Meer oog voor klauwen

door de studiedag over ‘klauwgezondheid’ van MERIAL

Klauwgezondheid is een belangrijk element in de bedrijfsvoering van een melkveehouder. 80% van de koeien heeft in een jaar last van een klauwaandoening. Als deze aandoening niet tijdig wordt behandeld, kunnen de kosten per koe oplopen tot maar liefst 400 euro per jaar. Toch blijkt de klauwgezondheid een ondergeschoven kindje op veel melkveebedrijven. In de drukte van de dag wordt al snel de prioriteit gegeven aan andere werkzaamheden. Ook kan de kennis van klauwgezondheid bij sommige veehouders verbeterd worden, waardoor er automatisch meer aandacht aan de klauwen besteed wordt.

Tekst en beeld: Ellen van den Manacker

Het belang van klauwgezondheid is groot: een dier met gezonde klauwen loopt makkelijker naar het voer en heeft daardoor een hogere melkproductie. Daarnaast scheelt het goed onderhouden van de klauwen uiteindelijk tijd van de melkveehouder en van de dierenarts. Om het vroegtijdig signaleren van klauwproblemen onder de aandacht te brengen biedt MERIAL, een diergeneesmiddelenproducent, de studiedag ‘Klauwgezondheid’ aan. Deze studiedag, waarin theorie wordt afgewisseld met de praktijk, wordt via dierenartsen in het hele land weggezet bij melkveehouders.

“Klauwproblemen komen veel vaker voor dan melkveehouders denken”

Bij dierenartsen heerst een enorme werkdruk. Daardoor schiet het organiseren van studiedagen voor het klantbestand er vaak bij in. “Wij willen dierenartsen een extra service aanbieden”, vertelt Willeke van Soest, Rayon Manager bij MERIAL. “Daarom hebben wij in samenwerking met Vetvice, kenniscentrum van de rundveehouderij, een studiedag ontwikkeld die dierenartsenpraktijken bij ons kunnen afnemen”. De bijeenkomst over klauwgezondheid is een eye-opener voor de aanwezigen, merkt Van Soest na meerdere studiedagen. “Klauwproblemen komen veel vaker voor dan melkveehouders denken. Door het volgen van deze studiedag staat het belang van klauwen weer bovenaan.”

“Ik wil mijn kennis opfrissen”

Eind april werden er in samenwerking met Dierenartsenpraktijk Dokkum e.o. twee bijeenkomsten ‘Klauwgezondheid’ georganiseerd voor jonge melkveehouders in Friesland. “De dierenarts nodigde mij uit om deze bijeenkomst bij te wonen. Ik vind de klauwgezondheid van koeien belangrijk en wil mijn kennis opfrissen met deze studiedag”, vertelt één van de negen cursisten bij aanvang van de studiedag. De omvang van de groep biedt veel mogelijkheid voor interactie en het stellen van vragen.

“Pootgebreken vormen het grootste welzijnsprobleem in de melkveehouderij”

Het ochtendgedeelte van de studiedag wordt ingevuld met interessante presentaties. Dierenarts Valérie Dekens van MERIAL start de ochtend met een presentatie over pijnstillers. “Pootgebreken vormen het grootste welzijnsprobleem in de melkveehouderij. Als een koe klauwproblemen heeft dan heeft zij daar minimaal drie maanden last van1”, vertelt Dekens. Vanuit Merial wordt de pijnstiller en koorts- en ontstekingsremmer Ketofen®* 10% aanbevolen. “Dit is een breed werkende ontstekingsremmer die in de spier van de koe wordt toegediend en al binnen 30 minuten zijn werk kan doen”, aldus Dekens. “Door de snelle werking wordt de door pijn verminderde voeropname zoveel mogelijk beperkt.”

