Terugblik: NAJK aanwezig op Nationale Bodemtop in Rotterdam

Op woensdag 11 september zaten de bussen naar de Van Nelle fabriek niet vol met Rotterdammers, maar met bodemfanaten. Het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit organiseerde de eerste Nationale Bodemtop van Nederland. De Bodemtop was de aftrap van het nationaal programma landbouwbodems van minister Carola Schouten. Dit programma gaat ervoor zorgen dat alle Nederlandse landbouwbodems duurzaam beheerd worden in 2030.

Hoge grondprijzen en krappe marges zorgen ervoor dat landbouwgrond intensief bewerkt wordt. Dit zet de bodemkwaliteit onder druk. “Naar schatting heeft de helft van de Nederlandse agrarische bodems te maken met verdichting”, gaf Carola Schouten aan. Ook het gebrek aan organische stof en een gevarieerd bodemleven brengen problemen met zich mee. Er is nog veel onbekend over de bodem. Vandaar dat er tijdens het Nationaal Programma Landbouwbodems wordt geïnvesteerd in monitoring en meer wetenschappelijk onderzoek naar de bodem. “Maar daarbij is de boerenwijsheid onmisbaar”, aldus Schouten.

“De kosten voor duurzaam bodembeheer gaan de baten ver vooruit, en de baten vallen deels bij anderen dan de boer”, wist Lijbert Brussaard, onderzoeker bij de WUR, te vertellen. In de zaal werd instemmend geknikt. Leendert Jan Onnes, dagelijks bestuurder NAJK, gaf in het opiniepanel aan dat er binnen de akkerbouwsector nog niet veel stimulerende maatregelen zijn voor duurzaam bodembeheer. Hij verkoopt met zijn akkerbouwbedrijf het graan rechtstreeks aan een kippenboer. Ondanks dat Leendert Jan duurzaam met zijn grond bezig is, betaalt deze kippenboer niet meer geld voor het graan. Bij Leendert Jan was een gedeelte van zijn grond verdicht: “dan moet je wel met je bodem aan de slag anders heb je opbrengst derving.” Ook melkveehouder Henk Jolink is bewust bezig met zijn bodem en probeert te extensiveren. “Maar grond is duur, dus om met extensiveren voldoende rendement te behalen is lastig.”

De jonge boeren die aanwezig waren bij de Bodemtop zijn zich al veel meer bewust van het belang van de bodem, maar hoe ze deze duurzaam moeten beheren is voor hen nog een vraag.  Henk Jolink adviseert jonge boeren om vooral met een schep onder de arm het weiland in te gaan. Hij stuurt zijn zoons zo ook vaak op pad: “Op deze manier leren ze heel praktisch wat de gevolgen in de bodem zijn.” Volgens het publiek wordt het nog zwaar om de doelstelling van de minister te halen. Of dit gaat lukken, zal de toekomst ons leren, maar een tweede Bodemtop komt er zeker!

 

 

 

Task Force Ammoniak van ketenpartijen in de zuivel opgeheven

Door de vandaag ontstane onrust onder melkveehouders over een mogelijke alternatieve aanpak voor de stikstofproblematiek heeft een aantal partijen zich teruggetrokken uit de Task Force. Deze Task Force was opgericht om voor de zuivel met een alternatieve aanpak te komen voor de stikstofproblematiek. Daarmee is het draagvlak voor de Task Force weggevallen en is de Task Force opgeheven. Hiermee is het overleg in de zuivel over ammoniak en stikstof beëindigd.

De ketenpartijen in de zuivel zijn van mening dat de door het kabinet voorgestelde maatregelen aangaande de stikstofproblematiek verregaande negatieve consequenties zullen hebben voor de Nederlandse zuivel. Door de mogelijkheid tot ongelimiteerd extern salderen tussen de landbouwsector en andere economische sectoren toe te staan, in combinatie met de inname van fosfaatrechten, wordt de noodzakelijke ontwikkelruimte voor de melkveesector drastisch ingeperkt. Dit zal tot gevolg hebben dat investeringen ten behoeve van de verdere verduurzaming van de sector, waaronder de klimaatafspraken en kringlooplandbouw, niet of nauwelijks meer kunnen plaatsvinden.

De partijen in de zuivelsector wilden een alternatieve aanpak ontwikkelen. Door een combinatie van bron- en technische maatregelen en een gebiedsgerichte aanpak onder voorwaarden, kan op korte termijn een substantiële reductie van stikstof worden bewerkstelligd én een solide toekomst van de zuivelsector worden verzekerd.

Onderstaande onderdelen vormden de onlosmakelijk aan elkaar verbonden bouwstenen voor een dergelijke aanpak.

