NAJK, NMV, LTO en NZO constateren dat het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) de bijdrage van de zuivelsector aan het Ontwerp Klimaatakkoord realistisch acht. Het PBL stelt in de analyse van het ontwerpakkoord dat de beoogde reductie van broeikasgassen in 2030 onder voorwaarden haalbaar en betaalbaar is.

De LTO-vakgroep melkveehouderij, de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV), het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) en de Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) beogen met het in december vastgestelde zuivelplan een reductie, voor wat betreft methaan, van 0,8 megaton CO2-equivalenten (zie tabel klimaattafel Landbouw en Landgebruik). Volgens het planbureau is dat te realiseren. De NZO deelt de opvatting van het PBL dat er wel aan een aantal randvoorwaarden moet worden voldaan. Belangrijkste daarvan is de financiële situatie van de veehouderij. Die bepaalt de bereidheid van veehouders om te investeren in de klimaatopgave. Ook de ruimte die boeren hebben om hun bedrijf te ontwikkelen speelt een rol. Bovendien dienen er voldoende financiële instrumenten voor handen te zijn om de sector te ondersteunen bij het realiseren van de reductieopgave. Daarnaast is het belangrijk dat melkveehouders hun klimaatprestaties individueel kunnen verantwoorden via de carbon footprint monitor. Die geeft melkveehouders inzicht in de uitstoot van broeikasgassen op hun bedrijf.

Het Kabinet heeft de landbouw gevraagd om niet alleen de taakstelling van 3,5 Mton, maar ook de geformuleerde ambitie voor een reductie van ongeveer 6 Mton te realiseren. De opgave voor de zuivel/melkveehouderij verandert daarmee niet omdat de 0,8 Mton methaan “melkveehouderij en zuivel” reeds onderdeel uitmaakt van de totale ambitie (zie onderstaande tabel). Overigens staat in de brief van Kabinet te lezen dat: “daarvoor middelen beschikbaar zullen moeten worden gesteld (red: om van de 3,5Mton naar 6Mton te gaan) door het kabinet om de landbouwsector hierbij te ondersteunen. Met het oog hierop zullen plannen worden uitgewerkt waarbij wij goede mogelijkheden zien om hierbij een combinatie te maken met de visie van het kabinet voor een duurzame en sterke kringlooplandbouw.”

Weidegang, ammoniak, methaan, Co2, percentage eiwit van eigenland, biodiversiteit, daling weidevogels, zomaar een aantal duurzaamheidsthema’s die spelen in de melkveesector. Als portefeuillehouder melkveehouderij van NAJK is het voor mij vooral belangrijk dat deze thema’s niet op zo’n manier worden uitgewerkt dat de melkveehouder van de toekomst zich niet meer kan ontwikkelen. En per thema lijkt dat ook niet direct het geval echter de combinatie van thema’s is hetgeen waar ik me zorgen over maak.

Als boer sta je (zoals in het plaatje) midden in de kringloop, er zijn binnen deze kringloop allerlei knoppen waar je aan kunt draaien. Maar het één staat nooit los van het ander, dat is nu ook mooie van ons vak; het is een spel waar je nooit uitgespeeld mee raakt! Neem nou bijvoorbeeld je bemesting. De bemesting  heeft invloed op het rantsoen, dus op het (kracht)voer wat aangekocht wordt, op je bouwplan qua planning maar ook qua gewassen, en daarmee ook de manier van bemesten en het aantal keer van bemesten. Qua duurzaamheid heeft het zo ongeveer invloed op bijna alle bovengenoemde duurzaamheidsthema’s, sommige worden positief beïnvloed andere negatief. Je moet dus als boer opzoek naar een optimum.

Tijdens mijn studie in Wageningen heb ik geleerd dat het succes van het zoeken naar dat optimum bij de boer ligt, en dat er verschillende boeren zijn en dus verschillende optimums. Als we kijken naar het voorbeeld van bemesting, de ene boer heeft heel veel liefde voor weidegang en gaat voor stripgrazen en heeft hierdoor veel groetrappen en zal dus steeds kleine hoeveelheden moeten bemesten. Achter het draad beweiden is misschien wel de manier om het meeste melk uit het gras te halen en dit bespaard krachtvoer en heeft een positieve invloed op de hoeveelheid eiwit van eigenland. Het mozaïek aan hoog en laag gras kan een positieve uitwerking hebben op bijvoorbeeld weidevogels. De ander heeft een minder grote huiskavel waarbij achter het draad weiden geen optie is. Deze boer houdt het simpel en werkt met standweiden en bijvoeren op stal, waardoor er grotere percelen in één keer kunnen worden bemest. Dit werkt efficiënter, bespaart op die manier kosten en is minder arbeidsintensief qua weidegang management. Dit voorbeeld is misschien een beetje kort door de bocht, ik wil alleen maar aangeven dat de verschillen tussen boeren, verschillende type bedrijven oplevert en dat hiermee verschillende duurzaamheidsdoelen worden gediend. So far, voorzie ik geen problemen, die verschillende jonge boeren zijn er wel en we willen ook best wat met duurzaamheid als dit bij de bedrijfsvoering in te passen is.

