Nu zou je natuurlijk kunnen denken: dat ben ik zelf. Maar wat is het dat jou onderscheidt van de anderen? Het ondernemersvak heeft zoveel facetten dat het lastig is om overal goed in te zijn. Welke vaardigheden worden de komende jaren belangrijk om jouw onderneming toekomstbestendig te maken? De ontwikkelingen in de wereld volgen elkaar in rap tempo op. Internationaal worden onze concurrenten beter. Hoe ga jij je als ondernemer hiermee om? Op welke manier kun je hier (nog) op anticiperen? Hoe en waar kun je de benodigde vaardigheden leren?

De Nederlandse agrarische sector is wereldwijd nummer 1 op het gebied van vaktechniek en we ondernemen in een land dat heel goed is in logistiek. Daarin schuilen volgens mij de eigenschappen die ervoor gezorgd hebben dat we koploper van de wereld zijn. De primaire producenten hebben zich jarenlang ingezet om de kostprijs te verlagen en daarbij te verduurzamen. Helaas zijn we in de agrarische sector, ondanks dat we de beste zijn, nog meestal de prijsnemer. Andere schakels in de keten bepalen wat wij krijgen. De strategie van de meeste supermarkten ‘de laagste-prijs-garantie’ draagt daar ook niet aan bij. In de zuivelketen is FrieslandCampina een mooi voorbeeld. Doordat er van melk ook andere producten gemaakt worden en doordat ze zorgen dat er via reclame vraag uit de markt komt kan er gezorgd worden voor een stabielere marktprijs. In de tuinbouwsector is dit jarenlang gedaan door de veiling (groente- en bloemenveiling). De laatste jaren hebben we in de tuinbouw afscheid genomen van dit systeem en waarschijnlijk ook wel met goede redenen. De constructies die volgden zijn echter niet zaligmakend. Maar hoe ga je hiermee om, welke positie heb je hierin?

Wat doen andere sectoren beter? Marketing? De maatschappij geeft om duurzaamheid en de burger is van mening dat iedereen een eerlijke boterham moet kunnen verdienen. Maar dan zijn er ook nog de consumenten: die weten niets van jouw kostprijs. Wel zijn ze bereid meer te betalen voor een goed gevoel. Dit zijn dingen die we allemaal weten, waarom presteren we dan op een aantal succesvolle bedrijven dramatisch op het gebied van marketing? Ik ben van mening dat de ondernemer van de toekomst deze vaardigheden zal moeten beheersen. Aan de ene kant het bestaansrecht: denken vanuit de omgeving, leren denken vanuit de positie van je buren. Hoe verkoop jij jezelf aan de maatschappij, liggen er nog kansen in jouw omgeving? Aan de andere kant het denken vanuit de markt: nieuwe ideeën en creativiteit, datgene produceren waar de vraag naar is.

Jan Enthoven
Dagelijks bestuur NAJK, portefeuille tuinbouw

Wie kan er beter een geslaagde innovatie bedenken dan diegene die het dichtst bij het vuur zit? Niemand natuurlijk. Daarom roept het Innovatiefonds voor telers de agrarische ondernemers op om hun ideeën en ontwerpen op het boerenbedrijf te delen in ruil voor een vergoeding van maximaal € 10.000 om het idee verder uit te werken. De inschrijving sluit op 14 april 2015. Zorg dat jouw innovatie voor deze tijd is ingestuurd en verbluf de vakkundige en onafhankelijke jury met jouw briljante idee.

Innovatiefonds voor telers

Het Innovatiefonds voor telers is een initiatief van Abemec, Agrico, Agrifirm Plant, BASF, Bayer CropScience, KWOOT, OCI Agro en Syngenta en wordt gesteund door NAJK. Het Innovatiefonds voor telers is opgezet om innovaties in de land- en tuinbouw te stimuleren.

Aanmelden

Stuur jouw idee in voor 14 april via deze link.