Geen: onbeperkte uitlevering stikstofruimte aan andere economische sectoren bij externe saldering
Geen: inname latente ruimte
Geen: koppeling met fosfaatrechten bij externe saldering

Wel: nemen van landelijke bron- en technische maatregelen (managementmaatregelen, voer, aanwending mest, stal)
Wel: vrijwillige gebiedsgerichte aanpak piekbelasting depositie N2000 (uitkoop, verplaatsing, extensivering)
Wel: deel reductie ammoniak / stikstof moet beschikbaar blijven voor ontwikkeling blijvers
Wel: ontwikkelen en vernieuwen binnen afgesproken milieugebruiksruimte gebaseerd op realistische gevalideerde cijfers en rekenmodellen
Wel: voldoende financiële ondersteuning voor het nemen van maatregelen

Wij spreken de wens uit dat de sector zich weet te verenigingen, om te komen tot een oplossing voor de stikstofproblematiek en dat bovengenoemde bouwstenen daarin worden meegenomen.

 

Reactie NAJK op onrust alternatief stikstofplan

NAJK maakt zich grote zorgen over de toekomst voor de agrarische sector vanwege de uitspraak van de Raad van State en de Kamerbrief van 4 oktober over de stikstofaanpak. De berichtgeving van de Boerderij over een alternatief stikstofplan brengt veel onrust in de sector. Voor NAJK blijft het uitgangspunt: Zwaai de jonge boer niet uit!

Uitgangspunten NAJK
De aangekondigde maatregelen zijn funest voor de agrarische sector. Voor NAJK staat voorop dat de Kamerbrief van 4 oktober van tafel gaat. Het is essentieel voor NAJK dat er wordt gewerkt met betrouwbare meetgegevens in plaats van met theoretische modellen. Dit is voor NAJK de basisvoorwaarde voordat er überhaupt met het ministerie over oplossingen gesproken kan worden.

Zuivel
De afgelopen periode is er met zuivelorganisaties gesproken over de aangekondigde stikstofaanpak van de overheid. Er is eensgezindheid over de eisen: de Kamerbrief van 4 oktober moet van tafel en betrouwbare meetgegevens zijn noodzakelijk. Intern is er gesproken over een betere stikstofaanpak. Er is geen formeel plan opgesteld, geen akkoord gesloten en geen contact geweest met de overheid hierover. NAJK zou dit nooit doen zonder haar achterban te raadplegen.

Eenheid bewaren
NAJK vindt het noodzakelijk om, juist nu, eenheid te bewaren als sector. Nog meer onrust door onjuiste aannames maken de problemen groter. NAJK roept daarom op om met elkaar in gesprek te gaan wanneer men het niet met elkaar eens is. Verregaande stikstofmaatregelen ruïneren het toekomstperspectief van jonge boeren. Laten we elkaar als sectorpartijen blijven opzoeken en elkaar versterken.

 

NAJK heeft de vraag gekregen of NAJK betrokken is bij het overleg van Farmers Defence Force. Zowel NAJK als haar provinciale afdelingen zijn hiervoor niet benaderd.

Wetgeving biologische landbouw, Brexit en Manneken Pis | CDG biologische landbouw

Auke Spijkerman: Nadat ik maandag bij het stadhuis in Assen was geweest, mocht ik woensdag weer naar de stad van Manneken Pis toe. In Brussel mocht ik namelijk weer bij de civil dialogue group van biologische landbouw zijn. Nu werd er op deze dagen ook nog druk vergaderd over de Brexit in Brussel en is hier op het moment van schrijven nog veel onduidelijk over maar hierover straks meer.

Ik zal eerst uitleggen wat er in deze civil dialogue group(CDG) gebeurt. In een cdg mogen allemaal verschillende lobbygroepen hun zorgen, voorstellen, of verandering in beleid of teksten voorleggen aan de Europese commissie. In het geval van de biologische landbouw is dat de DG Sante(gezondheid en voedselveiligheid). In deze groep zitten veel verschillende lobbygroepen van organisaties ter verbetering van dierenwelzijn en milieu, CEJA (belangenorganisatie voor jonge boeren in Europa) tot verwerkers en handels organisaties.

In de biologische landbouw zijn ze druk bezig met het vernieuwen van de wetgeving. Op 1 januari 2021 moet alle nieuwe wetgeving klaar zijn. De commissie loopt momenteel achter op schema maar deze 1 januari moet gehaald worden. Omdat de biologische sector nogal om sterk omschreven wetgeving vraagt, zijn er veel kleine details die verwerkt moeten worden in de wetgeving. Hierdoor is een groot gedeelte van de vergadering vrij technisch. Voorbeelden hiervan zijn om de uitloop van kippen op max. 350 meter te houden in plaats van 150 meter die was voorgesteld.

