Interpolis | Een (brand)veilig onderdak voor internationale arbeiders

Een deel van de medewerkers in de land- en tuinbouwsector bestaan uit tijdelijke krachten. Veel van hen zijn internationale arbeiders. Zij maken gebruik van huisvesting verzorgd door agrarisch ondernemers zelf of uitzendbureaus. Interpolis vraagt aandacht bij jou als werkgever voor een (brand)veilig onderdak voor deze tijdelijke internationale arbeiders.

Dankzij de hulp van veel arbeidsmigranten kun je als ondernemer in de land- en tuinbouw verder met de productie. Je zorgt er voor dat zij gezond en veilig kunnen werken met aandacht voor de 1,5 meter. Hoe staat het met hun huisvesting? Organiseer je extra woonruimte, al of niet samen met het uitzendbureau? Wees je dan bewust van wat je allemaal moet regelen met gemeente, brandweer en verzekeringen.  Interpolis geeft graag tips voor een veilig onderdak. Kies bijvoorbeeld bewust voor veilige materialen en laat de elektra goed laat aanleggen en onderhouden. Bespreek met de bewoners ook hoe zij omgaan met vuur.

Vraag de gemeente om toestemming

Neem contact op met je gemeente voordat je seizoensarbeiders onderdak biedt. Eisen aan woonruimte verschillen namelijk per gemeente. Zorg dat je weet welk beleid de gemeente hanteert. Vraag met een omgevingsvergunning toestemming voor tijdelijke huisvesting.

Controleer de eisen vanuit de CAO of het keurmerk

Ben je aangesloten bij een CAO of keurmerk? Niet alle keurmerken hanteren dezelfde eisen. Controleer daarom of je voldoet aan de eisen die worden gesteld aan de huisvesting van seizoenarbeiders.

Verklein de kans op brand in het verblijf

Kies voor veilige materialen en laat de elektra goed laat aanleggen en onderhouden. Probeer de bewoners ook bewust om te laten gaan met vuur.

  • Plaats een caravan of woonunit nooit in een gebouw. Zet deze minstens 10 meter bij het gebouw vandaan, om overslag van een eventuele brand te voorkomen.
  • Zorg voor brandwerende materialen in de woonruimte, wanden van slaapkamers moeten minimaal 30 minuten brandwerend zijn.
  • Laat elektra en verwarming met aardgas volgens de NEN-1010 normen installeren door een erkend installateur.
  • Onderhoud de elektrische installatie regelmatig. Lees meer over onderhoud van elektra
  • Gebruik alleen zelfdovende afvalbakken of metalen afvalbakken met een goed sluitend metalen klepdeksel.
  • Verbied roken in de woonruimte. Geef dit aan in de taal van de seizoenarbeiders of hang een pictogram op.
  • Koken en frituren? Alleen in de keuken. Gebruik een elektrische friteuse met controlelampje en thermostaat.
  • Hang een informatiekaart in het Engels, Duits of de landstaal op een centrale plaats. Op die informatiekaart staat in ieder geval:
    • beheerder / contactpersoon
    • regiopolitie
    • brandweer
    • 112 (in levensbedreigende situaties)
    • verkorte huis- en leefregels in landstaal van de bewoners
    • ontruimingsplan en noodprocedure.

Zorg dat een brand snel ontdekt wordt

De omvang en de gevolgen van een brand kunnen beperkt blijven als een brand snel ontdekt, en geblust, wordt.

  • Plaats rookmelders in de woonruimte, slaapkamers en gangen.
  • Overweeg de installatie van een brandmeldinstallatie.
  • Hang op elke verdieping een sproeischuimblusser van minimaal 6 liter of een brandslanghaspel.
  • Hang een blusdeken in de keuken.

Maak vluchten mogelijk

  • Zorg ervoor dat er altijd 2 vluchtwegen zijn.
  • Houd de vluchtwegen altijd vrij.
  • Plaats op alle deuren die naar buiten opengaan een knopcilinder. Dit voorkomt opsluiten.
  • Hang een overzicht van de vluchtroutes en locaties van de blustoestellen in de woonruimte.

Bouwen? Schakel deskundigen in

Als je overweegt zelf huisvesting te realiseren voor je medewerkers, laat je dan goed informeren. Met het gratis bouwadvies van Interpolis weet je wat nodig is voor een veilige huisvesting. Vraag je adviseur om meer informatie. Of lees er meer over.

Aanpassing van de schijf van 5 t.b.v. stikstofreductie

Ook voor mensen geldt dat de eiwit inname van invloed is op de uitstoot van stikstof uit menselijke ontlasting. Door middel van een verbod op eiwitrijke producten en een eiwitnorm per persoon wordt de stikstofproductie p.p. fors teruggedrongen. In navolging van deze maatregel heeft het voedingscentrum de schijf van 5 aangepast. Meer weten? Lees dan hier verder.

Dit nepbericht is gemaakt door NAJK om de onhoudbare situatie rondom de voermaatregel te laten zien.

 

Laat Planbureau voor de Leefomgeving de (alternatieve) voermaatregel doorrekenen

Het vertrouwen in de overheid en het draagvlak voor de voermaatregelen onder de boeren neemt in rap tempo af. NMV, LTO, DDB, Netwerk Grondig en NAJK roepen minister Schouten daarom op om de motie Geurts/Harbers uit te voeren. Deze motie vraagt om een doorrekening van het Planbureau voor de Leefomgeving van de voermaatregel en de aangedragen alternatieven. Op deze manier kan een stap gezet worden richting herstel van vertrouwen.

