NAJK dient zienswijze in op Ontwerp Nota Ruimte
16 december 2025
Nieuws
NAJK heeft een zienswijze ingediend op de Ontwerp Nota Ruimte en is kritisch op de koers die het kabinet daarin kiest. Hoewel het kabinet het belang en de meerwaarde van de landbouw expliciet erkent, vertaalt dit zich volgens NAJK onvoldoende in concrete en onderbouwde ruimtelijke keuzes. “De nota biedt te weinig duidelijkheid en toekomstperspectief voor jonge boeren en tuinders,” aldus Merel Straathof, portefeuillehouder Leefomgeving.
NAJK is wel degelijk voorstander van een Nota Ruimte, omdat dit duidelijkheid kan geven over wat een ondernemer wel of niet kan in zijn omgeving. Dat vraagt echter om expliciete keuzes in de verdeling van de schaarse ruimte: welke sector krijgt welke ruimte, waarom, en wat zijn hiervan de consequenties voor Nederland? Deze keuzes blijven uit.
De zienswijze gaat o.a. in op de volgende zaken:
De functie en meerwaarde van de Nederlandse land- en tuinbouw
De Nederlandse land- en tuinbouw vervult een cruciale functie binnen onze samenleving en economie. Al sinds de middeleeuwen bedient deze sector het Europese achterland (vooral Noordwest Europa) met producten uit haar voedselclusters. Om deze meerwaarde ook in de toekomst te blijven realiseren, heeft de sector voldoende ruimte en ontwikkelmogelijkheden nodig. Dit vraagt om een ruimtelijk beleid dat niet alleen beperkingen oplegt, maar ook ruimte en perspectief biedt.
-
De bescherming van landbouwgrond
Het ontwerp geeft invulling aan een afwegingskader voor functieverandering van landbouwgrond. Dit afwegingskader kent echter geen juridische borging. NAJK ziet mogelijkheden in het opdelen van het landelijk gebied in drie zones. Elke zone kent haar eigen mate van bescherming van landbouwgrond; zone met een agrarische hoofdstructuur, zone zonder hoofdstructuur, zone met natuurinclusieve hoofdstructuur.
-
Invulling voor een goed gevulde instrumentenkoffer
- Het mogelijk maken van innovatie, extensivering, verplaatsing en bedrijfsbeëindiging;
- Het uitrollen van (wettelijke) ruilverkavelingen op grote schaal;
- Een beleidsarme nationale grondbank;
-
Het creëren van nieuw land
Door nieuw land ontstaat er ruimte om economische activiteiten die nu plaats moeten maken voor natuur elders een plek te geven, zodat rondom Natura 2000-gebieden extensiever beheer mogelijk wordt. Zo draagt het bij aan meerdere opgaven tegelijk: verbetering van waterkwaliteit, versterking van natuur en biodiversiteit, ruimte voor energieopwekking en klimaatadaptatie. De Dollard is beperkt in oppervlak en voorziet ons niet in ons zoetwater, dus uitermate geschikt.
Jonge boeren en tuinders zijn ondernemend, trots en willen hun schouders eronder zetten. NAJK roept het kabinet daarom op om duidelijke keuzes te maken en jonge boeren en tuinders perspectief te bieden. De volledige zienswijze is hier te lezen.