Na dit technisch en saaiere stuk van de vergadering gaven ze een inkijkje in de biologische markt, in welke landen deze groeit en met welke producten. Bijzonder om te zien dat in Denemarken 32 % van alle eieren die verkocht worden biologisch zijn en dat de algehele markt is gegroeid van een marktaandeel van 11% in 2016 naar 13% in 2017. Het algemene beeld van deze markt was dat biologisch stabiel doorgroeit en dit vooral bij de grotere retail het geval zal zijn (supermarkten).

Hierna was een presentatie over de meldingen die worden gedaan van verdachte biologische partijen in de verschillende landen. Deze informatie hoeft niet te betekenen dat een product ook echt niet voldoet maar geeft wel een indicatie van betrouwbare en minder betrouwbare landen. Hier was ook een interessante discussie om deze data geheim te houden. Dit omdat deze data heel gemakkelijk verkeerd begrepen kan worden en daardoor volledig uit zijn verband kan worden gehaald. Hierna werd wel duidelijk aangegeven dat landen als Turkije en China onder extra aandacht staan omdat hier vaker partijen met melding vandaan komen.

De dag sloten we zoals eerder met cdg’s af met een rapport over de brexit. Hier werd aangegeven dat er eigenlijk nog niks nieuws te melden was. Wel werd duidelijk aangegeven dat er 3 scenario’s waren. Optie 1: Een deal met Brexit waardoor er een overgangstermijn zou zijn om alle wetgeving goed te regelen. Optie 2: een verlenging van de huidige status, geen deal maar ook geen brexit. Of optie 3: Een harde brexit. In het geval van de biologische markt zou dit betekenen dat ze als 3de wereld land worden behandeld en dan moet de EU alle wetgeving en certificeringsinstanties goedkeuren. Dit zou export van biologische producten voor het VK onmogelijk maken naar de EU.

Al met al heb ik weer een zeer leerzame dag gehad in Brussel waar ik interessante mensen heb leren kennen die jonge boeren in andere landen vertegenwoordigen.

 

Een aantal NAJK leden nemen namens NAJK deel aan cdg’s, dit zijn de adviesgroepen van de Europese Commissie. Zij vertellen graag over hun ervaringen en over de onderwerpen die hier worden besproken. 

Wat deed NAJK voor jou in september?

Wat deed NAJK voor jou in september?

Iedereen bij NAJK zet zich dag in dag uit voor 100% in voor jou als lid. We zorgen bijvoorbeeld voor het materiaal, achtergrondinformatie en gespreksleiders voor interessante bijeenkomsten of discussieavonden, ontwikkelen trainingen en cursussen, regelen winacties en behartigen jouw belangen in Den Haag of Brussel. Wat deed NAJK voor jou in september? Hier een kleine greep uit alle activiteiten:

  • NAJK-voorzitter, Andre Arfman, heeft een presentatie gegeven aan een groep Zuid-Koreaanse tuinbouwstudenten. Ze kwamen kijken hoe je je als jongere kunt organiseren en zo het verschil kunt maken.
  • NAJK heeft flinke stappen gezet wat betreft het bedrijfsovernamefonds (BO fonds). Vanaf 1 januari 2020 wordt de borgstellingsregeling Vermogens-versterkend Krediet (VVK) opengesteld. Daarnaast komt er een Kenniscentrum Bedrijfsovername en een programma voor duurzame bedrijfsovernames.
  • Iris Bouwers, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille internationaal, was gastspreker op het LLTB-symposium van regio Zuid-Limburg. Het was een interessante bijeenkomst waar veel jonge boeren aanwezig waren.
  • Marije Klever, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij, was aanwezig bij een ZAJK-bestuursvergadering. Zij heeft hier een beter beeld gekregen van de provincie en andersom heeft ZAJK meer inzicht gekregen in het landelijke aspect. Kortom: erg nuttig om hierbij aanwezig te zijn.
  • Iris Bouwers en Andre Arfman van het dagelijks bestuur waren aanwezig bij het jubileum van Jasper Dalhuisen. Hij was 25 jaar in dienst bij het ministerie van LNV. Iris en Andre vierden dit feestje met hem mee.
  • NAJK-bestuurder met de portefeuille melkveehouderij, Marije Klever, schreef een column met als titel (grond)kennishonger. Lees de column op de website.
  • Dagelijks bestuurder Iris Bouwers was aanwezig bij de opening van het collegejaar van het Zone College.
  • Leendert Jan Onnes, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille akkerbouw, was aanwezig bij de Nationale Bodemtop in Den Haag. NAJK verzorgde hier een workshop met de BodemBattle. De workshop werd enthousiast ontvangen en verliep goed.
  • Dagelijks bestuurder Marije Klever was aanwezig bij een bijeenkomst over de PAS.
  • Dagelijks bestuurder Sietse Draaijer had een overleg met Flynth over blockchain in de landbouw. Het was een goede bijeenkomst waar de issues rondom de financiering goed naar voren zijn gekomen.
  • Dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille bedrijfsovername, Sietse Draaijer, is druk bezig geweest met alles rondom het Kenniscentrum Bedrijfsovername en het bedrijfsovernamefonds. Wordt vervolgd!
  • Leendert Jan Onnes, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille akkerbouw was aanwezig bij het symposium van JRC-European Network of Soil Awareness. Hier heeft hij een interessante presentatie mogen geven over wat de bodem betekent voor jonge boeren in Nederland.
  • Marije Klever, NAJK-bestuurder, was samen met NAJK-lid Mayco ten Kate te gast bij NPO Radio 1 naar aanleiding van de grote stikstofdiscussie. In het radioprogramma De Nieuws BV mocht zij haar verhaal doen.
  • NAJK had samen met ForFarmers een avond georganiseerd over de PAS voor de klankbordgroepen van NAJK.
  • NAJK-bestuurder, Marije Klever, was aanwezig bij de openingsavond van LAJK waar Stichting Agrifacts sprak.
  • NAJK-voorzitter Andre Arfman en NAJK-bestuurder Marije Klever waren aanwezig bij taskforce aanpak ammoniak melkvee. Deze taskforce is ingesteld om een gezamenlijk melkveestandpunt te vormen in de stikstofcrisis. NAJK heeft hierbij input geleverd voor de brief die namens deze taskforce is opgesteld aan commissie Remkes over de kortetermijnaanpak.
  • Andre Arfman, voorzitter van NAJK, heeft een presentatie gegeven aan een Chinese delegatie van het ministerie van landbouw en rural affairs.
  • Dagelijks bestuurder Marije Klever was te zien in het tv-programma ‘Na Het Nieuws’ om het te hebben over het stikstofbeleid en de gevolgen daarvan voor boeren.
  • NAJK-bestuurder, Iris Bouwers, was aanwezig bij een workshop van de Europese Commissie over gewasbescherming.
  • Het bestuur van NAJK is de zoektocht begonnen naar een nieuw bestuurslid met de portefeuille internationaal. Iris Bouwers gaat het bestuur verlaten en aan de slag voor LTO in Brussel. Wij wensen haar veel succes!

Wat zal NAJK voor jou doen in oktober?

Natuurlijk zal er in oktober ook veel door NAJK worden georganiseerd. Lees het laatste nieuws op de NAJK-website. Hierbij alvast een voorproefje:

  • NAJK staat volledig achter de boerendemonstratie van 1 oktober, want: jonge boeren produceren het voedsel van morgen.
  • NAJK zal druk bezig zijn met de afrondingen en organisatie van het NK Veebeoordelen dat op 5 oktober in Hoornaar plaatsvindt.
  • De maand oktober staat in het teken van het stikstofbeleid. Jonge boeren laten zich niet uitzwaaien. NAJK lobbyt daarom voor een beter beleid.
  • NAJK staat op de RMV in Hardenberg op 29, 30 en 31 oktober. Bezoek onze stand!

Succesvolle afsluiting van het project ‘De toekomst begint vandaag’

Aan het begin van dit jaar werden vijf enthousiaste prijswinnaars verblijd met een cheque van een spiksplinternieuw project van NAJK en de Rabobank: ‘De toekomst begint vandaag’. Deze vijf NAJK-leden kregen gedurende drie maanden een programma op maat aangeboden. Samen met een professioneel bedrijfsadviseur gingen ze aan de slag met hun toekomstvisie, probleem of grote verandering. Er werd een persoonlijk activiteitenplan opgesteld en om dit allemaal mogelijk te maken kregen de prijswinnaars een budget van €3000,- aangereikt. Inmiddels is het project feestelijk afgesloten. Laat je inspireren door het verhaal van deze jonge ondernemers!