Vanaf 28 mei hebben NMV, LTO, DDB, Netwerk Grondig en NAJK intensief samengewerkt aan verschillende alternatieven voor de voermaatregel van de overheid. De voermaatregel van de overheid is onwerkbaar voor de melkveehouderij. De maatregel gaat namelijk ten koste van de diergezondheid, valt in de overgangsperiode van het weideseizoen richting meer opstallen en geeft veel uitvoeringslast bij de melkveehouderij. Daarnaast hebben de partijen meerdere malen gevraagd om de onderbouwing van de voermaatregel, maar deze niet ontvangen.

Zes alternatieven
In totaal zijn er zes alternatieven uitgewerkt en aangedragen:
1. Voermaatregel volledig van tafel door reeds behaalde stikstofreductie sinds 2018 in te rekenen.
2. Het rekenen met een gewogen gemiddelde RE over alle geleverde-gekochte diervoeders.
3. Uitzonderen van specifieke diercategorieën van de maatregel (jongvee en hoogdrachtige koeien).
4. Aanpassing van het RE in mengvoer. Per 1 juli starten met reduceren, een buffer gereduceerde stikstof opbouwen voor de voermaatregel van kracht gaat. Maandelijkse monitoring naar de reductie conform fosfaatreductieplan. De veevoermaatregel fungeert als stok achter de deur bij ontoereikendheid.
5. Aanpassing van RE in mengvoer en enkelvoudige producten door referentie te nemen op basis van geleverd RE, inzichtelijk gemaakt door in 2020 -3% RE aan te voeren ten opzichte van voerleveranties in dezelfde periode van 2018, gecorrigeerd op dieraantallen. Daar totaal eiwit op reduceren.
6. Maatregel zoals beschreven bij punt 5 referentie op basis van leveranties, als vrijwillige keuze naast de voermaatregel. De melkveehouder is in deze optie zelf verantwoordelijk voor de administratie, en committeert zich middels een privaatrechtelijk contract met de overheid aan de reductiedoelstelling van de overheid.

Alle voorgestelde alternatieven zijn afgewezen. De eerste vijf vanwege onvoldoende juridische houdbaarheid voor de borging en omdat deze niet op hexagonen zouden zijn toe te rekenen. Het laatste alternatief werd afgewezen vanwege een te hoge uitvoeringslast.

“We hebben hard en eensgezind gewerkt aan de alternatieven. Helaas zonder resultaat. Het draagvlak in de sector voor de maatregel brokkelt enorm hard af. Het wordt daarom des te belangrijker om uitvoering te geven aan de motie Geurts/Harbers. Op deze manier komen we allemaal nergens’, aldus Marije Klever, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij.

Wat deed NAJK voor jou in juni?

Iedereen bij NAJK zet zich dag in dag uit voor 100% in voor jou als lid. We zorgen bijvoorbeeld voor het materiaal, de achtergrondinformatie en gespreksleiders voor interessante bijeenkomsten of discussieavonden. Daarnaast ontwikkelen we trainingen en cursussen, regelen we winacties en behartigen we jouw belangen in Den Haag of Brussel. Wat deed NAJK voor jou in juni? Hier een kleine greep uit alle activiteiten:

