BNDR: Belangenbehartiging: meer dan alleen praatjes en netwerken

Achter de schermen behartigt NAJK de belangen van de jonge boeren en tuinders in de politiek. Ingewikkelde dossiers, zoals het Convenant Dierwaardige Veehouderij, het 8e actieprogramma nitraatrichtlijn en stikstof, zijn hier aan de orde van de dag. Het is een kleine greep uit de onderwerpen waar de dagelijks bestuurders zich keer op keer voor blijven inzetten. Hoe ziet deze belangenbehartiging er precies uit? En waar is NAJK momenteel druk mee? We geven je graag een uitgebreide update! 

8e Actieprogramma Nitraat

Momenteel zitten we het in het 7e Actieprogramma Nitraat (7e APN). De maatregelen die hierin staan hebben veel impact op het boerenerf. Denk aan de verplichte bufferstroken voor alle grondsoorten, het oogsten voor 1 oktober en het verplichten van een rustgewas 1:4 in de zand en löss gebieden. Eind 2025 loopt het 7e APN af. Niet in alle delen van Nederland is het doel van 50 mg gehaald, wat betekent dat er momenteel volop wordt gepraat over de invulling van het 8e APN.

Voor het 8e APN zet het NAJK, net als bij het 7e APN, in op een doelsturingsaanpak. Doelsturing geeft ondernemers keuzevrijheid bij het nemen van maatregelen om de waterkwaliteit te verbeteren. Zij kunnen dan zelf bepalen welke maatregel het meest effectief is binnen hun bedrijfsvoering én het op het juiste moment en de juiste plaats toepassen. Daarmee vormt doelsturing de basis voor de omslag van generiek beleid naar vakmanschap en eigen verantwoordelijkheid van de ondernemer. De minister heeft in haar Kamerbrief van 11 april aangegeven doelsturing een prominente rol te willen geven in het 8e APN. Als NAJK zijn wij verenigd in een sectorbreed consortium van waaruit we met het ministerie van LVVN deze aanpak komende maanden gaan uitwerken. 

Convenant Dierwaardige Veehouderij 

Sinds september 2022 is NAJK betrokken bij het vormen van een Convenant ‘Stappen naar een dierwaardige veehouderij’ samen met marktpartijen, LTO, Dierenbescherming, ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) en Caring Farmers. NAJK heeft haar input samengesteld met behulp van klankbordgroepen en het NAJK-bestuur. Naast het convenant lopen er nog twee trajecten, namelijk het verkennen van een onafhankelijke autoriteit en de vorming van de Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB). Inmiddels is de verkenning omtrent de onafhankelijke autoriteit afgerond en is er een rapport gepubliceerd. Dit rapport is samen met de POV, LTO, ZuivelNL, SBK en de Dierenbescherming openbaar gemaakt. Om de onafhankelijke autoriteit handen en voeten te geven, wordt een verkenner aangesteld om het ‘wie, wat en waar’ duidelijk voor te bereiden. Na de afronding van de verkenner, kan gestart worden met het daadwerkelijk oprichten van een onafhankelijke autoriteit. 

Daarnaast is het onderhandelaarsakkoord gesloten omtrent het convenant ‘Stappen naar een dierwaardige veehouderij’. Dit is een belangrijke stap in het proces. Nadat alle hoofdtafel partijen hun achterban hebben geraadpleegd, kan er een handtekening gezet worden en wordt het convenant definitief. De achterbanraadpleging loopt tegelijkertijd op met de internetconsultatie omtrent de AMvB. Het is belangrijk dat deze twee zaken tegelijk lopen, omdat de Minister van Landbouw dit daarna als compleet pakket naar de Tweede Kamer brengt. De deadline is juli 2025. 

Extensiveringsregeling als oplossing mestproblemen?

Het kabinet heeft in de kamerbrief van vrijdag 25 april weergegeven dat zij werkt aan een tijdelijke, vrijwillige extensiveringsregeling voor de melkveehouderij. NAJK is verheugd om te zien dat hier een substantieel bedrag van €627 miljoen voor beschikbaar is gemaakt (2025- 2029). NAJK pleit al geruime tijd voor deze vrijwillige extensiveringsregeling die voor verlichting van de mestmarkt kan zorgen. “Deze vrijwillige extensiveringsregeling is één van de weinige maatregelen die oplossing biedt aan meerdere uitdagingen. De vrijwilligeextensiveringsregeling kan een aanzienlijk positieve impact creëren op de gespannen mestmarkt én kan een belangrijke rol spelen bij het voorkomen van een generieke korting.” Aldus Ruben Klein Teeselink, portefeuillehouder melkveehouderij NAJK. Vooruitlopend op conclusies over de impact is het essentieel om de exacte invulling van de vrijwillige extensiveringsregeling te weten. Dat de regeling vrijwillig is en melkveehouders zélf de keuze kunnen maken, is in elk geval positief!

Stikstof

In december vorig jaar deed de rechter uitspraken in de zaken Amercentrale en Rendac. Sindsdien is het intern salderen niet langer vergunningsvrij en zit Nederland volledig op slot. De ministeriële commissie werd opgericht en de afgelopen maanden heeft NAJK zich hard gemaakt voor een volwaardige oplossing voor het stikstofdossier waarin we al sinds 2019 verzeild zijn geraakt. Zo heeft NAJK meerdere keren deelgenomen aan de zogeheten Catshuissessies met de bewindslieden van de ministeriële commissie en is er gesproken met Premier Schoof, ministers, Kamerleden en diverse maatschappelijke partijen. Daarnaast heeft NAJK haar inzet via diverse wegen laten toetsen op haalbaarheid. NAJK is blij dat de commissie in haar eerste kamerbrief de juiste weg heeft gekozen. Echter is het nog een lange weg naar een totaaloplossing. Zonder budget en concretisering van de plannen kunnen PAS-melders en interimmers niet worden gelegaliseerd en kunnen jonge boeren en tuinders nog steeds niet vertrouwen op fatsoenlijke vergunningverlening in Nederland. NAJK zet zich daarom ook de komende maanden in om hier verandering in aan te brengen!

Dit artikel is onderdeel van ons ledenblad BNDR en verscheen in de editie van juni 2025.