Thomas Zijlmans: “biologische landbouw heeft de gunfactor”

Thomas Zijlmans raakte tijdens zijn studie steeds meer geïnteresseerd in de biologische akkerbouw. Dat wilde hij ook! Maar hoe pak je dit aan? En bovenal: wat zijn de bedrijfskundige consequenties van zo’n omschakeling? Tijdens dit project heeft Thomas deze consequenties voor zichzelf op een rijtje gezet. Het was een kwestie van de situatie in kaart brengen, een toekomstige situatie schetsen en de mogelijke scenario’s naast elkaar leggen. Door de kansen en beperkingen in beeld te brengen, kwam hij erachter dat vakmanschap erg belangrijk is. Hier valt volgens Thomas nog veel winst te behalen. De solvabiliteit ligt hoog, waardoor de markt wel tegen een stootje kan. Betekent dit dat hij in 2020 al de omschakeling gaat maken naar biologisch? Nee. Hoewel de biologische landbouw volgens hem wel de gunfactor heeft, duurt het sowieso twee jaar voordat een bedrijf volledig over kan naar biologisch. Daarnaast moet er eerst gekeken worden naar de mogelijke afnemers voordat hij deze sprong in het diepe kan wagen. Thomas ziet nog steeds kansen in de biologische sector en krijgt hierbij de vrijheid van zijn ouders om een eigen weg in te slaan.

Maarten de Groot: “we vertrekken naar het dorp waar ons hart ligt”

Wat als meerdere zoons melkveehouder willen worden? Maarten de Groot, veehouder in hart en nieren, kwam voor dit vraagstuk te staan. Het familiebedrijf dat zijn broer had overgenomen, was niet winstgevend genoeg om twee gezinnen te kunnen onderhouden.

In eerste instantie wilde Maarten zijn eigen weg inslaan. Na verschillende pogingen als bedrijfsleider en werkvakanties in het buitenland krijgt hij de mogelijkheid om in maatschap te gaan bij een andere boer in een dorpje verderop. Helaas bleek dit niet toekomstbestendig en stond hij begin dit jaar weer zonder boerderij. Om de situatie en de mogelijkheden in kaart te brengen, werd er een coach ingeschakeld. Deze coach liet Maarten inzien dat de drive om een melkveehouderij te runnen nog steeds aanwezig was. Hij wilde niets liever dan zelf een ondernemer zijn en zijn passie voor koeien vormgeven.

Vol goede moed ging hij met zijn vrouw en vader op zoek naar een mooi bedrijf om hun droom werkelijkheid te laten worden. Hoewel ze zich ook georiënteerd hadden op een veehouderij in Denemarken en Canada, was de stap naar het buitenland voor Maarten en zijn gezin te groot. Nadat ze samen met de boekhouder en de bedrijfsadviseur om de tafel hadden gezeten, vonden ze via funda in business een melkveebedrijf op zeven kilometer afstand van het ouderlijk huis. Er moest een bedrijfsplan gemaakt worden, banken werden benaderd voor de financiering en er werd contact gezocht met de verschillende melkafnemers. Hoewel het een erg tijdrovend proces is geweest, vertrekken deze doorzetters begin november definitief naar een prachtig melkveebedrijf in een dorpje waar hun hart ligt.

Joris van Lierop: verduurzamen of verbeteren?

Toen Joris van Lierop in de zomer van 2018 zijn opleiding Bedrijfskunde en Agribusiness afrondde, is hij per direct als mede-ondernemer op het thuisbedrijf aan de slag gegaan. Dit pluimveebedrijf is een echt gezinsbedrijf dat altijd op zoek blijft gaan naar verbeteringen. Ze produceren duurzame energie door middel van zonnepanelen en halen groene energie uit de mestproductie. Joris van Lierop zou graag het bedrijf van zijn ouders overnemen en is benieuwd of hun huidige strategie toekomstbestendig is.

Bij het eerste gesprek werd er gekeken naar waar Joris en het bedrijf nu stonden en waar hij als jonge ondernemer naar toe wilde in 2024. Zodoende kwam Joris bij de plannen om het pluimveebedrijf te optimaliseren. Hij wil op verschillende manieren het bedrijf verduurzamen. Dit wil hij doen door de stallen uit te gaan bouwen en de daken te voorzien van zonnepanelen. Daarnaast worden deze stallen van de nieuwste snufjes voorzien, waarbij de lucht schoner de stal uit gaat dan dat het erin komt. Hoewel de aanvraag van de vergunningen lang duurt, kijkt Joris vol goede moed naar de plannen voor 2024!

Linda Versluis: vernieuwde boerderijwinkel met volop beleving

Linda Versluis zet zich met hart en ziel in voor hun boerderijwinkel, Landwinkel Versluis, een voltallige groentewinkel met boeren delicatessen. Haar man houdt zich bezig met het akkerbouwbedrijf en de pluimvee tak. In de winkel wordt een groot deel van de tafelaardappelen en eieren rechtstreeks aan de consument verkocht. Er worden zoveel mogelijk producten uit de naaste omgeving gehaald. Hoewel Linda Versluis enorm blij is met de winkel die haar schoonvader destijds is gestart, kan ze niet wachten om deze winkel echt eigen te kunnen maken. De winkel krijgt een make-over om toekomstbestendig te worden. Daarbij wordt onder andere gekeken naar de aankleding, looproutes en beleving.