  • NAJK heeft gereageerd op de internetconsultatie over de Wet Stikstofreductie en Natuurverbetering. Dit wetsvoorstel introduceert een streefwaarde en een programma met maatregelen om de depositie van stikstof op daarvoor gevoelige habitats in Natura 2000-gebieden te verminderen en de natuur in die gebieden te verbeteren.
  • Marije Klever, dagelijks bestuurder met de portefeuille melkveehouderij, en NAJK-voorzitter Andre Arfman werkten in samenwerking met verschillende melkveebelangenorganisaties en Nevedi aan een alternatief voor de voermaatregel.
  • Er was weer een digitale vergadering van CEJA. Hierin is gesproken over de Green Deal. Dagelijks bestuurders Willem Voncken en Andre Arfman waren aanwezig.
  • Andre Arfman, voorzitter NAJK, was bij een kwartaaloverleg portefeuillehouders omgeving en natuur bij LTO. Hier werden de stikstofaanpak en het rapport Remkes besproken, maar het ging ook over wolven en de bossenstrategie.
  • Dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille akkerbouw, Leendert Jan Onnes, was bij de alv van GrAJK om een update te geven over de stand van zaken in de verschillende portefeuilles van NAJK.
  • NAJK is opgelucht dat er nu duidelijkheid is en de derogatie verlengd is. De extra maatregelen die gesteld zijn, maken de derogatie wel minder praktisch.
  • Dagelijks bestuurder met de portefeuille intensief, Tim van der Mark, heeft een overleg bijgewoond van het ministerie van LNV over de brug tussen kringlooplandbouw en de consument.
  • Het is voor de partners van NAJK nu mogelijk om kennisartikelen te delen op najk.nl. Deze artikelen geven jonge boeren en tuinders de mogelijkheid om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen in de sector.
  • NAJK doet mee aan het project van HAS Den Bosch met als titel ‘ruimte voor transitie’. Deze maand was er een sessie over personalised food.
  • Dagelijks bestuurders, Marije Klever en Andre Arfman hadden een bezoek van minister Schouten bij een NAJK-lid. De minister heeft aangegeven het komende jaar te hopen de prioriteit weer te kunnen verschuiven naar het perspectief bieden voor (jonge) boeren en verdere uitwerking van haar visie. Ook nodigt ze ons van harte uit om te komen met een visie en aan te geven wat wij nodig hebben bij de uitvoering daarvan.
  • Dagelijks bestuurder met de portefeuille internationaal, Willem Voncken, heeft aan Volt Europa de standpunten van NAJK op het gebied van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid toegelicht.
  • NAJK-voorzitter Andre Arfman was aanwezig bij een overleg van Farmers learning community. Dit gaat om het opzetten van een platform waarbij boeren kunnen leren van andere boeren. Dit om de (mede door LNV) ingezette weg naar het benoemen van diverse adviseurs op het boerenerf wat te beperken en het beschikbare budget naar het boerenerf te halen. Idee is dat ervaringen worden gedeeld of juist dat de mogelijkheid geboden wordt om via het platform vragen over specifieke uitdagingen te kunnen stellen bij collega’s. Boeren die kennis delen krijgen daarvoor dan mogelijk een vergoeding.
  • NAJK heeft een bijeenkomst gehouden met de juristen van FarmConsult van ForFarmers over stikstof. Bij deze bijeenkomst waren de provinciaal bestuurders aanwezig die lobbyen in de provincies.
  • Dagelijks bestuurder, Marije Klever, zat bij het Pacht Panel, een panel georganiseerd door LTO in de vorm van een webinar. Aanleiding was de visie van LTO over pacht. Deze visie sluit goed aan bij die van NAJK.
  • NAJK heeft een nieuwe bestuurder met de portefeuille bedrijfsovername. Eke Folkerts is tijdens de algemene ledenvergadering op 25 juni 2020 unaniem verkozen als de nieuwe dagelijks bestuurder. Ze neemt hiermee het stokje over van Sietse Draaijer.
  • Leendert Jan Onnes, dagelijks bestuurder met de portefeuille akkerbouw was bij de bestuursvergadering van BO-Akkerbouw.
  • NAJK-voorzitter Andre Arfman was bij een overkoepelend bestuurlijk overleg van het ministerie over de vier agromaatregelen (voer, weidegang, mest en opkoop).
  • Dagelijks bestuurder met de portefeuille internationaal, Willem Voncken was bij de CEJA-vergadering. Hierin zijn de resultaten 2019 doorgesproken en de begroting 2020 en 2021.
  • Andre Arfman, voorzitter NAJK, was bij een overleg over de gevolgen van het coronavirus op de verschillende sectoren. Hierbij werd gesproken over marktgevolgen, maar ook over inzet van personeel en de inzet van NL op kwalitatief hoogwaardig voedsel.
  • Dagelijks bestuurders Willem Voncken en Andre Arfman hadden een overleg over het GLB/NSP.
  • De voorbereidingen voor de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart 2021 zijn in volle gang. NAJK heeft daarom zowel schriftelijk als via gesprekken input gegeven voor de verkiezingsprogramma’s die de politieke partijen aan het opstellen zijn.
  • Marije Klever, dagelijks bestuurder met de portefeuille melkveehouderij, was aanwezig bij het programma team klimaat van de duurzame zuivelketen, waar het ging over de diversiteitsmonitor.
  • NAJK is op zoek naar agrarische families die ondersteuning willen bij de bedrijfsopvolging! In september starten we samen met onder andere Windesheim een project waarbij we vooral de ‘zachte’ kant ervan begeleiden en ondersteunen.
  • Helaas heeft NAJK het NK veebeoordelen dit jaar moeten annuleren in verband met het coronavirus.
  • NAJK heeft een animatie ontwikkeld om duidelijk te maken waar we als belangenvereniging mee bezig zijn.
  • NAJK werkt samen met ZuivelNL, LTO Nederland, NMV, NZO en Stigas aan een veiliger boerenerf via het project BoerVeilig. Deze maand is de campagnewebsite gelanceerd: www.boerveilig.com
  • Sietse Draaijer schreef een blog over het idee van het ministerie van Financiën om de bedrijfsovernameregeling (BOR) af te schaffen en de invloed daarvan op de bedrijfsovername voor jonge boeren.
  • NAJK heeft de consultatie van het Ctgb ingevuld over het stapelen van gewasbeschermingsmiddelen. Ter voorbereiding is er een bijeenkomst geweest met portefeuillehouder akkerbouw, Leendert Jan Onnes, en een afvaardiging van akkerbouwers uit de provincies.

Wat doet NAJK voor jou in juli?

Natuurlijk wordt er in juli ook veel door NAJK georganiseerd. Lees het laatste nieuws op de NAJK-website. Hierbij alvast een voorproefje:

  • Dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille bedrijfsovername, Eke Folkerts, neemt deel aan een bijeenkomst over de onafhankelijke adviseur georganiseerd door het ministerie.
  • NAJK neemt deel aan het project van HAS Den Bosch ‘ruimte voor transitie’. In juli zal daar weer een bijeenkomst van zijn waar dagelijks bestuurder Leendert Jan Onnes aan zal deelnemen.
  • NAJK is druk bezig met een check van het ledensysteem om te zorgen dat alles up-to-date is. Ontvang jij geen BNDR of nieuwsbrief, terwijl jij die wel zou moeten krijgen? Of zijn pas jouw gegevens veranderd? Geef dit dan aan ons door!
  • Er staan in juli een aantal activiteiten rondom klimaat gepland. Klimaat in relatie tot de toekomst van jonge boeren en tuinders is een belangrijk thema voor NAJK.
  • Willem Vonken, dagelijks bestuurder met de portefeuille internationaal en NAJK-voorzitter, Andre Arfman, zullen weer deelnemen aan de vergadering van het Europees overkoepelend orgaan voor jonge boeren, CEJA.

Alternatief voermaatregel niet gelukt

De concept-regeling van minister Schouten van het ministerie van LNV over de begrenzing van het eiwitgehalte in krachtvoer wordt doorgezet. NAJK, NMV, DDB, GRONDIG en LTO hebben er alles aan gedaan om de voermaatregel van tafel te krijgen. Er zijn verschillende opties besproken. Helaas heeft dit niet mogen baten.

Er is met elkaar ontzettend hard gewerkt om deze maatregel van tafel te krijgen. Afgelopen periode zijn er meerdere gesprekken met het ministerie gevoerd over een alternatief. Gisteren is er weer een gesprek geweest tussen de verschillende belangenorganisaties en het ministerie over een alternatief voor de ingrijpende en onwerkbare voermaatregel. Het ministerie vindt het helaas niet haalbaar en gaat daardoor niet op het voorstel in.

