alle belanghebbenden is noodzakelijk voor een breed draagvlak.

Tot teleurstelling van de zuivelsector schaart het kabinet zich niet achter het advies van de Commissie Grondgebondenheid dat met steun van de voltallige Klimaattafel Landbouw en Landgebruik was opgenomen in het Ontwerp Klimaatakkoord. Deze commissie was destijds zeer breed samengesteld, inclusief vertegenwoordigers van de rijksoverheid, de provincies en natuur- en milieuorganisaties. In het belang van een toekomstbestendige en maatschappelijk gedragen melkveehouderij blijven de zuivelsector en alle andere betrokkenen zich inzetten om het advies uit te voeren.

De zuivelsector is het kabinet erkentelijk voor de toegezegde extra financiële steun om de uitstoot van broeikassen in de melkveehouderij te verminderen. Het is nog niet duidelijk of de toegezegde bedragen voldoende zijn om de ambities waar te maken. Dat hangt ook af op welke wijze de middelen kunnen worden besteed en of bestaande regelingen (financierings-, investerings- en fiscale instrumenten) kunnen worden aangewend. Ook de invulling en uitwerking van de in het akkoord aangegeven noodzakelijke aanpassingen van wet- en regelgeving zal mede bepalend zijn om de beoogde reductie in de melkveehouderij te kunnen realiseren.

De zuivelorganisaties nemen klimaatmaatregelen. Daarom presenteerden zij eind vorig jaar een eigen plan van aanpak om broeikasgassen te reduceren. Bij de analyse van het ontwerpakkoord noemde het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) dat plan realistisch. Rekening houdend met de specifiek door het kabinet aangekondigde maatregelen, zullen de zuivelorganisaties met alle partijen het eigen plan van aanpak ter hand nemen met de daarin overeengekomen rollen en verantwoordelijkheden.

Kabinet neemt eerste stap richting realiseren landbouwambities

De agrosector speelt een belangrijke rol bij het behalen van klimaatdoelen. Al vele jaren produceert de sector hernieuwbare energie en reduceert zij broeikasgasemissies – met 19% sinds 1990i. Boeren- en tuindersverenigingen LTO Nederland, NAJK en Glastuinbouw Nederland zijn vorig jaar dan ook positief en met vertrouwen de klimaatonderhandelingen ingegaan.
Het kabinet neemt nu een eerste stap om de ambitieuze doelen van de klimaattafel landbouw en landgebruik te realiseren. De agropartijen waarderen de zoektocht naar additionele financiële middelen vanuit het ministerie van LNV. Minister Schouten verdient hiervoor een compliment. Het is echter de vraag of er structureel genoeg financiële middelen worden vrijgemaakt. Bovendien is het belangrijk dat er snel duidelijkheid komt over de noodzakelijke aanpassingen van beleid, met name ruimte in regelgeving en bestendig kabinetsbeleid tot 2030.
De vertegenwoordigers van de primaire sector zien het kabinetsvoorstel als een handreiking met aanknopingspunten voor nadere uitwerking. Wel benadrukken de verenigingen dat het voorstel met de eigen achterban moet worden besproken om het draagvlak onder boeren en tuinders te peilen.

Agrarische ambities
In het ontwerp klimaatakkoord omarmde de klimaattafel landbouw en landgebruik, waar ook het ministerie van LNV aan deelnam, de door het kabinet gevraagde reductie van 3,5 Mton CO2-eq bovenop al geplande reducties. De sector zag bovendien mogelijkheden voor een extra reductie tot 6 Mton CO2-eq. in totaal. Daaraan zijn wel randvoorwaarden verbonden omtrent regelgeving, financiering en de samenwerking met andere klimaattafels. Bovendien zijn de geschetste ambities mede afhankelijk van ander beleid, zoals het nog vorm te geven beleid Gewasbescherming 2030 en het advies van de Commissie Grondgebondenheid.
Sinds de presentatie van het ontwerp klimaatakkoord zijn de betrokken agropartijen in gesprek gegaan met hun achterban en hebben de planbureaus hun doorrekeningen gepresenteerd. Daaruit bleek dat een realistische en sluitende bedrijfseconomische onderbouwing voor boeren en tuinders een voorwaarde is voor de haalbaarheid van de ambities. De bewegingsruimte van veel ondernemers is beperkt. Ook als het doel ambitieus is moeten de stappen behapbaar zijn.

