NAJK opgetogen over vrijstelling afroming bij bedrijfsoverdracht

De Tweede Kamer heeft vanmiddag gestemd over de 25 moties die donderdag 14 april 2016 zijn ingediend. De motie waarin bedrijfsoverdracht binnen de familie wordt vrijgesteld van afroming is met ruime meerderheid door de Tweede Kamer aangenomen. Deze motie is ingediend door CDA, ChristenUnie, SGP en SP na aanleiding van het debat over de toekomst van de melkveehouderij. NAJK is hier tevreden mee, aangezien met het aannemen van de motie wordt voorkomen dat familiare bedrijfsovername extra bemoeilijk wordt.

Vanaf het verschijnen van de Kamerbrief over de invulling van het fosfaatrechtenstelsel heeft NAJK gepleit voor een vrijstelling op afroming bij bedrijfsoverdrachten. “Met het aannemen van deze motie geeft de Tweede Kamer gehoor aan onze oproep. Hiermee wordt voorkomen dat bedrijfsoverdracht extra moeilijk wordt voor jonge boeren”, aldus Koen Bolscher, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij. Bolscher: “Het ministerie van Economische Zaken moet bij het schrijven van de wettekst rekening houden met agrarische bedrijfsovername in de familiekring, tot de derde graad.” NAJK is van mening dat hiermee nog niet alle problemen rondom bedrijfsovername zijn weggenomen. Steeds vaker komen buiten familiaire bedrijfsovernames voor. Ook als bedrijven veranderen van ondernemingsvorm, om een overname mogelijk te maken, wordt nog steeds 10% van de fosfaatrechten afgeroomd.

Rechten uitwisselen

Er is niet gestemd over de motie van de SP om uitwisseling van rechten tussen sectoren beperkt mogelijk te maken. “NAJK is tegen een mogelijkheid voor het uitwisselen van rechten tussen sectoren”, aldus Ronald van Leeuwen, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille intensief. “De situatie in de varkenshouderij is momenteel niet rooskleurig. Om een betere toekomst voor jonge varkenshouders te krijgen is het van belang dat varkensrechten niet worden overgenomen door de melkveehouderij. Anders raken de ontwikkelkansen voor jonge varkenshouders verder achterop.”

NAJK blijft betrokken bij de invulling van het fosfaatrechtenstelsel en staat voor een goede toekomst en ontwikkelkansen in zowel de melkveehouderij als de intensieve sectoren.

Tweede kamer op de bres voor jonge boeren en tuinders

De Jonge Landbouwersregeling wordt samen met NAJK geëvalueerd om zo tot verbetering van de regeling te komen in 2017. Dit staat in een motie die donderdag 7 april is aangenomen in de Tweede Kamer. VVD, SGP, CDA en CU hadden gezamenlijk een motie ingediend omdat de Jonge Landbouwersregeling niet past bij de investeringen van jonge boeren en tuinders en het budget niet bij de juiste doelgroep terecht komt. 

Eerder stelde SGP, VVD en CDA Kamervragen aan staatsecretaris Van Dam, naar aanleiding van de brief die NAJK aan de landbouwwoordvoerders van de Tweede Kamer en de provinciale AJK’s naar de gedeputeerde van hun provincie stuurde. In antwoord op deze vragen en in het Algemeen Overleg in de Tweede Kamer gaf staatssecretaris Van Dam aan de kritiek van NAJK op de Jonge Landbouwerregeling niet te herkennen. Een aantal politieke partijen lieten het daar niet bij zitten. Ze diende een motie in zodat NAJK kan bijdragen aan een betere openstelling in 2017.