Het alternatief

Het alternatief dat aan het ministerie werd aangeboden was beter inpasbaar en leidt alsnog tot de gevraagde reductie. Er is daar veel overleg over gevoerd met het ministerie. Er zijn verschillende opties besproken. Met het alternatief waar uiteindelijk verder over is gepraat zouden boeren de verantwoordelijkheid krijgen om op bedrijfsniveau het eiwitniveau met 3% te reduceren, maar dat bewerkstelligen op basis van eigen keuzes in het rantsoen. Een doelvoorschrift in plaats van een middelenvoorschrift dus. De tekortkomingen van de voermaatregel van het ministerie, die in bepaalde situaties totaal niet aansluit bij de praktijk en zelfs tot zorgen over diergezondheid leidt, waren hiermee verholpen. Melkveehouders die liever wel volgens de regels van de voermaatregel van de overheid tot de benodigde reductie wilden komen konden daar volgens het voorstel van de sector ook voor kiezen. “Het is een enorme telleurstelling dat het niet gelukt is. Met elkaar hebben we de schouders eronder gezet en een duidelijk en eenduidig signaal gegeven.”, aldus Marije Klever, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij.

De voermaatregel

Er wordt eind dit jaar een maxima aan ruw eiwit in krachtvoer gesteld. Melkveehouders mogen in die periode geen aangekochte krachtvoer op het erf hebben die de maxima overschrijdt. De precieze norm varieert van grondsoort en de melkproductie per hectare. Zie de afbeelding hierboven voor de normering. Met deze maatregel moet de stikstofdepositie uit de melkveehouderij verlaagt worden en wordt er voor de korte termijn, samen met onder andere de snelheidsverlaging op snelwegen, stikstofruimte gecreëerd voor (woning)bouwprojecten. Minister Schouten houdt de ontwikkelingen van het ruw eiwitgehalte in het ruwvoer in 2020 in de gaten. Mocht het nodig zijn, dan zal ze in augustus nog beperkte wijzigingen in de normering aanbrengen.

Het is een grote teleurstelling dat  het ministerie het alternatief niet haalbaar acht, en dus niet op het voorstel in gaat. De voermaatregel van het ministerie is dus niet van tafel. NAJK, NMV, DDB, Grondig en LTO  nemen geen verantwoordelijkheid voor deze opgelegde maatregel. Er zal dus geen sprake zijn van een alternatieve maatregel. We beraden ons op een vervolg.

NAJK geeft input voor verkiezingsprogramma’s 2021-2025

De voorbereidingen voor de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart 2021 zijn in volle gang. NAJK heeft daarom input gegeven voor de verkiezingsprogramma’s die de politieke partijen aan het opstellen zijn. NAJK roept de politieke partijen op om oog te hebben voor de belangen van de jonge boeren en jonge tuinders, de ondernemers van de toekomst. Lees de input van NAJK hieronder:

Toekomst voor jonge boeren en tuinders

Puntenplan van jonge boeren en tuinders voor de verkiezingsprogramma’s 2021

De land- en tuinbouw zorgt voor ons voedsel, het landschap en is een belangrijke pijler voor onze economie. De Nederlandse land- en tuinbouw is innovatief en vooruitstrevend, waardoor ook andere landen grote interesse hebben in onze kennis en kunde. Nederland beschikt over een goed klimaat en juiste landbouwbodems om kwalitatief hoogwaardig voedsel te produceren, niet alleen voor ons zelf, maar ook voor de bevolking in omringende landen. Tegelijkertijd beseffen we dat we voor grote uitdagingen staan. Uitdagingen waar soms de land- en tuinbouw ook een oplossing kan zijn. Uitdagingen die we met z’n allen moeten oplossen. Samen moeten we de schouders eronder zetten. Wij, jonge boeren en tuinders, geven daarom graag een aantal punten mee voor de verkiezingsprogramma’s 2021.

  1. Ruimte voor diversiteit agrarische ondernemingen

Nederland kent veel verschillende typen boeren, bedrijfssituaties en omgevingen. Dit zorgt voor een grote verscheidenheid aan agrarische bedrijfsvoeringen. De ene boer wil alleen koeien melken, de andere wil er horeca bij en een derde houdt zich bezig met het opwekken van duurzame energie. Het één is niet beter dan het ander. Deze diversiteit maakt juist de kracht van de sector en die moeten we koesteren. Diversiteit maakt de land- en tuinbouwsector robuuster, draagt bij aan de prestaties, sluit aan bij de brede consumentenbehoefte en het helpt om talenten te benutten. Wij vinden dat het bedrijf als een geheel gezien moet worden met alle activiteiten die daarbij horen. Bied ruimte in regelgeving voor deze diversiteit, bied ontwikkelingsruimte zodat deze diversiteit zich kan ontpoppen en waardeer het als boeren ergens een bewuste keuze in maken, welke manier van onderneming zij ook hebben. Zorg dat deze diversiteit kan blijven bestaan. Dit kan door te kiezen voor doelgericht beleid, waarbij juist gestuurd wordt op doelen en niet op middelen door alles dicht te regelen. Hiermee behoud en versterk je het ondernemerschap van juist die diverse typen boeren.