Invulling randvoorwaarden
Het kabinet heeft nu zelf een aantal extra maatregelen voorgesteld. De invulling van de randvoorwaarden, financiële onderbouwing en passende regelgeving moet verder worden uitgewerkt.
De agropartijen constateren dat de door het kabinet beschikbaar gestelde 970 miljoen euro tot 2030 een eerste stap is. De geschatte investeringen voor het klimaatakkoord zijn voor de agrosector circa 11 miljard euro, waarvan momenteel zo’n 3,5 miljard euro nog niet wordt gedekt door subsidies of de markt. Er is veel afhankelijk van de wijze waarop de middelen kunnen worden besteed en of bestaande regelingen (bijvoorbeeld SDE++) kunnen worden aangewend. Dit zal mede bepalend zijn om de beoogde reductie te kunnen realiseren.
De klimaattafel heeft in het ontwerpakkoord verschillende suggesties gedaan waarmee wet- en regelgeving in lijn kan worden gebracht met de doelen. De agrosector is afhankelijk van de overheid bij het waarmaken van welke ambitie dan ook. Het kabinetsvoorstel biedt hier nog niet voldoende
helderheid over. Dat geldt ook voor de samenwerking met andere sectortafels. Beide zijn van groot belang om de ambities van de sector te borgen.

Vragen over veenweidegebied
Bodemdaling en CO2-uitstoot in het cultuurhistorisch karakteristieke landschap van veenweidegebieden is complexe problematiek met grote regionale verschillen. Om tot oplossingen te komen is gebiedsgerichte aanpak, met het bedrijfsperspectief van de boer als uitgangspunt, noodzakelijk. Het kabinet onderschrijft dit.
In het ontwerpakkoord was opgeschreven dat er de komende twee à drie jaar zou worden onderzocht welke maatregelen voor elk gebied het meest effectief zijn. Het kabinet wil echter met onmiddellijke ingang maatregelen nemen; zonder te weten of dat in elk gebied tot de beoogde reductie leidt.
Ook leven er nog de nodige vragen over de voorgestelde vrijwillige stoppersregeling. Een top-down uitkoopregeling waarmee een aantal boeren kunnen stoppen, zou tegen de gebiedsprocessen kunnen indruisen. Daar komt bij dat lokaal ook voor de blijvende boeren perspectief moet blijven en een zorgvuldig gebiedsproces gewenst is om ook voor hen ontwikkelruimte te behouden.
De agropartijen benadrukken dat er van gedwongen krimp van de veestapel geen sprake kan zijn.

Gemeenschappelijk Landbouwbeleid overtekend?
Er is nog veel onduidelijk over het GLB na 2021, zowel op Europees niveau als met betrekking tot de nationale invulling. Vast lijkt te staan dat er meer wordt verwacht voor een lager budget. Het is voorbarig dat het kabinet er vanuit gaat dat boeren en tuinders de kosten voor klimaatmaatregelen kunnen afdekken met toekomstige GLB-gelden. Het gaat immers om bestaande (en krimpende) middelen die in eerste instantie bedoeld zijn om de economische positie van de boer en tuinder te versterken, die bovendien enkele malen overtekend lijken te zijn. Het kabinet wil immers ook andere transities vanuit het GLB financieren.

Gezamenlijke verantwoordelijkheid
De Nederlandse land- en tuinbouwsector wil bijdragen aan de klimaatdoelen en neemt zijn verantwoordelijkheid, zoals in het ontwerp klimaatakkoord omschreven. Het huidige verdienvermogen van boeren en tuinders is niet toereikend om de gewenste transitie te realiseren. Beter beleid en aanvullende middelen zijn noodzakelijk om voldoende te kunnen investeren in klimaatmaatregelen.