In de motie verzochten VVD, SGP, CDA en CU de regering drie dingen. Als eerste werd verzocht om in overleg met NAJK en de provincies tijdens de evaluatie te bekijken aan wie en waaraan het budget is uitgegeven. Past binnen de doelstellingen van de Jonge Landbouwersregeling? Een terugkoppeling hiervan aan de Tweede Kamer moet voor de zomer gebeuren. Daarnaast verzochten de partijen dat, als blijkt dat het beschikbare budget niet volledig benut is en uit de evaluatie de noodzaak hiervan blijkt, er in het najaar van 2016 mogelijk een nieuwe openstelling komt. Als laatste werd verzocht dat de regering met de provincies en NAJK afspraken moet maken over de uitvoering van de openstelling 2017.

“Het is goed nieuws voor jonge boeren en tuinders dat de motie is aangenomen. Hierdoor kunnen de reacties vanuit de doelgroep meegenomen worden in de evaluatie. Samen met de provincies en de regering kunnen we tot een betere invulling komen”, aldus Sander Thus, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille bedrijfsovername. NAJK zal binnenkort via haar provinciale AJK’s de reacties op de voorwaarden en investeringsmogelijkheden van de Jonge Landbouwersregeling verzamelen, om zo tot gezamenlijke aanbevelingen te komen. Houd hiervoor de website en social media in de gaten!

Wat deed NAJK voor jou in maart?

Iedereen bij NAJK zet zich dag in dag uit voor 100% in voor jou als lid. We zorgen bijvoorbeeld voor het materiaal, achtergrondinformatie of gespreksleiders voor interessante bijeenkomsten of discussieavonden, ontwikkelen trainingen en cursussen, geven vrijkaarten weg of behartigen jouw belangen in Den Haag of Brussel. Wat deed NAJK voor jou in maart? Hier een kleine greep uit alle activiteiten:

  • Begin maart gaf staatssecretaris Van Dam meer duidelijkheid over de invulling van de fosfaatrechten in de melkveehouderij. NAJK was nauw betrokken bij de invulling, door haar rol in de regiegroep. NAJK heeft gepleit voor een eenvoudig en helder systeem, waarbinnen de ontwikkeling van agrarische bedrijven mogelijk blijft.
  • NAJK heeft staatssecretaris Van Dam ontvangen voor een werkbezoek. Tijdens het bezoek liet de staatsecretaris weten graag met NAJK in gesprek te gaan over een toekomstig Gemeenschappelijk Landbouwbeleid na 2020. NAJK ontving de staatsecretaris op de kaasboerderij Captein in Zoeterwoude. Aan de keukentafel werd de problematiek rondom bedrijfsovername besproken. Het bezoek werd afgesloten met een rondleiding over de kaasboerderij.
  • NAJK heeft de leden van de Gedeputeerde Staten opgeroepen om de invulling van de Jonge Landbouwersregeling onder de loep te nemen. Bij de huidige invulling komt het geld niet bij de juiste doelgroep terecht. Ook zijn de investeringen slecht toepasbaar voor jonge boeren en tuinders. Naast de provinciale bestuurders heeft NAJK ook politici in Den Haag over de misser geïnformeerd. Door de VVD en SGP zijn kamervragen gesteld aan staatssecretaris Van Dam.
  • NAJK heeft het Innovatiefonds voor telers overgenomen. Het innovatiefonds stimuleert innovatie bij agrarische ondernemers in de akkerbouw en tuinbouw. Agrarische ondernemers kunnen hun innovatieve ideeën, concepten, producten en diensten voor 15 mei indienen op www.innovatiefondsvoortelers.nl en maken daarmee kans op een financiële beloning. In het najaar zal nog een openstelling zijn.

Wat zal NAJK voor jou doen in april?

Natuurlijk zal er in april ook veel door NAJK worden georganiseerd. Lees het laatste nieuws via de NAJK-website, dus houd die goed in de gaten. Hierbij alvast een voorproefje:

  • Eind april zullen de vertegenwoordigers uit de provincie de onderwerpen voor de discussiestukken van seizoen 2016-2017 vaststellen. Vanaf september zal het eerste discussiestuk bij jou in de omgeving besproken worden.
  • NAJK zal nauw betrokken zijn bij de invulling van de details in het systeem van fosfaatrechten om ervoor te pleiten dat bij overdracht van rechten bij bedrijfsovername geen 10% afroming plaatsvindt.