  1. Verdienmodel behouden

Een belangrijk deel van onze achterban bevindt zich in het proces rondom bedrijfsovername. Dit is de periode waarin veel geïnvesteerd wordt in het toekomstbestendig maken van het bedrijf. De toenemende eisen op het gebied van onder andere gewasbescherming, dierenwelzijn, fosfaat en ammoniak, zorgen ervoor dat de financieringsgraad op veel bedrijven de limiet dreigt te bereiken. Daarbij geldt dat veel van de investeringen een terugverdientijd van meer dan 15 jaar hebben. Geld voor extra investeringen op het gebied van onder andere klimaat, biodiversiteit en kringlooplandbouw is dan ook zeer beperkt aanwezig. Daarnaast is het creëren van een verdienmodel voor deze investeringen vaak een lastige opgave: de afnemer betaalt immers niet direct meer voor het product. NAJK pleit dan ook in eerste instantie voor consistente landbouwvisie. De afgelopen jaren hebben we verschillende visies de revue zien passeren, wat het, zeker in de agrarische sector, lastig maakt hierop te investeren. Daarnaast moeten de (nieuwe) doelen, behorend bij de uitgewerkte  landbouwvisie, geleidelijk geïmplementeerd  worden, waardoor investeringen op de natuurlijke investeringsmomenten kunnen plaatsvinden. Daarnaast is het niet reëel om investeringen met onrendabele toppen (deel van de investering dat niet uit de markt terugverdiend kan worden) of (flinke) kostprijsstijgingen alleen op het bord te leggen van de (jonge) boer en tuinder. Zorg ook dat maatregelen de boerenpraktijk versterken, dan is het een win-winsituatie voor iedereen. Ten slotte blijft een gelijk speelveld met de omringende landen in Europa van belang om een gezonde en toekomstbestendige landbouwsector te behouden in Nederland. De inzet op de invulling van het nieuwe GLB zou hier een rol in moeten spelen, waarbij het budget wordt gekoppeld aan de gestelde doelen. Dit houdt in dat wanneer doelen worden verhoogd die niet betaald worden uit de markt, ook een ruimer GLB-budget nodig is. Natuurlijk staat het marktinitiatieven vrij om zichzelf een hogere lat op te leggen. Ook dient er gekeken worden naar de positie van de boer in de keten, een eerlijke margeverdeling in de keten en dienen oneerlijke handelspraktijken te worden aangepakt.

  1. Integraliteit tussen dossiers

Een belangrijke voorwaarde voor de verdere implementatie van beleid is integraliteit met andere dossiers. NAJK constateert dat hierin nog grote uitdagingen te overwinnen zijn voor de Nederlandse landbouw. We zien tegenstrijdigheden die de boer op zijn erf moet oplossen. Positieve maatregelen voor het milieu zijn niet altijd goed voor biodiversiteit of dierenwelzijn. De verantwoordelijkheid voor het niet kunnen behalen van het maximum op alle terreinen mag niet op het individuele erf van de boer of tuinder gelegd worden. Veel van onze leden zien nu door de vele wet- en regelgeving op verschillende dossiers door de bomen het bos niet meer. Vang tegenstrijdigheden vooraf af door te sturen op (sector)doelen. Maak gebruik van de kracht van de ondernemer, de onderneming en de daarbij behorende omgeving. Wat de ene niet kan halen, kan de ander wel halen. Gezamenlijk kunnen we doelen behalen.

  1. Zet de bodem centraal

De bodem is ons belangrijkste bezit: de basis waarin onze gewassen groeien en voor het voedsel dat onze dieren eten. De productiviteit van de gewassen moet in verhouding staan met de hoeveelheid en manier van toediening van de mest. Daarbij voorkomt een gezonde bodem uitspoeling van nitraat en andere nutriënten naar het grondwater. De mestwetgeving moet daarom ruimte bieden voor evenwichtsbemesting. Ook moet er meer ruimte komen voor kunstmestvervangers. Soms kan dierlijke mest binnen de akkerbouw niet goed worden ingepast door de eigenschappen van dierlijke mest. Door dierlijke mest te bewerken kan de toepasbaarheid worden verbeterd waardoor de dierlijke mest kan worden gebruikt als kunstmestvervanger. Als laatste zijn er binnen de verschillende typen bodems ook weer veel verschillen. Een veenweide in het ene gebied is weer anders dan een veenweide in een ander gebied. Heb oog voor deze verschillen, kijk naar de gevolgen voor de verschillende grondsoorten en zet de bodem centraal.

  1. Kringlopen lokaal waar mogelijk, zo groot als noodzakelijk

Voor een verdere vormgeving van kringlooplandbouw speelt de schaal waarin de kringlopen gesloten worden een grote rol. Voor NAJK geldt: lokaal waar mogelijk, zo groot als noodzakelijk. Landsgrenzen spelen hierin geen rol. Nederland is een groot landbouwexporteur, maar verreweg het grootste deel van deze export komt terecht in onze buurlanden in Noordwest-Europa. Daarnaast is er een grote diversiteit aan bedrijven en aan mogelijkheden in verschillende regio’s. Het gebruikmaken van de capaciteiten en mogelijkheden van de individuele boer en grond moet voorop staan. Productie in Nederland kan bijvoorbeeld voor bepaalde producten een veel lagere milieu-impact hebben dan productie elders. Een voorbeeld: een zeer capabele en passievolle varkenshouder moet niet verplicht worden ook akkerbouwer te zijn. Hetzelfde geldt omgekeerd. Ook is het de vraag of hoogwaardige akkerbouwgronden gebruikt moeten worden voor de teelt van veevoer of dat hier beter samenwerking gezocht kan worden met boeren elders in Europa die veevoer efficiënter en effectiever kunnen telen. Samenwerking in de keten moet leidend zijn om optimaal gebruik te kunnen maken van ieders capaciteiten en mogelijkheden.  Kijk wat regiospecifiek mogelijk is.

