NAJK heeft een nieuwe afgevaardigde kalverhouderij: Dick Kampert. In deze functie ondersteunt hij Tim van der Mark, dagelijks bestuurder met portefeuille intensief, bij zijn taken. Dick zit sinds drie jaar samen in maatschap met zijn ouders op de kalverhouderij in Wekerom waar hij zich al van jongs af aan voor inzet. Hij is daarnaast sinds twee jaar voorzitter bij AJK Stroe Wekerom om de belangen van jonge agrariërs te behartigen.

Dick Kampert is 28 jaar en woont met zijn vrouw en dochter in Wekerom. Dick is agrariër in hart en nieren. Het rosekalverenbedrijf was van oudsher een gemengd bedrijf met melkvee en varkens. Met de varkens zijn ze in 2011 gestopt, daar is een rose-opfokstal voor teruggekomen. In 2017 is gekozen om de melkveetak om te wisselen voor een nieuwe kalverstal, zodat het bedrijf gesloten is. Nu hebben ze een bedrijf met 1000 rose kalveren. Na zijn studie Dier en Veehouderij in Dronten heeft Dick zich ingezet op meerdere kalverhouderijen, naast het werk op de eigen boerderij. Daarnaast werkt hij sinds 7 jaar als vleesveespecialist bij een voerleverancier waardoor hij veel op rosekalverbedrijven in heel Nederland komt.

Met zijn grote netwerk, brede blik op de kalver sector en kennis van de kalverhouderij wil Dick Kampert de positie van jonge boeren versterken: “Ik weet goed wat er speelt en heb een groot netwerk binnen de kalverhouderij.”

De afgevaardigde ondersteunt Tim van der Mark, dagelijks bestuurder met de portefeuille intensief, in zijn taken. Dit omdat deze portefeuille verschillende takken kent (kalveren, pluimvee en varkens) waar je onmogelijk van alle zaken op de hoogte kunt zijn. Er spelen verschillende belangen die door de afgevaardigden wél ondervangen kunnen worden. Dit doen ze door de nodige kennis met elkaar te delen en te sparren over actuele onderwerpen.

Vanmiddag om 16:00 uur presenteerde de Europese Commissie de Farm to Fork Strategy om de biodiversiteit te verbeteren en de voedselproductie te verduurzamen. Een greep uit de plannen: 25 procent van de landbouwgrond in de EU moet biologisch zijn, de helft minder bestrijdingsmiddelen, 20 procent reductie van meststoffen en 50 procent reductie van antibiotica en dit alles binnen tien jaar. NAJK zet vraagtekens bij de uitvoerbaarheid van het beleid. Er moet niet alleen op cijfers gestuurd worden, maar er moet ook naar de praktijk gekeken worden.

De hele Farm to Fork Strategy staat in het teken om de hele voedsel keten te verduurzamen, een plan waarbij de voedselketen in 2030 duurzaam moet zijn en wij in 2050 klimaat neutraal moeten produceren. ‘’Een plan maken voor de komende 30 jaar, dan heb je toch juist de jonge generatie nodig. Helaas worden jonge boeren niet genoemd in de hele strategie. Dan zet ik toch grote vraagtekens bij het echte doel van deze Farm to Fork Strategie.’’ aldus Voncken.

De Green Deal in het kort

De biodiversiteitsstrategie en de plannen voor verduurzaming in de landbouw – de zogenaamde Farm to Fork strategie – zijn onderdeel van de Green Deal. Dit plan is eind vorig jaar gepresenteerd door Commissaris Timmermans. In de periode na deze eerste presentatie zijn de plannen verder uitgewerkt en deze zijn vandaag gepresenteerd. Onderdeel van de uitgewerkte plannen zijn:

• In 2030 moet een kwart van alle landbouwgrond in de EU biologisch zijn.
• In 2030 moet het aantal bestrijdingsmiddelen in de landbouw met de helft zijn afgenomen.
• Het gebruik van meststoffen moet met 20 procent verminderen de komende tien jaar.
• Er komt nieuwe wetgeving voor het transport en de slacht van dieren.

