Maak van het mestbeleid geen schijtbeleid!
Dinsdagavond 8 september heeft minister Schouten via een Kamerbrief inzicht gegeven in de nieuwe contouren van het mestbeleid. Het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) ziet dat er geprobeerd is om echt anders naar het mestbeleid te kijken en met een plan voor de langere termijn te komen dat richting en duidelijkheid geeft aan de sector. Echter, er zijn grote zorgen hoe jonge boeren de stappen kunnen zetten die binnen deze contouren worden gevraagd.
De Kamerbrief van minister Schouten geeft drie hoofdcontouren weer:
- Het 100% grondgebonden maken van de rundveehouderij, zowel vleesvee als melkvee. Dit houdt in dat de mest alleen op eigen grond, of in de buurt van de eigen grond afgezet mag worden.
- Het 100% verwerken van mest van bedrijven die niet-grondgebonden zijn (intensieve sectoren).
- Een gebiedsgerichte aanpak in gebieden met problemen met de grondwaterkwaliteit.
Maak jonge boer niet de dupe van mestbeleid
Het is niet duidelijk wat de effecten van het nieuwe mestbeleid op de grondmarkt gaan hebben en dit baart NAJK grote zorgen. Een jonge boer die grond móet verwerven om grondgebonden te worden, heeft een lastige positie in een gebied waar meerdere boeren voor deze uitdaging staan. Dit kan bedrijfsopvolging bemoeilijken of zelfs onmogelijk maken. Dagelijks bestuurder Marije Klever houdt haar hart vast: “Net voor of na de bedrijfsovername is het voor jonge boeren vaak onmogelijk om in grond te investeren. In gebieden waar de zoektocht naar grond groot zal zijn, zal de druk op de prijs en samenwerkingsovereenkomsten toenemen. De jonge boer mag hier niet de dupe van worden.”
Diversiteit tussen regio’s en bedrijven
Door een verplichte mestverwerking voor niet-grondgebonden veehouders in te stellen en daarbij aan te geven dat grondgebonden veehouders hun mest regionaal moeten afzetten, zullen er gebieden zijn waar onbewerkte mest niet meer beschikbaar is. Voor akkerbouwgebieden met weinig veehouderij in de buurt kan dit wel degelijk problemen opleveren. Daarnaast zal een varkenshouder, of een ander type bedrijf, die niet helemaal grondgebonden is met mest van een rundveehouder zijn grond moeten bemesten. Mits er genoeg rundveemest beschikbaar is in de buurt. Zelfs als deze veehouder voor 80% zijn mest op eigen land of in de buurt kwijt kan, moet alles straks naar de verwerker. Dit druist in tegen het boerenverstand en brengt ons niet dichter bij een robuust landbouwsysteem.
Een ander hieruit voortvloeiend probleem is dat deze werkwijze weinig ruimte geeft voor de diversiteit aan bedrijven en regio’s op het gebied van intensiteit. De term ‘mest afzetten in de regio’ is nog niet verder gedefinieerd. Volgens NAJK zou het nog steeds mogelijk moeten zijn om in een gebied waar een mesttekort is, mest te ontvangen uit een gebied waar mest over is.
Houd het praktisch en toekomstbestendig!
NAJK heeft altijd gepleit voor een mestbeleid waarbij de bodem centraal staat. Of hier gehoor aan wordt gegeven, komt in deze brief over de contouren nog niet naar voren. NAJK roept daarom minister Schouten op om bij de verdere uitwerking ruimte te geven aan een praktische invulling waarbij de bodem, evenwichtsbemesting en het vervangen van kunstmest door kunstmestvervangers centraal staan. NAJK verwacht daarnaast van het ministerie van LNV dat de zorgen over de verstoring op de grondmarkt en de effecten hiervan op bedrijfsovername serieus worden genomen.