Daarnaast zien we dat er in toenemende mate gekeken wordt naar de impact van de consumptie van dierlijke eiwitten en met name vlees. Er zijn geluiden om deze producten zwaarder te belasten om op deze manier de ‘eiwittransitie’ te versnellen. NAJK is hier tegen. Wij vinden dat je de consumptie circulair moet bekijken. Een mens heeft behoefte aan diverse nutriënten en eiwitten. Veel van deze voedingsstoffen zijn beschikbaar via plantaardige producten, maar een aantal ook via dierlijke producten. Daarnaast kan het kiezen voor plantaardige producten ervoor zorgen dat deze producten uit (overzeese) regio’s geïmporteerd moeten worden waar nu al voedselschaarste heerst. Het is de vraag of dat ethisch verantwoord is. NAJK pleit er daarom ook voor juist in het voedseldieet rekening te houden met de beschikbaarheid van regionaal aanwezige producten. Voor Nederland/Noordwest-Europa is dat bijvoorbeeld ook gras en vele reststromen uit de voedselindustrie die omgezet kunnen worden door dieren in voor de mens waardevolle eiwitten als melk, vlees en eieren. Daarnaast hebben planten weer voedingsstoffen in de vorm van mest nodig om te kunnen groeien. Dieren en dierlijke producten vormen dus een essentieel onderdeel in verschillende kringlopen.

  1. Koppositie behouden door stimuleren onderzoek en innovatie

De landbouw in Nederland heeft een internationale koppositie opgebouwd in de afgelopen decennia. Wereldwijd komen mensen naar Nederland om hier te leren van onze landbouw en gaan Nederlanders naar het buitenland om daar kennis over te dragen over voedselproductie. Op dit moment zijn we in een stadium terechtgekomen waarbij we producten produceren met de laagste milieu-impact per eenheid product op de wereld en hebben we al grote reducties laten zien als het gaat om uitstoot van CO2 en stikstof, maar ook op het gebruik van antibiotica en gewasbeschermingsmiddelen. Wij vinden dat de sector hiervoor waardering verdiend en niet op afgestraft dient te worden in bijvoorbeeld de uitwerking van de Green Deal. Als jonge boeren en tuinders realiseren we ons echter ook dat we met het bereiken van zo’n koppositie het werk niet gedaan hebben. We zien grote uitdagingen als het gaat om de impact van klimaatverandering, het behalen van doelstellingen op het gebied van biodiversiteit en duurzaamheid met minder beschikbare grondstoffen. Die uitdagingen gaan we graag aan. Volgens ons wordt er vaak naar landbouw gekeken als één van de veroorzakers van diverse problemen, maar weinig naar het feit dat de landbouw ook veel oplossingen kan bieden. Dit vraagt samenwerking, zowel in de land- en tuinbouwsector, als in de voedselketen. Onderzoek en innovatie spelen hierin ook een belangrijke rol. Door onderzoek en innovatie zijn we zo ver gekomen en kunnen we de koppositie ook behouden. Hierbij dient ook de overheid een belangrijke rol te spelen die de weg naar deze oplossingen stimuleert en belemmerende regelgeving wegneemt. Een zekere omvang van de sector speelt hier ook een belangrijke rol, waardoor het voor het bedrijfsleven ook interessant blijft om te blijven investeren in innovaties. Ook is het belangrijk om geen werkwijze te beëindigen (gewasbeschermingsmiddelen) wanneer hier nog geen nieuwe oplossing beschikbaar voor is.

  1. Sluit aan bij de markt

De agrarisch ondernemer wordt steeds meer in staat gesteld om te monitoren voor welke producten er een afzetmarkt is. Ook in de toekomst zullen boeren hun producten vermarkten richting marktpartijen, maar ook zal een deel van de ondernemers rechtstreeks aan de consument leveren. Dit draagt bij aan het bewustzijn van de consument en op deze wijze kan er nog meer voldaan worden aan de wensen die er binnen die markten bestaan op het gebied van kwaliteit, gezondheid en dierenwelzijn. Differentiatie speelt hierbij een sleutelrol. De (jonge) ondernemer heeft hierbij een overheid nodig die faciliteert door ruimte te bieden voor deze differentiatie in beleid en regelgeving en ruimte biedt om marktconcepten te ontplooien.

  1. Maak bedrijfsovername mogelijk

Slechts vier procent van de boeren in Nederland is jonger dan 35 jaar. Ondersteun de jonge generatie, zorg dat zij de agrarische ondernemingen over willen en kunnen nemen of nieuwe bedrijven op willen en kunnen starten. Hiermee dragen we bij aan de economie, de leefbaarheid van het platteland, de toekomst van jongeren en de zekerheid van onze voedselproductie. Een goede implementatie van het Bedrijfsovernamefonds, ondersteuning van jonge landbouwers via het GLB en behoud van fiscale regelingen als de Bedrijfsovernamefaciliteit zijn hierbij cruciaal.

  1. Ruimte houden voor landbouw

Er staat veel druk op de ruimte die Nederland heeft. Met de groeiende bevolking is er meer ruimte nodig voor woningbouw, recreatie en bedrijventerreinen. De klimaatopgave vraagt om de opwekking van meer groene energie. We willen natuur, we willen wonen, we willen een goed draaiende economie, we willen duurzaam zijn en ga zo maar door. Ook op het platteland wordt deze druk gevoeld. Het is steeds lastiger om landbouwgrond te behouden en te verkrijgen. Zorg dat vrijkomende ruimte behouden wordt voor de landbouw, leg geen zonnepanelen of nieuwe natuur aan op goede landbouwgrond. Nederland heeft boeren en tuinders nodig; niet alleen akkerbouwers en tuinders, maar ook (intensieve) veehouderij. De landbouw is een belangrijke economische motor. De landbouw is een van de weinige sectoren die ook in tijden van crisis door blijft draaien. Volledig inzetten op een kenniseconomie is gevaarlijk. Daarnaast willen we niet dat er nieuwe Natura-2000-gebieden worden aangewezen, voordat er een grondige evaluatie is geweest van de huidige gebieden en de problemen in die gebieden zijn opgelost.