Boeren zijn volgens de Europese Commissie onderdeel van de oplossing, maar hebben wel aanmoediging en steun nodig om de groene stap te maken. “Het is goed om naar een doel te werken maar wees wel realistisch in wat er mogelijk is. Er worden nu allerlei reductiegetallen geroepen. In Nederland lopen we al voorop en hebben we al enorm gereduceerd. We hebben nog wel ruimte nodig om te ondernemen. Het moet passen bij de praktijk.” Aldus Willem Voncken, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille internationaal.

Markt van vraag en aanbod

Momenteel is 3% van het Nederlandse landbouwareaal biologisch. “Het is alleen mogelijk om 20% van het areaal om te zetten naar biologisch wanneer deze vraag ook daadwerkelijk uit de markt komt, we kunnen wel omschakelen naar biologisch maar als de consument niet bereid is hier extra voor te betalen en er zo dus een overschot aan biologische producten ontstaat hebben we niks bereikt. Verder moet er ook voldoende tijd zijn. Er staat nu 10 jaar voor. Dit is extreem kort.” Aldus Voncken. Dit betekent dat boeren een hoger inkomen moeten ontvangen om deze vergroeningsslag te kunnen slaan.

Bestrijdingsmiddelen

Het gebruik van bestrijdingsmiddelen moet met de helft gehalveerd worden, hiermee wil de EU voorop lopen om de biodiversiteit te versterken. Hier moeten dan wel goede alternatieven tegenover staan, aldus Voncken: “Het is onmogelijk om zomaar te stoppen met het gebruik van bestrijdingsmiddelen omdat deze de plant beschermen tegen ziektes. Zomaar stoppen met bestrijdingsmiddelen zonder goed alternatief zou enorme negatieve consequenties kunnen hebben op onze voedselzekerheid.”

Aansturen op koopgedrag

De Commissie wil producten gaan voorzien van een label waaraan te zien is of het gezond en duurzaam is. Daarnaast wil men gezonde producten zoals groenten en fruit goedkoper maken en minder gezond voedsel met bijvoorbeeld veel vetten en suikers juist duurder. ‘’Het is natuurlijk niet slecht om de consument te vertellen wat er in hun voedsel zit en waar het vandaan komt maar men moet de consument wel vrij laten in de keuze van wat men wil eten.’’

CO2-zuinig

Naast deze plannen worden Europese boeren aangemoedigd CO2-zuinig te werken door andere gewassen te produceren en ploegmethodes te herzien. Volgens de plannen kunnen landbouwers op bescherming rekenen tegen de import van producten van buiten de EU dat geproduceerd is met in Europa verboden middelen.

Het Europees Parlement en de lidstaten zullen deze plannen de komende tijd bespreken waarbij de wetsvoorstellen dit en volgend jaar zullen volgen. Wil je de plannen lezen? Deze zijn hier te vinden.

Wat zouden wij eigenlijk voor onze producten moeten krijgen, is de handel wel eerlijk bezig en betaald de consument wel genoeg voor voedsel? Vragen die wij ons altijd stellen en die iedere dag bij een boer door het hoofd gaan. Terecht, want wat is de waarde van voedsel? Een vraag die ik aan tien verschillende mensen kan stellen en daaruit ook tien verschillende antwoorden zal krijgen.

Kennen wij eigenlijk nog wel de waarde van voedsel, weten wij als boeren zelf nog de waarde? Dan denk ik altijd terug aan het ontstaan van het GLB (Gemeenschappelijk Landbouw Beleid), een fatsoenlijk inkomen voor de boer om zo ervoor te zorgen dat er altijd voldoende en veilig voedsel voor handen was. En het werd gewaardeerd door de burger, want men had in honger geleefd en niemand wil met honger naar bed.

Dat toont aan hoe belangrijk voedsel was, maar in mijn ogen is de waarde nu veranderd. Wij zijn andere dingen in het leven veel belangrijker gaan vinden, dingen die wij niet voor handen hebben. Een schaarste creëert een behoefte, logisch dan ook dat mensen voor een winkel gaan slapen om zo als eerste binnen te zijn wanneer er weer een nieuwe smartphone uitkomt.

Een beeld dat we al vaker hebben gezien op het nieuws, een beeld dat voor mij telkens weer tekent waar het mis gaat met onze maatschappij en waarom wij als boeren ons steeds weer de vraag moeten stellen, ‘krijgen wij eigenlijk wel genoeg voor onze producten?’’.