Verschillende wensen, die binnen het ontwerp van één winkel samen moeten komen. Om hier een goed plan voor op te stellen, heeft Linda verschillende coachingsgesprekken gevoerd. Ze heeft andere boerderijwinkels bezocht om ideeën op te doen en is uiteindelijk bij Anne Visser en Hans Ravensbergen terecht gekomen. Anne Visser helpt Linda en haar man bij het ontwerp van de winkel en het bijbehorende stappenplan. Hans Ravensbergen is een strategisch adviseur die hen helpt met het complete plaatje inclusief marketingplan. In 2020 zal de vernieuwde winkel openen.

Remco Kruitbos: een goed advies is onbetaalbaar

Remco Kruitbos wilde gedurende dit project onderzoeken of het haalbaar is om een melkveebedrijf over te nemen van mensen die geen familie zijn. Om hierachter te komen is hij samen met zijn werkgever en verschillende adviseurs om de tafel gaan zitten. Na een flinke tijd kwam er een plan tot stand dat mogelijk haalbaar zou zijn, maar helaas werden niet alle onderdelen door de fiscus goedgekeurd.

De fosfaatrechten vormden een grote financiële hobbel voor Remco en zijn werkgever. Hierdoor was het voor beide partijen onmogelijk om tot een haalbaar en acceptabel plan te komen. Na een lange zoektocht die veel energie kostte, heeft Remco helaas moeten concluderen dat een bedrijfsovername er niet in zit. Toch is het project niet voor niets geweest. Volgens hem hebben ze er samen veel van geleerd en verliep de samenwerking vooralsnog voorspoedig.

Eye-opener voor noodzaak bedrijfsovernamefonds

Volgens Sietse Draaijer, bestuurslid van het NAJK, is dit project een mooi opstapje geweest voor het bedrijfsovernamefonds dat vanaf januari van start zal gaan. Zonder de bijdrage van dit project waren de kandidaten waarschijnlijk minder snel aan deze uitdaging begonnen. Wat ons betreft een echte eye-opener voor de noodzaak van dit fonds.

Joris van Lierop nieuwe afgevaardigde pluimvee

Maak kennis met onze nieuwe afgevaardigde pluimvee: Joris van Lierop. Als afgevaardigde ondersteunt hij Tim van der Mark, de dagelijks bestuurder met de portefeuille intensief, bij zijn taken. Joris runt samen met zijn ouders een pluimveebedrijf en is dan ook van jongs af aan al met veel plezier werkzaam bij de kippen. Daarnaast zet hij zich in als bestuurslid bij het Brabants Agrarisch Jongeren Kontakt (BAJK) en draagt hij zijn steentje bij aan de Civil Dialogue Group (CDG) pluimvee, een adviesgroep van de Europese commissie. Joris van Lierop is hierbij de uitgelezen persoon om als afgevaardigde pluimvee zijn duit in het zakje te doen voor de intensieve sector.

Om Tim van der Mark, de dagelijks bestuurder met de portefeuille intensief, te ondersteunen in zijn taken zijn er de zogenoemde afgevaardigden in het leven geroepen. Omdat de portefeuille intensief verschillende takken kent (kalveren, pluimvee en varkens), met allemaal totaal verschillende belangen, is het bijna onmogelijk om als dagelijks bestuurder overal van op de hoogte te zijn. De afgevaardigden ondersteunen onze dagelijks bestuurder intensief. Dit doen ze door de nodige kennis met elkaar te delen en te sparren over bepaalde onderwerpen. 

Joris van Lierop, een agrariër in hart en nieren, weet met zijn 25 jaren jong precies wat hij wil: het familiebedrijf overnemen. In het dorpje Asten-Heusden staat het pluimveebedrijf van hem en zijn ouders, waar hij al van jongs af aan dag in dag uit te vinden is. Toen hij in de zomer van 2018 zijn opleiding Bedrijfskunde en Agribusiness afrondde en daarmee afstand deed van zijn studentenleven aan de HAS in Den Bosch, is hij per direct als mede-ondernemer op het familiebedrijf aan de slag gegaan. Hier hebben ze 165.000 leghennen die in de piekperiode meer dan 1.000.000 eieren per week kunnen produceren.