  1. Werk aan respect en waardering van de landbouw

De afgelopen jaren zien we een toename van framing en onjuiste berichtgeving over de landbouw door individuen, schoolboeken, bepaalde belangenorganisaties en zelfs politieke partijen. Media nemen deze berichtgeving zonder hoor en wederhoor over en spelen een belangrijke rol in deze framing. Wij constateren dat dit toeneemt tot extreme vormen, waarbij criminele activiteiten als bezetting, intimidatie en brandstichting zelfs worden goed gepraat. Wij zijn dan ook van mening dat het volgende kabinet moet inzetten in het ombuigen van deze trend door in te zetten op onderwijs met objectieve informatie over de landbouw/voedselproductie, door framing aan te pakken en door paal en perk te stellen aan extremistische uitspattingen. Immers ook een (jonge) boer of tuinder heeft recht op een veilige (werk)omgeving en een stukje respect voor zijn bijdrage aan de samenleving.

We willen als jonge boeren en tuinders ook over 50 jaar ons vak nog kunnen uitoefenen en de samenleving blijven voorzien van kwalitatief hoogwaardig voedsel.  Geef ons bewegingsvrijheid en vertrouwen in de toekomst.

Eke Folkerts nieuwe portefeuillehouder bedrijfsovername bij NAJK

Het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) heeft een nieuwe portefeuillehouder bedrijfsovername. Eke Folkerts is tijdens de algemene ledenvergadering op 25 juni 2020 unaniem verkozen als de nieuwe dagelijks bestuurder. Folkerts volgt hiermee Sietse Draaijer op die zich de afgelopen twee jaar ingezet heeft voor de belangen van de jonge boeren en tuinders. 

Tijdens de digitale alv stelde Folkerts zich voor en nam Draaijer afscheid van het dagelijks bestuur van NAJK. Namens het dagelijks bestuur en alle provinciale afgevaardigden bedankte NAJK-voorzitter, Andre Arfman, Sietse Draaijer voor zijn inzet in de afgelopen jaren. Dankzij de inzet van Sietse Draaijer heeft NAJK namens de Nederlandse jonge boeren en tuinders een prominente rol kunnen spelen in belangrijke discussies.

Eke Folkerts nieuwe portefeuillehouder bedrijfsovername
Folkerts is niet een typische dagelijks bestuurder, ze heeft geen eigen bedrijf, ze heeft toerisme gestudeerd en loopt het liefst op de hoogste hakken. Toch heeft Folkerts het agrarisch ‘virus’ te pakken gekregen via de ooms en tantes die wél een agrarisch bedrijf hebben. De kans om te werken op een melkveehouderij in Nieuw Zeeland heeft Eke Folkerts destijds daarom met beide handen aangepakt. Na een jaar tussen de koeien wist ze het zeker, ik ga de agrarische sector in! Inmiddels heeft Eke Folkerts meer dan zes jaar bestuurservaring binnen AJF opgebouwd, waarvan twee jaar als voorzitter. Momenteel werkt Folkerts op de Dairy Campus in Leeuwarden en studeert ze Dier en veehouderij in Dronten. “Tijdens mijn bestuursperiode wil ik mij vooral bezighouden met het kenniscentrum bedrijfsovername, buitenfamiliaire bedrijfsovername en de organisatie.” Folkerts geeft aan dat er nog genoeg werk aan de winkel is: “In Nederland is het gewoon heel moeilijk om te starten, hierdoor verliezen we heel veel ambitieuze jongeren aan het buitenland. En dat is zonde want in Nederland leiden we ze op en vervolgens laten we ze gaan naar het buitenland. Dus daar wil ik me voor inzetten.”

Afscheid Sietse Draaijer

Draaijer nam vandaag afscheid als dagelijks bestuurder bedrijfsovername van NAJK. Hij heeft na een bestuursperiode van twee jaar afscheid genomen. “Sietse Draaijer heeft zich de afgelopen jaren hard ingezet voor het kenniscentrum bedrijfsovername en de invulling van de 75 miljoen van het bedrijfsovernamefonds”, aldus Arfman. “We waarderen zijn constructieve bijdrages en enorme inzet voor het bedrijfsovernamefonds en NAJK.”

NAJK opgelucht over behoud derogatie


Vandaag, maandag 22 juni 2020, heeft minister Schouten van het ministerie van LNV via een Kamerbrief laten weten dat de derogatie verlengd is. NAJK is opgelucht dat er nu duidelijkheid is en de derogatie verlengd is. De extra maatregelen die gesteld zijn, maken de derogatie wel minder praktisch.

De Europese Commissie heeft in het Nitraatcomité ingestemd om de derogatie voor Nederland te verlenen in 2020 en 2021. De gebruiksnormen voor derogatiebedrijven blijven ongewijzigd en ook de regel dat alleen graasdiermest gebruikt mag worden en geen fosfaatkunstmest. “We hebben lang op de derogatie moeten wachten. Het seizoen is al begonnen. We zijn opgelucht dat de derogatie nu eindelijk binnen is“, aldus Marije Klever, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij.

Extra voorwaarden
Een extra voorwaarde die er wel erg uitspringt is dat bij gebruik van de sleepvoetbemester op klei- en veengronden er alleen mest mag worden uitgereden onder de 20 graden. De reden van deze voorwaarde is dat dat de Europese Commissie zich zorgen maakt over de stikstofdepositie via ammoniak. Deze is namelijk groter bij hogere temperaturen, dan bij lagere temperaturen. Klever: “Deze voorwaarde is super onpraktisch. Hierdoor kan op warme dagen alleen aan de randen van de dag en ’s avonds mest uitgereden worden. “ Een andere voorwaarde is dat deelnemers aan de derogatie voor het einde van het jaar gecoacht zullen worden over de stikstofmaatregelen van het kabinet. Daarnaast moeten boeren vanaf 2021 een keuze maken of zij deelnemen aan de derogatie of aan de Vrijstellingsregeling voor het bovengronds aanwenden van runderdrijfmest.