Van Dam wil verdere samenwerking met NAJK

Op vrijdag 11 maart 2016 bracht staatssecretaris Van Dam met het dagelijks bestuur van NAJK een bezoek aan kaasboerderij Captein in Zoeterwoude. Staatssecretaris Van Dam gaf hierbij aan verdere samenwerking met NAJK aan te willen gaan.

Tijdens het keukentafelgesprek, dat vooraf ging aan een rondleiding op de boerderij, stipten zowel NAJK-voorzitter Eric Pelleboer als staatssecretaris Van Dam een aantal thema’s aan. Pelleboer legde hierbij de nadruk op de problematiek rond bedrijfsovername. “Het is tegenwoordig steeds lastiger om een bedrijf over te nemen. Bedrijven zijn steeds kapitaalintensiever geworden en het rendement in de agrarische sector is relatief laag. NAJK zet zich ervoor in om bedrijfsovername te versnellen en bedrijfsopvolgers hierin te ondersteunen. De genoemde problemen wil NAJK graag aanpakken. Daarom zien we de overheid in deze graag aan onze zijde.”

Staatssecretaris Van Dam liet op zijn beurt weten graag met NAJK in gesprek te gaan over een toekomstig gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB). “Voor NAJK is het essentieel om hierover mee te praten. De uitdagingen in de sector zijn alleen aan te gaan met een werkbaar beleid voor jonge boeren. Daarom zullen we als NAJK proactief handelen wanneer we in gesprek gaan met Van Dam over het GLB”, aldus Pelleboer.

Na het gesprek tussen het bestuur van NAJK en de staatssecretaris, kreeg de groep een rondleiding op Kaasboerderij Captein. De voorzitter van het Hollands Agrarisch Jongeren Kontakt, Kees Captein, vertelde over de 190 koeien die gemolken worden en legde uit hoe de eigen kaasmakerij functioneert. Van Dam gaf aan het bedrijf van de jonge boer een goed voorbeeld van verbreding in de landbouw te vinden.

Pelleboer: “NAJK werkt al geruime tijd op een goede manier met het ministerie samen. Voor verdere samenwerking zullen de handen ineengeslagen moeten worden. Niet alleen de sector zal proactief te werk moeten gaan, maar ook de politiek. Een open gesprek als vandaag is daarvoor belangrijk.”

Weidegang: geen verplichting, wel meer vakmanschap

NAJK is verheugd dat staatssecretaris Van Dam weidegang niet verplicht wil stellen, maar initiatieven die weidegang ondersteunen wil stimuleren. Dit gaf staatssecretaris Van Dam aan in zijn brief naar aanleiding van de initiatiefnota Wei voor de koe. Hierin pleitten verschillende leden uit de Tweede Kamer voor verplichte weidegang.

NAJK staat achter het standpunt van staatssecretaris Van Dam dat weidegang niet verplicht gesteld moet worden. Weidegang moet volgens NAJK wel gestimuleerd worden. Dit is ook de reden dat NAJK in 2013 het Convenant Weidegang heeft ondertekend, waarin dit doel wordt nagestreefd.

Ambitie weidegang

Staatssecretaris Van Dam geeft aan dat hij ambieert het aandeel weidegang van 69% in 2014 te verhogen naar 80% in 2020. “De staatssecretaris streeft een forse ambitie na op het gebied van weidegang,” aldus Koen Bolscher, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij. “Bij deze ambitie voor de melkveehouderijsector moeten de retail en de maatschappij ook de ambitie hebben om meer weidezuivel te verhandelen en te consumeren.” Wanneer deze ambitie niet gedeeld wordt door de retail en maatschappij, ontstaat er een dubbel gezicht. Dit is geen goede stimulans voor boeren. NAJK roept daarom samen met LTO en NMV staatssecretaris Van Dam op om zich hiervoor in te zetten.