Gesprek met achterban
De klimaatmaatregelen moeten haalbaar en betaalbaar zijn voor de 54.000 Nederlandse boeren en tuinders, hun ketens en de consument. De ledenorganisaties zullen hun achterban consulteren om de resultaten van de klimaatonderhandelingen te bespreken en het draagvlak te peilen.
De uitkomsten van de bespreking met de achterban zullen uiteindelijk bepalend zijn voor de vraag of partijen dit kabinetsvoorstel onderschrijven.
Noot voor de redactie, niet voor publicatie:

Brandbrief NAJK over situatie melkveehouderij

NAJK heeft een brandbrief gestuurd naar minister Schouten van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit over de situatie in de melkveehouderij. Jonge boeren hebben bewegingsruimte en vertrouwen in de toekomst nodig. Juist deze dingen zien de jonge melkveehouders verdwijnen. Er wordt aan alle kanten aan de jonge boeren getrokken: aflossen, voldoen aan steeds weer nieuwe en hogere kwaliteitseisen, werken richting een visie die nog onzeker is, het biodiversteitsvraagstuk oplossen en het klimaat redden. Daarbij gebeurt er bijna wekelijks iets wat de ondernemer klem zet: het dierenactivisme maakt zijn opmars, het fosfaatrechtenstelsel wordt aangepast, bepaalde machines mogen plots niet meer gebruikt worden en de PAS wordt afgeschoten waardoor opeens duurzame ontwikkelingsplannen de prullenbak in kunnen. NAJK roept daarom minister Schouten op om de melkveehouderij ruimte te geven om te ontwikkelen.

Lees de hele brief hier: 06-03-02-3332NB – Brandbrief over situatie in de melkveehouderij

NAJK en ForFarmers zetten zich samen in voor jonge boeren

Andre Arfman, voorzitter van het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK), en Richard Dijkstra, directeur varkens en directielid ForFarmers Nederland, hebben hun handtekening gezet onder een nieuwe partnerovereenkomst. NAJK is blij dat de ambitieuze voeronderneming ForFarmers er opnieuw voor kiest verbonden te blijven aan de jonge boeren en tuinders.

In de samenwerking tussen de jonge boeren en tuinders en de voeronderneming ligt de focus vooral op het delen van kennis. Ook in de regio’s gaat de samenwerking verder in de vorm van plaatselijke activiteiten van de provinciale AJK’s. Beide partijen zien de samenwerking als een echte win-winsituatie: ForFarmers is een kennisbron en inspirator voor jonge agrarische ondernemers. Tegelijkertijd komt ForFarmers op deze manier in contact met de agrarisch ondernemer van de toekomst.

NAJK blij met de samenwerking

Als dé belangenorganisatie van jonge boeren en tuinders in Nederland vertegenwoordigt NAJK een enthousiaste en ambitieuze groep van 8.000 jonge agrarische ondernemers. “NAJK hecht een groot belang aan goede contacten met belangrijke spelers uit de agribusiness, zodat de leden verrijkt worden met belangrijke kennis, ontwikkelingen en informatie uit de agrarische sector. NAJK wil daarom graag de succesvolle samenwerking met ForFarmers voortzetten en is blij zo’n speler in de agribusiness aan zich te mogen verbinden”, zegt NAJK-voorzitter Andre Arfman.

ForFarmers partner voor jonge boeren

ForFarmers pakt de samenwerking de komende jaren actief op. Richard Dijkstra: “Onze missie is om ons in te zetten voor de continuïteit van het boerenbedrijf en een verdere verduurzaming van de agrarische sector. NAJK is daarin een belangrijke partner. Hierbij gaan we voor de langere termijn samen verder werken aan een mooie toekomst voor de agrarische sector. Dat gaat over meedenken over beleid tot het opzetten van grote en kleine evenementen voor de jonge boeren van Nederland. En daar zijn we trots op!”