Lees de hele Kamerbrief op: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2020/06/22/kamerbrief-over-derogatie-van-de-nitraatrichtlijn-2020-2021

NAJK hoopvol over alternatief voor voermaatregel

Een afvaardiging van gezamenlijke belangenbehartigers (NAJK, NMV, DDB, GRONDIG en LTO) heeft woensdag een constructief gesprek met het ministerie van LNV gehad over het aanpassen van de voermaatregel. Het doel van dit gesprek was om deze maatregel beter aan te laten sluiten bij de dagelijkse praktijk van de melkveehouderij en tegelijkertijd de door het ministerie van LNV benodigde stikstof emissie reductie te behalen.

NAJK was erg geschrokken van de aangekondigde voermaatregel welke een beperking geeft in de hoeveelheid ruwe eiwit in krachtvoeders op melkveebedrijven. Deze maatregel grijpt in tot de kern van het melkveebedrijf en zorgt dat rantsoenen niet meer geoptimaliseerd kunnen worden met alle gevolgen op financieel, praktisch en diergezondheids- gebied van dien. Als reactie hierop schreef NAJK onder andere een ludieke nep vacature.

Afgelopen periode is er samen met andere melkvee belangenbehartigers gekeken of er een alternatief is op te stellen. Hierover zijn gesprekken gevoerd met het ministerie van LNV die constructief zijn verlopen en daarmee is NAJK hoopvol dat er ook daadwerkelijk wat kan worden bereikt. Er is ook contact met verschillende Kamerleden. In het stikstof debat dat vandaag in de Tweede Kamer plaatsvindt hebben verschillende partijen de minister opgeroepen om serieus het gesprek aan te gaan met de sector over een alternatief voor de huidige voermaatregel. Klever: “De minister noemt de maatregel zelf ook ‘niet ideaal’, als we samenwerken, zowel als sector als met LNV moet het lukken iets anders te bedenken en uit te voeren. De minister heeft hierbij genoemd dat het voorstel er voor 1 juli moet liggen.”

We hebben gezamenlijk afgesproken de mogelijkheden de komende dagen verder te onderzoeken en te verdiepen. Daar zal volgende week een volgend gesprek over zijn. Om verwarring te voorkomen en de onderhandelingen niet te schaden kunnen we nu niet verder op de details ingaan.

Geen bedrijfsovername zonder bedrijfsopvolgingsregeling (BOR)

Het ministerie van Financiën werkt aan verbetering en vereenvoudiging van het belastingstelsel. Op zich een goed initiatief, maar helaas gaat één van de plannen dwars tegen de inspanning van het ministerie van LNV in en is het voorstel desastreus voor agrarische bedrijfsovernames.  Het huidige voorstel is versobering van de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) en zelfs afschaffing van de doorschuifregeling (DSR). Als dit wordt doorgezet betekend dit einde oefening voor een groot deel van de ondernemingen uit de agrarische sector.

De BOR regeling is een vrijstelling bij de vererving of schenking van ondernemingsvermogen tot €1.102.209 (2020), boven deze waarde geldt een vrijstelling van 83%. Bij de DSR wordt er belastinguitstel gecreëerd van 26,25% doordat de belastingclaim overgaat bij overlijden van de aandeelhouder of bij een schenking. In Den Haag wordt gedacht over versobering van de BOR en de afschaffing van de DSR omdat het ongelijkheid tussen heffing over een onderneming en een belegging creëert. Daarnaast zou het MKB de belasting gewoon moeten kunnen betalen omdat ze kredietwaardig zouden zijn.

Wanneer deze twee regelingen worden versobert of zelfs afgeschaft, is dit de genadeklap voor het Nederlands agrarisch ondernemerschap. Het gevolg is namelijk een directe belastingheffing van 41%, er blijft dan een enorm financieel gat over dat de opvolger zelf moet ophoesten om het bedrijf te kunnen overnemen. Dit gaat vaak over miljoenen; dat werk je niet even bij elkaar.

Daarnaast gaat de reden om de DSR en BOR te versoberen of af te schaffen omdat er binnen het MKB genoeg geld wordt verdient, niet op binnen de agrarische sector. De marges zijn daar namelijk flinterdun, er staat bij veel agrarisch ondernemers amper geld op de bank: alles zit in grond, koeien of machines. Hoe wil je de jonge boer dan extra belasting laten betalen wanneer hij of zij het bedrijf wil overnemen, wanneer dit geld er helemaal niet is?! En dit naast de opdracht om het bedrijf te verduurzamen, dat gaat simpelweg niet samen.

De afschaffing of versobering van de BOR en de DSR staat dan ook nog eens haaks op overheidsbeleid om bedrijfsovername binnen de agrarische sector toegankelijker te maken met bijvoorbeeld het bedrijfsovernamefonds. Hierbij staat de overheid juist garant bij de bank wanneer je geld wilt lenen voor een bedrijfsovername.

Het is niet de juiste weg om de DSR en BOR bij de agrarisch sector weg te halen juist nu deze sector voor grote verduurzamingsopgaven staan en waarbij bedrijfsovernames mét de DSR en BOR vaak al een enorm financieel struikelblok zijn.


Sietse Draaijer

Binnen het dagelijks bestuur van NAJK is Sietse Draaijer (32) verantwoordelijk voor de portefeuille bedrijfsovername. Sietse combineert deze functie met zijn melkveehouderij in het Friese Witmarsum.