Onderwijs

Om weidegang te stimuleren zijn kennis en kunde van groot belang. Zoals staatssecretaris Van Dam in zijn brief aan de Tweede Kamer schrijft, zet NAJK zich al geruime tijd in om weidegang beter in het onderwijs verankerd te krijgen. “Binnen het onderwijs is er de laatste decennia te weinig aandacht geweest voor weidegang, gras en voerderbouw”, aldus Bolscher. “Echt vakmanschap van het beweiden moet weer terug in het onderwijs.”

Bevordering kennis en kunde

NAJK zet zich in om door middel van verschillende projecten kennis en kunde over weidegang bij jonge ondernemers te vergroten. “Naast lopende initiatieven zoals het project Nieuwe Weiders, zijn er extra projecten nodig waarbinnen met name jonge ondernemers kennis en kunde kunnen opdoen die nodig zijn om graslandmanagement en beweiding te kunnen optimaliseren.” NAJK zet zich in om dit vakmanschap beter verankerd te krijgen onder jonge melkveehouders. Bolscher: “Want goed vakmanschap staat aan de basis van goed en efficiënt weiden.”

Invulling details fosfaatrechten cruciaal voor jonge boeren

NAJK benadrukt dat de fosfaatrechten voor alle melkveehouders zeer ingrijpend zijn, maar waarschuwt dat deze nog ingrijpender kunnen worden voor jonge melkveehouders. Hoewel er nu meer duidelijkheid is over de invulling van fosfaatrechten, moeten verdere details nog worden ingevuld. Deze details zijn cruciaal zijn voor de bedrijfsovernamemogelijkheden van jonge boeren en het behoud van een goede toekomst in de melkveehouderij. Een toekomst waarin zowel ontwikkeling van het bedrijf voor jonge melkveehouders mogelijk is als dat er oog is voor het milieu.

De toekomst van de melkveehouderij hangt sterk samen met de kansen die de sector krijgt binnen met name Europees beleid. “Behoud van de derogatie en het verkrijgen van een nieuwe derogatie die meer kansen biedt voor de melkveehouderij op het gebied van evenwichtsbemesting en het gebruik van kunstmestvervangers, is voor de toekomst van de melkveehouderij noodzakelijk.” aldus Koen Bolscher, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij. “Gezien de ontwikkelingen in de melkveehouderij is de invoering van het fosfaatrechtensysteem onvermijdelijk. Voor jonge boeren die kansen zien in de melkveehouderij, is het systeem zeer ingrijpend.” Het is daarom belangrijk dat de staatssecretaris de mogelijkheid biedt om bedrijfsspecifiek de fosfaatproductie te kunnen verantwoorden middels de KringloopWijzer.

NAJK is gezamenlijk met andere sectorpartijen (LTO Nederland en NZO) betrokken geweest bij de invulling van het fosfaatrechtensysteem, maar ook andere partijen, de politiek en de staatssecretaris zelf hebben invloed gehad op de verdere invulling van het systeem.

Afroming

De staatssecretaris heeft aangekondigd de fosfaatrechten per 1 januari 2017 in te voeren met peildatum 2 juli 2015. NAJK heeft ingezet om een periode voor 2 juli aan te houden als referentiemoment. Om in 2018 aan het productieplafond te voldoen moet de melkveehouderij in 2017 afromen. De generieke afroming die hiervoor nodig is, bedraagt ongeveer 4% ten opzichte van de peildatum. Door de regelingen voor bedrijven zonder fosfaatoverschot en knelgevallen wordt het generieke afromingspercentage voor alle bedrijven hoger dan strikt noodzakelijk is. Hierdoor komt de afroming tussen de 4 en 8%. De afroming op bedrijfsniveau is afhankelijk van de bedrijfsvoering. In het huidige voorstel worden bedrijven zonder fosfaatoverschot deels gecompenseerd voor de afroming. In 2017 zal bekend worden met welk percentage fosfaatrechten elk bedrijf moet worden afgeroomd. De aangekondigde knelgevallenregeling is beperkt.  De voorwaarden hiervan worden nog verder ingevuld. NAJK is van mening dat de generieke korting zo laag mogelijk moet blijven.

