Kabinet zet nieuwe stap in stikstofaanpak, maar lost het niet op
18 september 2025
BelangenbehartigingNieuws
Naast de miljoenennota en troonrede heeft het kabinet deze week ook haar vervolg gepresenteerd op het startpakket om Nederland van het stikstofslot te krijgen. De Kamerbrief ‘Vervolgpakket Nederland van het slot’ geeft op hoofdlijnen invulling aan het budget van totaal 5,6 miljard euro en concretiseert zaken als doelsturing en borging. “De gemaakte keuzes krijgen in de brief meer vorm, maar zijn onvoldoende om vergunningverlening weer op gang te brengen.” aldus Merel Straathof, portefeuillehouder Leefomgeving.
Positieve ontwikkeling in doelsturingssystematiek
Minister Wiersma benadrukt in het vervolgpakket het belang van doelsturing en de ontwikkeling hiervan. De komende periode wil de bewindsvrouw de KPI-systematiek, het monitoringssysteem en het toezicht- en handhavingsregime uitwerken. NAJK is blij te zien dat het kabinet voornemens is om door te pakken op deze ontwikkeling. Als het aan NAJK ligt blijft doelsturing de basis voor emissiereductie in de veehouderij, hoe een volgend kabinet er ook uit zal zien.
De ontwikkeling van een goede structuur voor doelsturing kost tijd. “Als we met boeren, het bedrijfsleven en de overheid toe willen werken naar een geborgde en geslaagde doelsturingssystematiek is het van belang vandaag nog te starten met de uitwerking hiervan.” roept Straathof op. NAJK zet zich in om de bescherming van data, publiek-private samenwerking in de vorm van productschappen, een transparante aanpak voor handhaving en heldere en haalbare bedrijfsspecifieke doelen onderdeel te laten zijn van deze uitwerking.
Borging
Reductie van stikstofuitstoot in Nederland is essentieel voor het legaliseren van PAS-melders en interimmers en om vergunningverlening weer op gang te krijgen. Voor NAJK is het daarom van groot belang dat emissiereductie geborgd wordt. Een hedendaags referentiemoment maakt het mogelijk dat PAS-melders en interimmers niet langer dertig jaar terug hoeven in de tijd voor hun vergunningsreferentie, maar kunnen uitgaan van het heden. Wil je dit referentiemoment kunnen gebruiken, dan wil je zeker weten dat alles wat vandaag uitstoot in de toekomst daadwerkelijk vermindert.
De minister stelt in haar brief voor om voor alle sectoren op sectorniveau concrete streefwaarden voor 2030 en einddoelen voor 2035 op te nemen in de ‘Spoedwet vervangen omgevingswaarde stikstof’. Voor landbouw geldt dat er bedrijfsplannen opgesteld kunnen worden voor bedrijven die in 2030 achterlopen. Als een bedrijf niet aan de norm voldoet, kunnen maatregelen genomen worden zoals het (tijdelijk) houden van minder dieren of aankopen van extra productierechten. Als zwaarste instrument schrijf de minister voor om productierechten (tijdelijk) in te trekken.
NAJK is positief over deze denklijn, maar vraagt zich wel af of deze aanpak met streefwaarden in 2030 in plaats van haalbare doelen voldoende is om vergunningverlening tijdig weer op gang te krijgen. NAJK vindt hierbij wel van belang dat de randvoorwaarden hiervoor, zoals het voltooien van legalisatie en vergunningverlening weer mogelijk is. Anders zijn doelen op wat voor termijn dan ook onhaalbaar. “Zo hebben wij dit ook in het Bouwstenendocument opgenomen” aldus Straathof.
Oplossing PAS-melders en interimmers ontbreekt
Zorgelijk kijkt NAJK naar het ontbreken van alleen al de benoeming van PAS-melders en interimmers. Aan legalisatie van deze bedrijven wordt in de brief geen aandacht geschonken. Ook het vervolgpakket biedt dus geen oplossing voor deze ondernemers. De beperkte aandacht voor deze bedrijven in de brief, samen met de huidige voorstellen voor de wijziging omgevingswet (Maatwerk aanpak PAS-projecten) doet NAJK afvragen hoe hoog dit op de prioriteitenlijst van het kabinet staat.
Blij met budget, tijd voor plannen
De minister maakt 2,6 miljard euro beschikbaar voor het vervolgpakket. Dit zorgt ervoor dat het totale budget neer komt op 5,6 miljard incidenteel en 500 miljoen per jaar structureel. Dit wordt ingezet voor o.a. de ontwikkeling van doelsturing, de extensiveringsregeling, de vestigingssteun en opkoopregelingen. NAJK is blij met de toezegging van het budget en de verdeling hiervan en roept het kabinet op om samen met de sector snel werk te maken van concrete plannen voor de besteding van het beschikbare budget. Alleen door vandaag te starten met duidelijke keuzes en gezamenlijke afspraken kan het geld effectief worden ingezet voor doelsturing, verduurzaming en toekomstperspectief voor jonge boeren en tuinders.” aldus Straathof.
