BNDR: Belangenbehartiging: meer dan alleen praatjes en netwerken
27 september 2025
BNDR - ledenblad
Achter de schermen behartigt NAJK de belangen van de jonge boeren en tuinders in de politiek. Ingewikkelde dossiers, zoals stikstof, het Convenant Dierwaardige Veehouderi en het 8e Actieprogramma Nitraatrichtlijn (APN), zijn hier aan de orde van de dag. Het is een kleine greep uit de onderwerpen waar de dagelijks bestuurders zich keer op keer voor blijven inzetten. Hoe ziet deze belangenbehartiging er precies uit? En waar is NAJK momenteel druk mee? We geven je graag een uitgebreide update van de afgelopen maanden!
Natuurherstelverordening
In juni 2024 heeft de Europese Unie de natuurherstelverordening aangenomen. Nederland dient door deze verordening uiterlijk volgend jaar een nationaal herstelplan op te stellen. In dit plan komt een 0-meting en een aanpak waarmee Nederland invulling wilt geven aan doelen zoals het vernatten van veenweide, het herstellen van open landschappen en het (nog meer) beschermen van habitats en soorten. NAJK heeft zorgen over de mogelijke impact van de natuurherstelverordening. Een fatsoenlijke 0-meting en realiteitsbesef over de impact op de landbouw kan ons de komende jaren helpen als er invulling wordt gegeven aan de gestelde doelen. NAJK pleit in haar lobby dan ook om hier vanuit het ministerie meer prioriteit aan te geven. Hoe het nationale herstelplan er uit komt te zien, is nog afwachten. Als hier meer duidelijkheid over is, komen we bij de leden terug.
Stikstof
De afgelopen maanden is er veel gebeurd als het gaat om stikstof. Het startpakket van de ministeriële commissie sloeg de juiste weg in, maar was nog lang niet concreet genoeg. Zonder budget en concretisering van deze plannen kunnen PAS-melders en interimmers niet worden gelegaliseerd en kunnen jonge boeren en tuinders nog steeds niet vertrouwen op fatsoenlijke vergunningverlening in Nederland. Daarom heeft NAJK samen met provincies (IPO), gemeenten (VNG), waterschappen (UvW) en LTO een concretiseringsslag op dit startpakket gerealiseerd met het bouwstenendocument welke begin juli is gepubliceerd. Dit document biedt een basis voor verkiezingsprogramma’s en de formatie van het nieuw te vormen kabinet. In de tussentijd werkt NAJK met de betreffende partijen aan een concrete uitwerking van de gedane voorstellen. Dit betreft o.a. onderzoek naar een nieuw referentiemoment, bepalen wanneer er sprake is van een aantoonbaar extra effect (dus de additionaliteit is ingevuld) en de verdere ontwikkeling van doelsturing. Kortom, ook de komende maanden zet NAJK zich in voor een totaaloplossing!
Convenant ‘Stappen naar een dierwaardige veehouderij’
Dinsdag 24 juni is het convenant ‘Stappen naar een dierwaardige veehouderij’ getekend, samen met de vier sectoren melkvee-, kalver,- varkens- en pluimveehouderij. Markt- en ketenpartijen, het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) en dierenwelzijnsorganisaties hebben hier ook hun handtekening onder gezet. Nu kan de uitvoering beginnen! Het eerste gesprek met de verkenner, van de nieuw op te richten onafhankelijke autoriteit, staat gepland en binnenkort gaan we van start met de concrete uitvoering van het convenant.
Concept 8e APN
Op 14 juli presenteerde minister Wiersma de Kamerbrief over het concept van het 8e Actieprogramma Nitraatrichtlijn (APN). Daarin heeft de koers naar doelsturing een prominente plaats gekregen. NAJK staat positief tegenover deze benadering: doelsturing biedt ondernemers handelingsperspectief en ruimte om – op basis van behaalde resultaten – af te wijken van generieke regelgeving. In de afgelopen maanden hebben wij, samen met het brede consortium van landbouworganisaties, intensief samengewerkt met het Ministerie LVVN om te verkennen hoe doelsturing op een effectieve, werkbare en breed gedragen manier kan worden vormgegeven. Deze samenwerking wordt de komende tijd intensief voortgezet om tot een gedragen doelsturingsaanpak te komen. Naast het doelsturingsspoor is ook het generieke spoor van het 8e APN gepresenteerd. Met name de onduidelijkheid rondom de herziening van de stikstofgebruiksnormen en de toepassing van kortingen in de aandachtsgebieden voor oppervlaktewater baart NAJK zorgen. Via de internetconsultatie zullen wij hierover onze reactie indienen.
Gemeenschappelijk Landbouwbeleid
De afgelopen tijd stond voor onze portefeuillehouder internationaal, Gerben Boom, vooral in het teken van Renure, de EU-begroting en het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Na lang wachten en intensieve gesprekken in Brussel en Den Haag, werden op woensdag 16 juli eindelijk de voorstellen voor het GLB vanaf 2028 gepresenteerd.
Als NAJK hebben we ons de afgelopen tijd sterk gemaakt voor een gelijk speelveld voor boeren in heel Europa. Helaas brengen de nieuwe voorstellen nog veel onzekerheden met zich mee. Er dreigen verschillen te ontstaan in de GLB-subsidies die boeren in verschillende lidstaten ontvangen. NAJK blijft pleiten voor voldoende en passende regelingen voor jonge boeren, zodat bedrijfsovername beter mogelijk wordt. Gelukkig lijkt de Europese Commissie daar steeds meer oog voor te hebben — maar we zijn er nog niet. Wordt vervolgd!
Kunstmestvervanger Renure
Rondom de toelating van Renure zijn er ook belangrijke stappen gezet. Samen met collega-organisaties werken we aan een toelating van deze kunstmestvervanger. Nederland heeft hier al geruime tijd geleden een aanvraag voor ingediend, maar tot nu toe zonder succes. De verwachting is dat het Nitraatcomité, waar ook Nederland deel van uitmaakt, dit najaar een besluit zal nemen.
Politieke landbouwvisies
Tot slot was Gerben de afgelopen maanden aanwezig bij verschillende presentaties van landbouwvisies van politieke partijen. Zo nam hij deel aan het panel van de Voedselvisie van Volt en woonde hij de presentatie van het programma van GroenLinks bij. Zulke bijeenkomsten zijn voor het dagelijks bestuur van NAJK erg waardevol: ze bieden de kans om met alle politieke partijen in gesprek te gaan en de stem van jonge boeren te laten horen!