Dan zie je op internet filmpjes voorbij komen waar kleine kinderen beginnen te huilen wanneer de ouders de tablet of smartphone uit hun handen nemen, waar kinderen die amper kunnen praten wel al weten hoe ze een spel kunnen spelen op een smartphone. Dan begrijp ik meteen waar het mis gaat. We creëren een generatie die opstandig wordt wanneer ze geen technologie voor handen hebben en waarbij de waarde van voedsel geen rol speelt want dat is er toch altijd genoeg.

Waar vroeger een kind voor straf zonder eten naar bed moest, krijgen kinderen vandaag de dag straf door hen simpelweg de technologie af te nemen. Niet gek dan ook dat wij altijd in discussie zijn over de waarde van voedsel.

Willem Voncken

Binnen het dagelijks bestuur van NAJK is Willem Voncken verantwoordelijk voor de portefeuille internationaal. Voncken heeft samen met zijn ouders een akkerbouwbedrijf van 190 hectare in het Zuid-Limburgse Trintelen. Met zijn bestuurlijke ervaring, zijn ervaringen bij Nuffield en activiteiten bij de Civil Dialogue Group is Willem een goede aanvulling op het dagelijks bestuur van NAJK.

Minister Schouten van het ministerie van LNV heeft een concept-regeling naar de Tweede en Eerste Kamer gestuurd waarin een maxima wordt gesteld aan het ruw eiwitgehalte in krachtvoer. NAJK is zeer negatief over deze regeling. De regeling grijpt enorm in op de bedrijfsvoeringen op melkveehouderijbedrijven. Daarnaast is de regeling  niet praktisch, is kostprijsverhogend en draagt nauwelijks bij aan de verlaging van de stikstofdepositie.

Per 1 september 2020 tot en met 31 december 2020 wordt er een maxima aan ruw eiwit in krachtvoer gesteld. Melkveehouders mogen in die periode geen aangekochte krachtvoer op het erf hebben die de maxima overschrijd. De precieze norm varieert van grondsoort en de melkproductie per hectare. Zie de afbeelding hieronder voor de normering. “Elk bedrijf is anders en ieder rantsoen is ook specifiek. Deze regeling ontneemt de melkveehouders de mogelijkheid om een optimaal rantsoen samen te stellen. De gehaltes in ruwvoeders kunnen sterk variëren door bijvoorbeeld droogte. Deze regeling maakt het voor melkveehouders onwerkbaar.” aldus Marije Klever, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij.

Met deze maatregel moet de stikstofdepositie uit de melkveehouderij verlaagt worden en wordt er voor de korte termijn, samen met onder andere de snelheidsverlaging op snelwegen, stikstofruimte gecreëerd voor (woning)bouwprojecten. “Deze regeling grijpt enorm in op onze bedrijfsvoeringen, terwijl er maar een kleine verlaging van stikstofreductie te halen is. Boeren die met losse grondstoffen werken zijn nu verplicht om hun voer te laten mengen in de voerfabrieken. Dit werkt kostprijsverhogend. Ook boeren met speciale brokken voor bijvoorbeeld verse koeien komen met deze regeling in de knel.”, aldus Klever. NAJK is ook bang voor het neveneffect wat door deze regeling gaat ontstaan. “We zien het draagvlak om bij te dragen aan de stikstofreductie drastisch verlagen. Dit gaat het kabinet ook bij de toekomstige maatregelen ernstig in de weg zitten.”

Minister Schouten houdt de ontwikkelingen van het ruw eiwitgehalte in het ruwvoer in 2020 in de gaten. Mocht het nodig zijn, dan zal ze in augustus nog beperkte wijzigingen in de normering aanbrengen.

Convenant

Vanaf 2021 wil minister Schouten een convenant met de sector overeen komen, waarin afspraken worden gemaakt om de stikstofdepositie door middel van voermanagementmaatregelen te verlagen.  De huidige regeling komt dan te vervallen.

De Tweede en Eerste Kamer hebben nog de mogelijkheid om op de concept-regeling te reageren. Daarna moet de regeling nog goedgekeurd worden door de Europese Commissie. NAJK roept de Kamerleden op om aandacht te hebben voor de praktische toepasbaarheid van de regeling.