Overdracht van rechten

Fosfaatrechten worden overdraagbaar via een vrij handelssysteem waarbij overdrachten gemeld worden bij Rijksdienst voor ondernemend Nederland (RVO). Bij overdracht van rechten wordt 10% van de overgedragen rechten afgeroomd. In 2017 wordt deze afroming gebruikt om de generieke afroming te verkleinen. Vanaf 2018 zal deze afroming terechtkomen in een fosfaatbank. Bolscher: “De afroming bij overdracht van rechten is een enorm risico voor bedrijfsovername en dus voor jonge boeren! Dit betekent dat bij overdracht van rechten bij een bedrijfsovername of bedrijfswijziging 10% van de rechten verloren gaat.” In de discussies voor de invulling van het systeem zal NAJK pleiten voor aanpassing voor deze misser in het beleid. Dit maakt bedrijfsovername door jonge boeren extra moeilijk. “We hebben deze situatie ook gezien bij de invoering van de melkveefosfaatreferentie, waarbij uiteindelijk overdracht tot de derde graad is vrijgesteld. Dit blijkt echter in de praktijk nog te vaak tot grote problemen te leiden. Bij de invoering van het fosfaatrechtensysteem moet dit beter geregeld zijn.”

NAJK gaat zich ook hard maken voor de uitgifte van rechten vanuit de nieuw te vormen fosfaatbank. Hierbij moet niet alleen gekeken worden naar de mate van grondgebondenheid. De fosfaatbank zou er juist op gericht moeten zijn om ontwikkeling van bedrijven met jonge ondernemers die willen voldoen aan alle maatschappelijke wensen te kunnen ondersteunen.

NAJK zal de komende tijd nauw betrokken blijven bij de verdere invulling van de details van het fosfaatrechtensysteem.

Fosfaatrechten noodzakelijk, maar zeer ingrijpend

LTO Nederland, de Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) en het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) vinden de plannen van staatssecretaris Van Dam om fosfaatrechten in te voeren in de melkveehouderij noodzakelijk, maar zeer ingrijpend. De plannen scheppen duidelijkheid en passen in de visie van de zuivelketen: de melkveehouderij is een grondgebonden sector die zich binnen de milieugrenzen moet kunnen ontwikkelen.

Door een grens te stellen aan de productie van fosfaat op individuele melkveebedrijven, wil de staatssecretaris dat de nationale fosfaatproductie door de veehouderij onder het Europese fosfaatplafond blijft. Daarvoor is een generieke korting op de fosfaatrechten onvermijdelijk gebleken. Met deze maatregelen is er zicht op behoud en verlenging van de derogatie, die onmisbaar is voor de sector.

Voor alle bedrijven is de invoering ingrijpend. Generieke kortingen zijn dat per definitie, vooral voor bedrijven die niet of beperkt zijn gegroeid. In die zin betreurt de sector het dat de staatssecretaris er niet voor heeft gekozen om terug te grijpen op een periode vóór de peildatum van 2 juli 2015. Daarmee is niet tegemoetgekomen aan de wens van de sector om deze bedrijven te ontzien.

Het is goed dat ondernemers de tijd krijgen om hun bedrijfsvoering aan te passen aan de nieuwe situatie. Bedrijven zonder fosfaatoverschot op 2 juli 2015, worden deels gecompenseerd voor de afroming. De overheid heeft toegezegd om de generieke korting zo beperkt mogelijk te houden.