De teelt van ruwvoer speelt een belangrijke rol in de toekomst. Om op efficiënte wijze een zo hoog mogelijke opbrengst van grasland te halen, bedachten de Friese melkveehouders Arjan Stokman (21) en Rutger van de Streek (22) de ‘Fertiseed’, een machine die kan bemesten en bijzaaien in één werkgang. Dit functionele idee werd beloond door het Innovatiefonds voor Telers. De jonge ondernemers kregen de aanmoedigingsprijs ter waarde van € 2.500,-.

Tekst: Ellen van den Manacker

Constante graslandopbrengst

De studie Agrarisch Ondernemerschap in Dronten zette de twee melkveehouders aan het denken. “Via een externe schoolopdracht over de kringloopwijzer zagen we dat er veel verschil zit in de gemiddelde graslandopbrengst bij melkveehouders”, vertelt Arjan. De mannen vonden dat er een oplossing moest komen om een constante opbrengst van het grasland te realiseren.

Bijzaaien in het voorjaar

In Friesland hebben de melkveehouders veel schade in het grasland door muizen en ganzen. “Om die schade te repareren zaaien wij, vlak na het bemesten, bij in het voorjaar in plaats van in het najaar. Toen dachten Arjan en ik: één en één is twee”, aldus Rutger. Het idee voor een machine om te bemesten en bij te zaaien werd geboren. “Dat zijn twee bewerkingen in één machine. Dit scheelt een rit, wat brandstof bespaart. Ook wordt de bodemdruk hierdoor verlaagd en is er, omdat de mineralen bij de kiemplantjes beschikbaar zijn, een betere opkomst van het gewas”, legt Rutger uit.

‘Nooit geschoten is altijd mis’

Het idee werd ingediend bij het Innovatiefonds voor Telers. “We meldden ons aan onder het motto ‘nooit geschoten is altijd mis’. Als we de prijs zouden winnen, dan konden we ons plan uitwerken”, geeft Rutger aan. De studenten waren blij verrast toen ze hoorden dat ze de aanmoedigingsprijs ter waarde van € 2.500,- hadden gewonnen. Rutger: “We zijn gelijk aan de slag gegaan met de uitwerking van ons idee.”

Simpele oplossing

Een simpele handeling voor de innovatie van Stokman en Van de Streek bleek echter niet de oplossing te zijn. “We mengden het zaad door de mesttank en bemestte het land”, legt Arjan uit. “Het zaad mengde niet goed door de mest, waardoor het niet evenredig werd verspreid over het perceel.”

Venturi-systeem

Inmiddels hebben de ondernemers hun idee verder uitgedacht. “Als we het zaad gaan doseren bij de uitgang van de bemester, dan wordt het zaad gelijkmatig over het grasland verdeeld”, vertelt Arjan. Tussen de slang van de mesttank naar de bemester willen de jongens een venturi-systeem monteren. Arjan: “Dit systeem zorgt ervoor dat het zaad vanuit een aangekoppeld doseerbakje in de slang wordt gezogen en via de bemester gelijkmatig in de zode wordt gebracht.”

Proefjes

Aankomend seizoen gaan de Friese jongens hun idee uitwerken. Het prijzengeld kunnen ze daarbij goed gebruiken. “We willen verschillende proefjes met het venturi-systeem, bemestingstechnieken en watertoevoer doen om het optimale resultaat uit het graszaad te halen”, aldus de mannen.

Meld jouw idee ook aan bij het Innovatiefonds voor Telers!

Heb jij een goed idee waardoor het gebruiksgemak van een machine of de functionaliteit daarvan toeneemt? Een idee dat nog niet eerder op de markt is verschenen? Dan komt jouw innovatie wellicht in aanmerking voor een leuke bijdrage (van € 2.000,- tot € 10.000,-) uit het Innovatiefonds voor Telers. Aanmelden kan tot 15 april 2015 via de website: www.innovatiefondsvoortelers.nl.

Vanaf heden zijn kalverhouder Piet Wisse en pluimveehouder Edward Satkowski afgevaardigden van het dagelijks bestuur van NAJK. Zij zullen in samenspraak met Annet van den Akker, dagelijks bestuurder bij NAJK met portefeuille intensief, de belangen van jonge kalverhouders en pluimveehouders behartigen. Maak door middel van dit interview kennis met de NAJK-vertegenwoordigers van de intensieve sector. 