Het gaat mis als de overheid midden in het kringloopplaatje gaat staan en aan de knoppen gaat draaien en deze vast zet. Hiermee zet je namelijk ook heel veel andere knoppen vast. Bemesting is hier ook een mooi voorbeeld waarbij de overheid heeft aangekondigd dat dure apparatuur op bemesters verplicht gaat worden. Dit zorgt ervoor dat je als boer sneller voor de loonwerker kiest, en die laat je niet komen voor een klein stukje (met name als het om sleepslagen gaat). Hiermee wordt achter het draad weiden ook lastiger en dus ook weidegang. Terwijl weidegang de maximale grasopbrengst haalt, je daarmee het meeste krachtvoer bespaart en voordelen heeft voor weidevogels. Als er vervolgens ook weer afspraken door de overheid worden gemaakt over het percentage eiwit van eigenland en weidevogels, wordt het steeds lastiger om alles te combineren. Het gaat fout als de overheid allerlei duurzaamheidswensen in doelen vastlegt die los van elkaar best reëel zijn maar gecombineerd technisch onmogelijk uitvoerbaar zijn.

________________________________________________________________________________

Marije Klever

Binnen het dagelijks bestuur van NAJK is Marije Klever (31) verantwoordelijk voor de portefeuille melkveehouderij. Marije combineert deze functie met het werk op haar melkveehouderij in De Meern.

 

 

___________________________________________________________________________________

 

Het jaar 2019 begint goed voor de vijf jonge agrarisch ondernemers die als winnaars uit de bus kwamen bij de actie ‘De toekomst begint vandaag’. Deze actie biedt jonge boeren en tuinders professionele ondersteuning bij uitdagingen en problemen van de ontwikkeling bij hun toekomstvisie. Donderdag 10 januari 2019 leerden de jonge boeren elkaar en elkaars uitdagingen kennen.

Hoe ziet de toekomst eruit?

Het coaching traject vanuit de Rabobank met de jonge ondernemers is uniek. De coaching is gepersonaliseerd en hangt af van het probleem of de uitdaging van de jonge boer.  NAJK zal de jonge boeren op de voet volgen, via bijvoorbeeld blogs en vlogs,  dus houd onze website en social media in de gaten! Op deze manier willen we een inkijkje geven in bepaalde problemen die misschien ook wel bij jou spelen.

Wie zijn de winnaars?

Graag stelt NAJK en Rabobank de jonge agrarisch ondernemers aan jullie voor:

Maarten de Groot

Hoe ga je ermee om wanneer meerdere broers en/of zussen het boerenbedrijf over willen nemen? Dat is een vraagstuk waar Maarten de Groot 33 jaar, mee worstelt.  Hij en zijn broer willen beiden graag melkveehouder worden, hoe ga je daar met de familie mee om? Ga je het bedrijf splitsen of moet er een ander bedrijf bij gezocht worden in de omgeving?

Joris van Lierop

Als agrarisch ondernemer in de legpluimveesector houdt Joris van Lierop 160.000 leghennen. De productie van de eieren gaat efficiënt, alleen de prijzen voor de scharreleieren zakken vaak door de ondergrens. Hij vraagt zich daarom af of een uitbreiding van het bedrijf wel de juiste investering is of dat hij op zoek moet naar nieuwe verdienmodellen zoals vrije uitloop- of bio-leghennen.

Thomas Zijlmans

Akkerbouwer in de mooie West-Brabantse klei, dat is hoe Thomas Zijlmans zichzelf omschrijft. Hij wil graag omschakelen naar een biologisch akkerbouw bedrijf. Tijdens zijn studie kwam hij namelijk in aanraking met biologische akkerbouw. Hij heeft zich al verdiept in de markt en de teelt, alleen moet hij zijn plannen nu nog omzetten naar een bedrijfsplan. Hij wil graag weten wat de bedrijfskundige consequenties van deze omschakeling zullen zijn en deze in kaart brengen.

Remco Kruitbos

Remco Kruitbos heeft geen agrarisch bedrijf in de familie die hij over kan nemen, maar wil wel graag melkveehouder worden. Via zijn werk bij een melkveehouder zonder opvolger kan hij misschien toch zijn droom om boer te worden verwezenlijken. De samenwerking loopt goed maar bij een buitenfamiliaire overname lopen beide partijen vaak tegen financiële en emotionele drempels  aan. Hoe kan een buitenfamiliaire overname tot een succes gebracht worden?

Linda Versluis- Swagemakers

De winkel van Linda Versluis-Swagemakers loopt goed, ze heeft net de leiding overgenomen van haar schoonouders en wil de winkel graag eigen maken. Ook is de winkel aan een verbouwing toe, hoe maakt ze de winkel toekomstbestendig? Een breder assortiment? Beleving in de winkel creëren? Of klanten meer bij te brengen over de vitamines en mineralen die in de producten zitten? Welke ideeën hebben de meeste potentie en hoe zet je de ideeën om naar realisatie?

De winnaars zijn ook te volgen op het agrarisch Rabobankplatform Global Farmers waar je ze vragen kunt stellen of tips kunt geven.