De liefde voor de agrarische sector is er bij Joris met de paplepel ingegoten. Van jongs af aan is hij al werkzaam bij de kippen en doet dit al jaren met veel plezier. Plezier dat hij graag wilt delen met andere jonge agrariërs. Om de positie van jonge boeren te versterken zet hij zich naast zijn werk op de boerderij ook in als bestuurslid van het Brabants Agrarisch Jongeren Kontakt (BAJK) en draagt hij zijn steentje bij aan de Civil Dialogue Group (CDG) pluimvee, een adviesgroep van de Europese commissie. 

Joris van Lierop hoopt andere pluimveehouders net zo enthousiast te kunnen maken als hijzelf en is hierbij de uitgelezen persoon om als afgevaardigde pluimvee zijn duit in het zakje te doen voor de intensieve sector.

NAJK: Ga 14 oktober naar je provinciehuis!

NAJK roept, net als LTO, de leden op om aanstaande maandag 14 oktober om 12.00 uur bij de provinciehuizen te verschijnen. Dit om te protesteren tegen de provinciale regels over stikstof en deze van tafel te krijgen.

De afgelopen dagen zonden de provinciale afdelingen van NAJK al een brief naar hun gedeputeerden om de zorgen van jonge boeren te uiten. NAJK-voorzitter Andre Arfman: “de onzekerheid over de toekomst van de sector is groter dan ooit. De ontwikkelingsruimte die wij volgens alle regels en procedures hebben verkregen en noodzakelijk zijn voor het opbouwen van een duurzame toekomst, worden nu in één ruk afgepakt. Er is geld gestoken in vergunningverlening, er zijn stallen gebouwd en hierop zijn duurzame bedrijfsplannen geschreven. De jonge boeren hebben bewegingsvrijheid, tijd en vertrouwen nodig. Met de voorgestelde regels, waarin de provincies nog verder gaan dan de Regering voorstelt, wordt dit ons onmogelijk gemaakt. Het lijkt wel of de overheid ons uitzwaait!”

NAJK is het zat dat er ondanks de vele jarenlange inspanningen, de overheid niet luistert. Daarom roept het bestuur de leden op om maandag 14 oktober om 12:00 uur, samen met LTO-leden, te verzamelen bij hun provinciehuis.

Brief van zuivelsector aan minister Schouten over de stikstofmaatregelen

Den Haag, 10 oktober 2019
Onderwerp: Aanpak stikstofproblematiek

Geachte mevrouw Schouten,

De zuivelsector is doordrongen van de stikstofproblematiek waar heel Nederland voor staat en
heeft reeds aangegeven mee te willen werken aan een oplossing voor de ontstane situatie. Er moet
een nieuwe balans gevonden worden tussen economische activiteit en natuur. Nederland is
onlosmakelijk verbonden met een sterke en innovatieve agrarische sector en de zuivelsector
vervult hierin een belangrijke rol. Wij dragen bij aan de economie en zijn dragers van het
Nederlandse platteland.

Echter, de partijen in de Nederlandse zuivelsector maken zich buitengewoon veel zorgen wanneer
een aantal maatregelen zoals vermeld in de brief van 4 oktober de betekenis hebben die wij
vrezen. Dan is er sprake van een ongekende impact op de melkveehouderij, de melkverwerkende
industrie en alle andere schakels in de zuivelketen in Nederland.

De uitspraak van de Raad van State richt zich op het verlagen van de depositie van stikstof op
Natura 2000 gebieden. De door het kabinet voorgestelde maatregelen gaan ons inziens veel verder
dan dat en daarmee ook veel verder dan de adviezen van de commissie Remkes. Wij doelen met
name op de maatregelen rond extern salderen in combinatie met de inname van fosfaatrechten.

Wanneer wij uw brief goed hebben geïnterpreteerd, constateren wij dat in geval van extern
salderen, andere partijen buiten de landbouw ongelimiteerd stikstofruimte kunnen kopen in de
landbouw. In dit vrije marktmechanisme zullen partijen met de grootste financiële armslag de
winnaar worden met als gevolg een leegloop van de veehouderijsectoren en indirect het platteland.

Daarbovenop constateren wij, dat wanneer externe saldering plaatsvindt tussen private partijen,
dus ook tussen melkveehouders, altijd 100% van de fosfaatrechten gekoppeld aan de betreffende
productielocatie worden ingenomen. Hiermee wordt de sector volledig op slot gezet. Voor
melkveehouders is dan geen ontwikkelruimte meer aanwezig voor investeringen ten behoeve van
de verdere verduurzaming van de sector, mede met het oog op de klimaatafspraken en
kringlooplandbouw.

Met deze interpretatie van de brief moeten wij tot de conclusie komen dat er blijkbaar in dit land
geen plaats en geen perspectief meer is voor een dynamische, duurzame en innovatieve
melkveehouderij.