Hoe zijn jullie betrokken geraakt bij het dagelijks bestuur van NAJK?

Annet: “Ik zit sinds juni 2013 in het dagelijks bestuur van NAJK. Binnen het bestuur ben ik verantwoordelijk voor de portefeuille intensief. In de afgelopen jaren heb ik mij hard gemaakt om jonge ondernemers in de intensieve sector op de kaart te zetten. Nu de stem van NAJK gehoord wordt, leg ik het belang bij een brede vertegenwoordiging van de intensieve sector. Mijn achtergrond ligt in de varkenshouderij, Piet Wisse en Edward Satkowski ondersteunen mij in de belangenbehartiging voor jonge kalver- en pluimveehouders.”
Edward: “Ik zit tweeënhalf jaar in het bestuur van GAJK. Binnen het bestuur draag ik zorg voor de portefeuilles intensief en maatschappelijk draagvlak. Hiervoor heb ik veel contact met Annet. Zij vroeg mij onlangs of ik namens NAJK afgevaardigde wilde zijn voor de pluimveesector. Die kans wil ik graag aanpakken. Ik woon in een pluimveegebied en zie hoe belangrijk het is dat de belangen van jonge pluimveehouders behartigd worden. Daarnaast leer ik er persoonlijk veel van.”
Piet: “Vanuit de LTO-vakgroep ‘Vleeskalverhouderij’ werd gevraagd of ik afgevaardigde van NAJK wilde zijn. Ik vind het belangrijk dat jonge kalverhouders beter vertegenwoordigd zijn, dus heb ik contact gelegd met Annet.”

Wat is jullie rol als afgevaardigde van het dagelijks bestuur?

Annet: “Namens NAJK schuiven Piet en Edward aan bij de LTO-vakgroepen ‘Pluimveehouderij’ en ‘Vleeskalverhouderij’. In de vakgroep hebben ze een adviserende rol. Daarnaast zullen zij ook gesprekspartner zijn van andere partijen die belangen van pluimveehouders en kalverhouders behartigen.”
Edward: “Het is belangrijk dat de mening van NAJK-leden goed verkondigd wordt. Daarom willen Piet en ik naast contact met Annet en organisaties uit onze branche ook van NAJK-leden horen wat er speelt in de sector. Dit doen we door nauw contact te houden met provinciale en lokale afdelingen.”
Annet: “Samen met Edward en Piet kijk ik welke items in de intensieve sector belangrijk zijn voor jonge ondernemers. Deze punten bespreek ik met het dagelijks bestuur van NAJK, met provinciale bestuurders en met mijn klankbordgroep. Als er een standpunt vanuit NAJK is gevormd, wordt dit ingebracht bij belangenbehartigingsorganisaties uit de betreffende sector door Piet of Edward.”
Piet: “De belangenbehartigingsorganisaties van kalverhouderij en pluimveehouderij zijn erg blij met de input van NAJK. Zij vinden het belangrijk om de stem van jonge boeren mee te nemen in de lobby en belangenbehartiging.”

Wat is een belangrijk onderwerp dat op dit moment speelt in jouw sector?

Edward: “De vogelgriep heeft de afgelopen periode veel aandacht gevraagd van de pluimveehouderij. Er lopen op dit moment onderzoeken om zulke ingrijpende ziektes in de sector te voorkomen.”
Piet: “De kalverhouderij krijgt met de hervorming van het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB), waar de hectarepremie zijn intrede doet, veel minder subsidie. Om daarin tegemoet te komen wordt geld beschikbaar gesteld. Dat geld moet verdeeld worden in de sector.”
Annet: “Binnen de varkenshouderij gaat de Producentenorganisatie Varkenshouderij (POV) een belangrijke rol spelen. Met het wegvallen van de productschappen is de POV het nieuwe uitvoerende orgaan voor de Nederlandse varkenshouderij. Er liggen veel kansen, maar er zijn ook uitdagingen om de POV optimaal in te gaan zetten.”