De sector is positief dat specifieke verantwoording via de KringloopWijzer tot de mogelijkheden behoort. Dit betekent dat bedrijven die mineralen daadwerkelijk efficiënt benutten, de ruimte krijgen om zich –binnen de milieurandvoorwaarden- te ontwikkelen. Voor de verdere ontwikkeling van de sector is het goed dat de rechten overdraagbaar worden.

De zuivelketen hoopt dat de voorstellen van de staatssecretaris op een breed draagvlak kunnen rekenen in zowel de Tweede Kamer als de Eerste Kamer, zodat er spoedig definitieve duidelijkheid is voor de melkveehouderij.

Wat deed NAJK voor jou in februari?

Iedereen bij NAJK zet zich dag in dag uit voor 100% in voor jou als lid. We zorgen bijvoorbeeld voor het materiaal, achtergrondinformatie of gespreksleiders voor interessante bijeenkomsten of discussieavonden, ontwikkelen trainingen en cursussen, geven vrijkaarten weg of behartigen jouw belangen in Den Haag of Brussel.

Wat deed NAJK voor jou in februari? Hier een kleine greep uit alle activiteiten:

  • NAJK heeft bijgedragen aan het essayboek Aan Tafel! van staatssecretaris Van Dam. Staatssecretaris Van Dam had tien essayisten gevraagd hun toekomst op voedsel te schrijven, waar NAJK er een van was. “Het essayboek vormt de basis om een gesprek aan te gaan over een toekomstbestendig voedselbeleid”, aldus staatssecretaris Van Dam. In de voedselvisie heeft NAJK aangegeven dat jonge boeren en tuinders degenen zijn die belangrijke stappen zullen gaan zetten: de beste agrarische ondernemers, nu en in de toekomst. Download hier de totale voedselvisie van NAJK in het essayboek.
  • NAJK praat in de regiegroep mee over de invulling van een fosfaatrechtensysteem. NAJK vindt een fosfaatrechtensysteem in principe onwenselijk, maar dat is in de huidige situatie onwenselijk. Door de toch al lastige situatie voor jonge boeren, pleit NAJK voor een eenvoudig en helder systeem waarbinnen de ontwikkeling van agrarische bedrijven mogelijk blijft. Op dit moment is er nog geen duidelijkheid over de invulling van een fosfaatrechtensysteem. Zodra er duidelijkheid is vanuit de politiek of staatssecretaris, zal NAJK jou hiervan via de website op de hoogte brengen.
  • Van 23 tot en met 25 februari stond NAJK op de Rundvee en Mechanisatie Vakdagen in Venray. Dankzij de inzet van veel bevlogen vrijwilligers heeft NAJK weer een aantal nieuwe leden mogen verwelkomen. Daarnaast heeft NAJK ook weer veel bestaande en nieuwe contacten kunnen spreken.
  • NAJK biedt in samenwerking met Rabobank aan AJK’s dialoogsessies aan. Samen met de lokale Rabobank en jouw AJK kun je in gesprek over de toekomst en de daarbij behorende uitdagingen voor jouw ondernemerschap. De dialoogsessie is nog aan te vragen in maart, april, oktober en november van 2016. Aanvragen voor oktober en november moeten voor 1 juli geregeld zijn. Kijk hier voor meer informatie.

Wat zal NAJK voor jou doen in maart?

Natuurlijk zal er in maart ook veel door NAJK worden georganiseerd. Lees het laatste nieuws via de NAJK-website, dus houd die goed in de gaten. Hierbij alvast een voorproefje:

  • Op dit moment wordt hard gewerkt aan de vernieuwde bedrijfsovernameportal www.bedrijfsovernameportal.nl. Op de bedrijfsovernameportal vind je alle onderwerpen die bij bedrijfsovername komen kijken. Daarnaast staat ook Boer zoekt Boer op de bedrijfsovernameportal. Bedrijfsopvolgers en bedrijfsovernamekandidaten kunnen zich aanmelden om mogelijk een match te vormen tussen vraag en aanbod. De bedrijfsovernameportal komt in maart online.
  • In maart zal NAJK aanwezig zijn op de beurs Landbouw Intensieve Veehouderij (LIV) in Venray. We hopen daar weer veel nieuwe leden te mogen verwelkomen.
  • In maart verschijnt de nieuwste editie van de BNDR bij jou op de mat. Het thema dit keer is vergunningsverlening.
  • In maart houdt de POV raadplegingsavonden over het traject Vitale Varkenshouderij. NAJK zal hierbij aanwezig zijn om de stem van de jonge varkenshouder te laten horen.

