Jonge boeren geconfronteerd met enorm ambitieus stikstofbeleid

Er wordt meer tijd genomen voor de uitwerking van extern salderen, er wordt meer dan een miljard euro beschikbaar gesteld voor vrijwillige uitkoop en PAS-melders worden gelegaliseerd. Dit zijn een aantal zaken die vandaag, 24 april, in een Kamerbrief van minister Schouten van het ministerie van LNV over stikstof stonden. NAJK is blij dat er meer tijd wordt genomen voor extern salderen, dat beweiden en bemesten vergunningsvrij is en dat de PAS-melders gelegaliseerd worden. Echter blijven de zorgen en onzekerheden in het stikstofdossier groot.

Het Landbouwcollectief, waar NAJK onderdeel van uitmaakt, had eerder al besloten om niet meer verder in gesprek te gaan met de overheid over stikstof. De gesprekken liepen stroef en er werd weinig vooruitgang geboekt om tot een akkoord te komen.

Extern salderen
Er gaat meer tijd genomen worden om het extern salderen op een juiste wijze op te tuigen. “Het is positief dat er meer tijd genomen wordt. De provincies moeten hier nu verder over met elkaar in gesprek. Wij roepen provincies op om de landbouw te beschermen voor uitkoop door kapitaalkrachtige bedrijven en instanties en daarmee samenhangende wild west taferelen. De jonge boeren staan klaar voor hun toekomst maar hebben daarvoor wel stikstofruimte nodig voor de ontwikkeling en verduurzaming van hun bedrijven. Dit kan niet als zij tegen die kapitaalkrachtige partijen moeten opboksen. Geef ons de ruimte. Betrek ons bij de uitwerking”, aldus Marije Klever, dagelijks bestuurder NAJK en verantwoordelijk voor het dossier stikstof.

Vrijwillige uitkoop
De overheid stelt naast de al bekende 180 miljoen euro, nog een extra 275 miljoen euro beschikbaar voor de uitkoop van de varkenshouderij en vervolgens nog 1 miljard euro voor de overige veehouderij. Alle uitkoop is op basis van vrijwilligheid. Klever: “Het blijft ontzettend zonde dat er zoveel geld wordt gestoken in de opkoop van bedrijven terwijl dit een beperkt effect heeft op de stikstofdepositie en het geld ook gebruikt had kunnen worden om de veehouderij en de jonge boeren verder te helpen naar een robuuste toekomst. Het wordt cruciaal om de grond die gepaard met opkoop op een goede manier beschikbaar te houden voor de landbouw en op deze manier bij te dragen aan een betere structuur van die landbouw.”

Voerspoor
“Helaas is er toch gekozen voor een ministeriële regeling in het diervoederspoor. Hierbij kan een maxima worden gesteld vanuit de overheid aan het ruw eiwitgehalte in mengvoer (en mogelijk ander krachtvoer) dat een melkveehouder gebruikt. Deze regeling zal de laatste maanden van 2020 worden ingevoerd en uiterlijk tot 1-1-2021 duren. De werkbaarheid van deze ministeriële regeling is cruciaal, bedrijven mogen niet belemmerd worden in hun praktische bedrijfsvoering en uiteraard mag de productie en de diergezondheid niet in geding komen. De precieze uitwerking volgt later” aldus Klever. Voor de jaren na 2020 wordt ingezet op een convenant, een afsprakenkader, met de sector gericht op voermanagementmaatregelen op sectorniveau om de stikstofuitstoot te verlagen. Daarbij worden dan ook de maatregelen ‘meer weidegang’ en ‘mest aanlengen met water’ die aangedragen zijn door het landbouw collectief verder uitgewerkt.

Lange termijn
NAJK heeft vanaf het begin gepleit voor maatregelen die inpasbaar en werkbaar zijn en waarbij jonge boeren kunnen ontwikkelen richting de toekomst. “Wij jonge boeren, zijn bereid om ons steentje bij te dragen, maar de maatregelen moeten wel praktisch toepasbaar zijn op de boerenerven. Er moet voldoende tijd zijn om de bedrijven erop in te stellen. Er zijn grote investeringen gedaan, bedrijfsprocessen zijn er op ingericht, dat kun je niet van vandaag op morgen veranderen. De maatregelen in verschillende dossiers moeten niet elkaar tegenspreken. In de Kamerbrief wordt een grootte ambitie uitgesproken. De grote vraag is of het realistisch is en of de budgetten toereikend zijn.”, aldus Klever. In de Kamerbrief geeft de minister aan dat de keten ook belangrijk is bij het behalen van de doelen. De maatregelen mogen er niet toe leiden dat sectoren worden uitgekocht en dat daarmee ook de keten aan kracht verliest en niet meer in staat is om te innoveren en voorop te blijven lopen. Ook geeft de minister aan de omschakeling te willen maken naar natuurinclusieve landbouw. Er is ons nog geen duidelijke definitie bekend voor deze term. Dit is wel bepalend voor het succes van natuurinclusieve landbouw.

Komende periode zal NAJK blijven strijden voor de toekomst van de jonge boer en blijven vechten voor het toekomst van de landbouw in Nederland.