Wat willen jullie bereiken voor jonge boeren in de intensieve sector?

Piet: “We willen kansen creëren voor jonge intensieve veehouders om het bedrijf over te nemen en te kunnen ondernemen met gezonde wet- en regelgeving.”
Edward: “Daarnaast vind ik het belangrijk dat er meer eenheid wordt gevormd in de pluimveesector. Een ziekte als de vogelgriep gaat de hele sector aan. Elke pluimveehouder moet zijn verantwoordelijkheid nemen om zo’n ziekte te voorkomen. Bewustwording van wat er speelt in de gehele sector is daarbij belangrijk.”

Wat zijn uitdagingen voor jullie binnen de intensieve sector?

Piet: “Door het wegvallen van subsidies uit het GLB is het lastiger voor jonge kalverhouders om te investeren in groei en innovatie. Het is voor mij een uitdaging om andere opties te vinden die ontwikkelingen op het kalverbedrijf mogelijk blijven maken. Daarnaast wil ik ervoor zorgen dat jonge kalverhouders extra gecompenseerd worden voor het wegvallen van de GLB-gelden.”
Edward: “Een bedreiging in de pluimveesector is de lage prijs voor eieren. Er is een structureel overschot aan eieren. Het houden van minder dieren biedt geen directe oplossing. Ik vind het een uitdaging om te zoeken naar nieuwe invalswegen om de prijs van eieren weer op peil te krijgen.”
Annet: “In de varkenshouderij zijn lage prijzen een structureel probleem. Jonge ondernemers moeten nadenken over hoe ze een meerwaarde voor hun product kunnen creëren op een manier die bij ze past.”

Wat is jullie gouden tip voor jonge intensieve ondernemers?

Piet: “Zorg dat je het beter doet dan een ander.”
Edward: “De kracht van ondernemen is het zien en durven pakken van kansen.”
Annet: “Stel jezelf open voor alles wat er om je heen gebeurt. Kijk verder dan je eigen bedrijf en leer van anderen.”

Piet Wisse

In het Friese Wâlterswâld runt Piet Wisse (27) samen met zijn vrouw een bedrijf met 700 witvleeskalveren. De kalveren worden door Wisse zelf ingekocht en verkocht. De passie van Wisse ligt bij het ondernemen en de kalveren: “Ik vind het een uitdaging om de kalveren zo goed mogelijk te laten groeien zonder de kostprijs uit het oog te verliezen.” Wil jij contact met NAJK-afgevaardigde Wisse over de kalverhouderijsector? Dat kan via zijn mobiele nummer: 06-274731841.

Edward Satkowski

Sinds twee jaar zit Edward Satkowski (23) in maatschap met een biologische pluimveehouder uit Gelderland. Samen houden ze op twee locaties in Eefden en Almen 15.000 leghennen. “Ik ben niet opgegroeid op een agrarisch bedrijf, maar heb wel altijd de ambitie gehad om boer te worden. Inmiddels werk ik meer dan zes jaar bij deze pluimveehouder en de kans om het bedrijf over te nemen deed zich voor. Die kans heb ik met beide handen gegrepen”, aldus Satkowski. Wil jij sparren met Satkowski over de pluimveesector? Je kan hem bereiken op zijn mobiele nummer: 06-53935054.

Annet van den Akker

Annet van den Akker (27) is door familie, vrienden en kennissen geïnteresseerd geraakt in de agrarische sector, met name de varkenshouderij. Na ruim zes jaar bij een gesloten varkenstopfokbedrijf gewerkt te hebben, is Van den Akker sinds juni 2013 werkzaam als accountmanager en backofficemedewerker voor een varkensfokkerijorganisatie. “De varkenshouderij is een dynamische sector. De ontwikkelingen gaan hard en er liggen veel uitdagingen en kansen voor de sector”, aldus Van den Akker. Wil jij in contact komen met Van den Akker over zaken in de varkenshouderij of de intensieve sector? Dat kan via haar mobiele nummer: 06-18060795 en haar mailadres: avandenakker@najk.nl.

Bekijk hier het opgemaakte interview.