NAJK praat mee over invulling fosfaatrechten

Om de sector toekomstbestendig te houden is het belangrijk dat Nederland voldoet aan de Europese regelgeving in het mestdossier. Het fosfaatproductieplafond is er daar één van. Het is de sector niet gelukt om zelf binnen het gestelde plafond te blijven, voornamelijk door groei van het aantal melkkoeien. Het is bij het productieplafond niet mogelijk om bijvoorbeeld mestverwerking van de productie af te trekken. In de toekomst gaan Nederland hier mogelijk wel op inzetten. NAJK vindt een fosfaatrecht systemen in principe onwenselijk maar de methode is in de huidige situatie onvermijdelijk.

Oud-staatssecretaris Dijksma heeft afgelopen jaar aangegeven een fosfaatrecht systeem in te voeren en heeft onder andere NAJK gevraagd om mee te praten over de vormgeving van een dergelijk systeem. Dit gebeurt in de zogenaamde regiegroep. Bij de regiegroep ligt niet de vraag of fosfaatrechten ingevoerd moeten worden maar hoe kunnen deze het beste ingevuld worden. NAJK heeft gekozen om te gaan voor een systeem van fosfaatrechten volgens de argumenten die in eerdere berichten zijn gemeld.

Staatssecretaris van Dam heeft aangegeven in februari duidelijkheid te verschaffen over de invulling van de fosfaatrechten. Momenteel worden discussies gevoerd die vaak het gevolg zijn van juridische afwegingen. De discussies gaan onder andere over: toekenning van rechten, afroming van rechten, handel in rechten, verantwoording binnen rechtssystemen en knelgevallen. NAJK houdt in de discussies in de regiegroep rekening met de toch al lastige situatie voor jonge boeren en pleit voor een eenvoudig, helder systeem waarbinnen ontwikkeling van agrarische bedrijven mogelijk blijft. Om sterker te staan in de discussies heef NAJK met andere partijen een gezamenlijke visie opgesteld. Wanneer er duidelijkheid vanuit de politiek of de staatssecretaris is, dan zal NAJK haar leden hier zo snel mogelijk over informeren.

Blog adviesreis Nepal – 2016

Kennismaking met Nepal

Zodra het vliegtuig begint te landen gaan de luikjes voor de ramen open en zien we (nog steeds vliegend boven de wolken) de toppen van de Himalaya. Machtig mooi, net als het vliegveld, vol met houtsnijwerk en bloemperken.  Op naar Kathmandu city, met zijn vele auto’s, brommers, geloven die naast elkaar bestaan, voetgangers, stof, kleuren, geuren en mensen. Bertken de Leede, bedrijfsadviseur van Agriterra, die samen met mij de opdracht gaat uitvoeren) is al een week in Kathmandu, We gaan s ’avonds naar een klein sfeervol restaurantje, met life muziek: een heerlijke start, en ik voel me al helemaal thuis.

Ik ben met Agriterra in Nepal om bij de Central Tea Cooperatives Federation (CTCF) een workshop te faciliteren hoe zij hun dienstverlening naar de leden op een financieel duurzamere manier kunnen gaan inrichten: oftewel bottom-up en minder gericht op subsidies en fondsen en vanuit een ondernemersperspectief naar deze dienstverlening gaan kijken: hoe kunnen we meer voor en door leden werken, kosten besparen en inkomen genereren uit deze diensten? Financiële duurzaamheid is een belangrijk uitgangspunt in de hele workshop.

