De teloorgang van het gezinsbedrijf?

Het agrarische bedrijf wordt steeds groter. Zodanig dat het voor jonge ondernemers financieel lastiger wordt om het bedrijf van hun ouders voort te zetten. Ondanks deze zichtbare trend ziet Marijn Dekkers, sectormanager veehouderij bij Rabobank Nederland, nog geen teloorgang van het agrarische gezinsbedrijf.

Tekst: Ellen van den Manacker

Succesfactor

Al zolang het agrarische bedrijf in Nederland bestaat, wordt het van generatie op generatie gerund. Het succes van deze bedrijven schuilt in het gezin: alle gezinsleden hebben hetzelfde doel voor ogen en zijn bereidwillig om mee te helpen dat doel te bereiken. “Het gezin heeft een sterke binding met het bedrijf. Als het nodig is, helpen gezinsleden met werkzaamheden op het bedrijf. Omdat de gezinsbedrijven geen vaste salarissen hoeven te betalen, hebben ze meer veerkracht in een periode van minder goede tijden”, legt Dekkers uit.

Ontwikkelingen

Door de jaren heen heeft het agrarische gezinsbedrijf de nodige ontwikkelingen doorstaan. “Van specialist naar generalist”, zo noemt Dekkers deze evolutie. “Er zijn steeds meer facetten bijgekomen waardoor het agrarische bedrijf is blijven bestaan. Eerst waren boeren heel vakspecifiek, nu zijn het meer ondernemers.”

Overname

Automatisering en schaalvergroting zijn trends die het afgelopen decennium het agrarisch bedrijf passeerden. Landbouwmechanisatie nam langzaamaan het zware werk over en zorgde voor mogelijkheden om met dezelfde arbeid het bedrijf uit te breiden. Volgens het CBS had een doorsnee landbouwbedrijf in 2013 ruim 50 procent meer grond dan in 1995. Deze spurt in omvang zet jonge boeren aan het wikken en wegen: is het financieel voor hen mogelijk om het ouderlijk bedrijf over te nemen? “Er komt een steeds grotere last op de schouders van jonge agrarische ondernemers te liggen”, beaamt Dekkers. “Het is niet minder aantrekkelijk om opvolger te worden van een agrarisch bedrijf, de uitdaging is groter geworden. Er zijn tegenwoordig veel meer aandachtsgebieden dan vroeger. Toen kon je melkveehouder worden als je het werk in de stal leuk vond, nu moet je een hele brede scoop hebben om succes te hebben met je bedrijf.”

Ondernemingsvormen

Een verandering in ondernemingsvormen zoals die nu gebruikelijk zijn, de vennootschap onder firma (vof) en de besloten vennootschap (bv), voorziet Marijn Dekkers niet. “Het gezin zal altijd een stuwende kracht blijven achter het agrarische bedrijf. Dit zorgt voor veerkracht en betrokkenheid. Dat vinden wij als bank ook belangrijk.”

Financiering

Om het overnemen van het agrarische gezinsbedrijf ook in de toekomst mogelijk te maken, is Rabobank op zoek naar nieuwe financieringsvormen. “Op dit moment hebben we daar nog geen kant-en-klare oplossing voor”, vertelt Dekkers.

Tools

Voor ondernemers die met vraagstukken over de toekomst van hun bedrijf kampen, biedt Rabobank de nodige tools aan. Zo kunnen jonge ondernemers het Rabo Opvolgers Perspectief volgen. Een training waarbij samen met de jongeren hun visie op het bedrijf en de toekomst wordt uitgetekend. Ook biedt de Rabobank bedrijfsspecifieke tools aan, zoals de M-Tool voor melkveehouderijbedrijven. Dekkers: “Wij willen enerzijds als bank kennis leveren en anderzijds ondernemers stimuleren om zelf over hun bedrijf en toekomst na te denken.”