Koeien in weiland

NAJK onthutst over uitspraak voorzieningenrechter en stapt naar het ministerie

Afgelopen vrijdag, 12 maart, heeft de voorzieningenrechter van Noord-Nederland het besluit van de provincie Friesland, om een vergunning te verlenen voor uitbreiding van een melkveehouderij in het Friese Ee, vernietigd. De vergunning zou namelijk ten onrechte zijn verleend, omdat het onvoldoende zeker is dat met de vloer lagere emissies worden gehaald. NAJK is onthutst over de uitspraak en gaat deze week in gesprek met de minister van LNV. Deze uitspraak staat los van de aangenomen stikstofwet.    

Milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB) en de Vereniging Leefmilieu hadden de rechtszaak tegen de provincie Friesland aangespannen. Het ging om een procedure die al liep sinds  2019. De uitspraak van de voorzieningenrechter kan nog aangevochten worden door de overheid bij de Raad van State, waarmee er eventueel een andere uitspraak kan komen. NAJK heeft de uitspraak geanalyseerd en heeft ter verduidelijking nog wat vragen uitstaan bij derden. Voor NAJK is het wel helder dat deze uitspraak grote gevolgen kan hebben voor:

  • Intern salderen
  • Extern salderen
  • Legalisering van melders en meldingsvrije activiteiten

“Er is nog veel onduidelijk. Echter is één ding wel duidelijk: deze uitspraak heeft grote gevolgen! Daarom gaat NAJK hier deze week nog met de minister over in gesprek”, aldus NAJK-voorzitter Roy Meijer.

Wat zegt de uitspraak?
In de basis heeft de voorzieningenrechter besloten dat één stalsysteem in de Regeling Ammoniak en Veehouderij (RAV) voor de melkveehouderij te weinig wetenschappelijke zekerheid heeft. Daarmee trekt de voorzieningenrechter het gebruik van de RAV-lijst voor de melkveehouderij in twijfel. In de RAV-lijst kan elke melkveehouder vinden welke ammoniakemissie er per dier per stalsysteem gehanteerd mag worden bij een vergunningsaanvraag van de Wet Natuurbescherming (Wnb). De emissies per stalsysteem zijn ooit onderbouwd met metingen. Het lijkt erop dat deze metingen onomstotelijk wetenschappelijk moeten kloppen. Alleen dan kan worden vastgesteld dat een emissiearm systeem mag worden toegepast in een aanvraag voor een nieuwe Wnb-vergunning. “Deze systematiek wordt al jaar en dag gebruikt door boeren en overheden om vergunningen te verlenen voor de natuurbeschermingswet. NAJK gaat ervan uit dat de overheid in hoger beroep gaat en geen bakzeil haalt bij de Raad van State. Zo nodig moeten we als landbouwsector dit gezamenlijk met het ministerie oppakken”, stelt Meijer.

Intern en extern salderen
Het lijkt erop dat intern salderen of extern salderen niet meer mogelijk is in situaties waarin emissiearme stalsystemen worden gebruikt waarvan de metingen geen wetenschappelijke basis kennen. “Dit is een ramp voor jonge boeren die juist nu stappen willen zetten middels intern of extern salderen, maar dit willen doen met stalsystemen die nu niet meer worden goedgekeurd door het bevoegd gezag”, aldus Meijer.

Legalisering van melders en meldingsvrije activiteiten
De aangenomen stikstofwet verplicht de overheid om melders en meldingsvrije activiteiten te legaliseren binnen drie jaar nadat het programma hiervoor van start gaat. “Wanneer een melder of meldingsvrije activiteit toevallig een emissiearm systeem in gebruik heeft, waarvan de emissie nu door de voorzieningenrechter in twijfel wordt getrokken, kan en mag het niet zo zijn dat dit legalisatie van deze bedrijven in de weg staat. Wij gaan de overheid houden aan de wet die zijzelf in het leven hebben geroepen waarin het amendement hierover is opgenomen en aangenomen”, stelt Meijer.

Relatie aangenomen stikstofwet
De uitspraak gaat enkel en alleen over de toepassing van de Vogel- en Habitatrichtlijn (VHR) bij het verlenen van een vergunning op basis van de RAV-systematiek. De onderbouwing voor de uitspraak door de voorzieningenrechter heeft geen relatie met de net aangenomen stikstofwet. “Zonder de stikstofwet was deze uitspraak ook wel gedaan door de voorzieningenrechter”, aldus Meijer. NAJK gaat de komende tijd in kaart brengen wat de gevolgen zijn van deze uitspraak voor de toepassing van de aangenomen stikstofwet.