“Eén op de vier koeien loopt niet zoals het moet”

De tweede presentatie wordt verzorgd door Bert-Jan Westerlaan, dierenarts en adviseur bij Vetvice. Westerlaan vertelt de aanwezigen over het signaleren, voorkomen en behandelen van kreupele koeien. “Als we kritisch kijken naar melkvee in Nederland dan loopt één op de vier koeien niet zoals het moet”, begint Westerlaan zijn presentatie. Hij geeft de aanwezigen een update van veelvoorkomende klauwproblemen als Mortellaro, stinkpoot, bevangenheid en zoolzweren en vertelt hoe klauwproblemen te signaleren zijn. Daarnaast geeft Westerlaan tips om klauwproblemen te voorkomen. Eén van zijn tips: “Klauwproblemen kunnen worden voorkomen door koeien op een droge en vlakke ondergrond te laten lopen. Een ketting die over de stalvloer schuift is een obstakel die klauwproblemen kan veroorzaken. Een mestrobot zou een betere optie zijn.” Ook benadrukt Westerlaan het belang van een voetbad: “Een goed voetbad doodt zowel de stinkpoot als de Mortellarobacteriën. Daarnaast werkt het voetbad preventief tegen tussenklauwontsteking.”

Kreupele koeien

Tijdens de presentatie van Vetvice krijgen de aanwezigen verschillende foto’s van kreupele koeien te zien. De cursisten moeten aangeven wat ze zien en hoe ze dit zouden behandelen. De foto’s zijn een voorproefje van het middagprogramma, waar de opgedane theorie wordt toegepast op het melkveebedrijf van één van de cursisten.

“Ik heb vandaag geleerd dat dit werk uiteindelijk zal lonen”

Tijdens het praktijkgedeelte lopen de cursisten door de stal en wei om de klauwen te beoordelen van pinken, droge koeien en (verse) koeien. Aan de hand van een vragenlijst vellen de aanwezigen een oordeel over de kwaliteit van de klauwen, maar ook over de leefomgeving van de koe. Zo moet er bijvoorbeeld antwoord worden gegeven op de vraag: ‘Zorgen ligboxbedekking en kopruimte voor 14 uur rust per koe per dag?’ en ‘Hoeveel koeien trippelen of ontlasten een poot?’. De vragen worden gezamenlijk besproken. De bezochte melkveehouder heeft rustige koeien en geen overbezetting. De looproute naar de melkstal en de conditie van het kavelpad kunnen verbeteren, waardoor de klauwen van de koeien gezonder blijven. De melkveehouder geeft naar aanleiding van de studiedag aan zijn veestapel vaker door het voetenbad te laten lopen. “De koeien door het voetenbad sturen is veel werk. Ik heb vandaag geleerd dat dit werk uiteindelijk zal lonen”, aldus de melkveehouder.

De klauwbekapbox

Om de klauwen beter te bestuderen worden er twee koeien in de klauwbekapbox gezet. Cursisten mogen aangeven wat ze zien aan de klauw: is deze gezond en zo niet, hoe moet deze behandeld worden? Westerlaan laat de cursisten zien waar op de klauw ziekteverschijnselen opdoemen en hoe deze behandeld kunnen worden.

“De slag tussen theorie en praktijk is goed gemaakt”

Om vier uur is de cursus afgelopen. Daardoor zijn de cursisten op tijd thuis voor het melken. De aanwezigen gaan met een frisse blik weer terug naar hun eigen melkveebedrijf. “De slag tussen theorie en praktijk is goed gemaakt”, zegt een tevreden cursist. “Ik heb veel over klauwen geleerd op school, maar de opgedane kennis zakt langzaam weg. Zo’n studiedag is voor mij een opfriscursus”, zegt een ander. De jonge melkveehouders geven aan dat ze het voetbad vaker willen introduceren in hun bedrijfsvoering. “Het gebeurt nog te weinig bij ons op het bedrijf, terwijl er door het voetbad veel klauwproblemen preventief behandeld kunnen worden”, aldus een aanwezige.

“Het animo voor deze studiedag was groot”

Ook dierenarts Ymke Fokkema is zeer tevreden over de dag. “Toen ik de jonge melkveehouders uit mijn klantenbestand uitnodigde, merkte ik dat het animo voor deze studiedag groot was”, vertelt Fokkema. “Deze studiedag is erg leerzaam voor melkveehouders. Door het herkennen van de lichaamstaal van een koe kunnen de melkveehouders klauwproblemen in een eerder stadium behandelen.”