Wij kunnen ons dat niet voorstellen. Het grote geld gaat het platteland regeren en de veestapel
wordt ongestructureerd verkleind zonder een relatie te leggen naar het probleem waar het om
gaat: de stikstofdepositie op Natura 2000 gebieden.
Tot slot is het gewenst om de onzekerheden over de meet- en berekenmethodiek weg te nemen en
hierover op korte termijn brede overeenstemming te krijgen.

Het is van groot belang dat de sector van u zo snel mogelijk duidelijkheid krijgt. Langs deze weg
verzoeken wij u om de kabinetsreactie nader te verduidelijken en in te gaan op de beelden die de
brief bij ons oproept.

Met vriendelijke groet,

LTO Vakgroep Melkveehouderij
Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO)
Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV)
Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt – Melkveehouderij (NAJK)
NetwerkGRONDig
Biohuis – melkveehouderij
ZuivelNL

Brief aan IPO en provincies naar aanleiding van stikstofmaatregelen

Utrecht, 10 oktober 2019
Betreft: Zwaai de jonge boeren niet uit!

Geachte leden van het Interprovinciaal Overleg (IPO) en gedeputeerden van de provincies,

De uitspraak van de Raad van State op 29 mei 2019 over het Programma Aanpak Stikstof (PAS) heeft een enorme impact op onze maatschappij, economie en de vooraanstaande positie van Nederland op allerlei vlakken. We staan met elkaar voor een enorme uitdaging, die niet zomaar op te lossen is. Wij, jonge boeren, zijn enorm geschokt door de door het ministerie en door u voorgestelde maatregelen. De negatieve impact voor de agrarische sector op korte en lange termijn is enorm. Dit heeft ook zijn weerklank op het vitale platteland: de leefbaarheid, werkgelegenheid en ruimtelijke omgeving. De onzekerheid over onze toekomst is groter dan deze ooit is geweest. Samen met het ministerie zwaait u ons, jonge boeren, uit!

Vrijdag 4 oktober heeft minister Schouten van het ministerie van LNV de eerste maatregelen bekendgemaakt om uit de stikstofimpasse te komen. Op 8 oktober publiceerde u de nieuwe beleidsregels voor intern en extern salderen. Hoewel het uitgangspunt van de overheid is dat er geen gedwongen bedrijfsbeëindiging komt, wordt de agrarische sector op slot gezet door het afpakken van onze ontwikkelruimte, de vergunde ruimte die niet benut is en een afroming van 30% bij extern salderen. Daarbij maken wij ons grote zorgen over onze bedrijfsovernames. Die worden door de aangekondigde maatregelen niet meer aantrekkelijk en zelfs onmogelijk.

De ontwikkelingsruimte die wij volgens alle regels en procedures hebben verkregen en noodzakelijk zijn voor het opbouwen van een duurzame toekomst, worden nu in één ruk afgepakt. Er is geld gestoken in vergunningverlening, er zijn stallen gebouwd en hierop zijn duurzame businessplannen geschreven. De jonge boeren hebben bewegingsvrijheid en vertrouwen nodig. Met het huidige beleid wordt dit ons onmogelijk gemaakt. Wij, jonge boeren, de voedselmakers van de toekomst, worden Nederland uitgezwaaid.

U schrijft zelf op uw website dat u zich inzet voor een regionaal sterke economie en het stimuleren van innovatie. Een prima uitgangspunt, maar wij merken dat de stikstofmaatregelen haaks op uw inzet staan. Het toekomstperspectief voor jonge boeren verdwijnt met de voorgenomen maatregelen. De leefbaarheid op het platteland en de werkgelegenheid gaan achteruit, de ruimtelijke omgeving komt onder druk te staan, beleidsdoelen als kringlooplandbouw worden niet meer gehaald en de land- en tuinbouwsector stort als een kaartenhuis in elkaar. Er is geen bedrijfsontwikkeling en geen innovatie op deze manier meer mogelijk voor de agrarische sector. Kortom, het vitale platteland boert met deze maatregelen achteruit. Wij, jonge boeren, moeten ontwikkelingsruimte inleveren voor andere sectoren. De toekomst van jonge boeren was al onzeker en dit zet de toekomst helemaal op het spel.

Jonge boeren produceren het voedsel van morgen. Wij zijn essentieel voor het behoud van het vitale platteland en het beheer van het landschap. Geef ons bewegingsvrijheid en vertrouwen in de toekomst. Zwaai ons niet uit!

Met vriendelijke groet,

NAJK, AJF, GrAJK, DAJK, OAJK, GAJK, FAJK, LAJK, BAJK, ZAJK, HAJK