De volgende dag vliegen we met Trijan Singh, onze vertaler/ medefacilitator naar Bhadrapur in het meest oostwaarts gelegen puntje van Nepal, een wat claustrofobisch vliegtuig, maar gelukkig zit ik bij het raam en valt er nog wat te zien omdat we redelijk laag vliegen. Helaas is het te heiig om de Mount Everest te zien, waar ik stiekem een beetje op gehoopt had.

In Badrapur worden we opgehaald door Yogesh, de accountant van CTCT met n enorme bling bling Jeep (gehuurd), compleet met altaar op het dashboard. Onderweg zien we vele prachtige theeplantages, logisch want we zijn in de provincie Ilam: dé thee provincie van Nepal. Het oogt vrolijk en vriendelijk met strak bijgewerkte gekleurde huizen met bloemen ervoor. De rit duurt drie uur en we rijden langzaam de (thee) heuvels in. Na anderhalf uur gaan we op bezoek bij de Kanyam thee coöperatie die een eigen fabriek is gestart met behulp financiële steun van de lokale overheid en een lening van de bank. Hierbij heeft de CTCF de nodige ondersteuning gegeven. We vallen met de neus in de boter want het theepluk seizoen is krap 2 weken geleden begonnen en nu wordt de beste thee van het seizoen gemaakt. We krijgen een mooie uitleg van het productieproces, thee wordt eerst gedroogd onder een soort van enorm föhn, vervolgens wordt het vermalen en dan komen de geur en smaakstoffen vrij. Daarna wordt de thee verhit/ gedroogd met een ingenieus apparaat met een leisteen oven erachter en tenslotte wordt dit product meerdere malen gemalen. Er zijn 163 boeren lid en er wordt per jaar 46.000 ton thee geëxporteerd naar India. Er is meer aanbod van verse theebladeren als dat ze kunnen verwerken, dus daarom willen ze graag uitbreiden. Mooi om te zien en te horen en goed als voorbereiding op de workshop.

Jeske de Kort

 

Duurzame dienstverlening aan coöperaties van theeboeren in Nepal

Ik ben met Agriterra in Nepal om bij de Central Tea Cooperatives Federation (CTCF) een workshop te faciliteren hoe zij hun dienstverlening naar de leden op een financieel duurzamere manier kunnen gaan inrichten, dit is een vervolg op blog 1; Kennismaking met Nepal.

Ruim een half uur voor aanvang zit iedereen al klaar voor de training. Het is een mooie mix mensen bestaande uit bestuurders (vertegenwoordigers van de lid coöperaties), personeel van de federatie en een aantal theeboeren (wat ze eigenlijk allemaal zijn). Na de officiële opening proberen we het ijs wat te breken met een kennismakingsopdracht waarin iedereen zijn naam zegt en iets waarop hij trots is binnen zijn coöperatie of bedrijf, dit lijkt aardig te lukken, al weet ik het niet precies, want ik moet nog erg wennen aan de Nepalees-Engelse uitspraak.

Vandaag staat “farmer of member-based” werken centraal, waarin we verkennen wat de leden willen en nodig hebben qua diensten en trainingen. Deze inventarisatie leggen we vervolgens langs een aantal meetpunten om vervolgens een goede analyse te kunnen maken. Na de lunch en een energizer komt de groep een beetje los, op het einde van de dag ontstaat zelfs spontaan een stemronde, waar na het stemmen op de favoriete diensten achter een scherm, iedereen langs de stempelman moet en een snoepje krijgt.

Voor het eten maken we een wandeling door de prachtige theetuinen achter het hotel, de ruimte waar we de workshop doen heeft maar weinig daglicht en onregelmatige elektriciteit, dus wat daglicht, of in dit geval een mooie ondergaande zon is erg welkom!

De volgende dag gaan we aan de slag met de financiële duurzaamheid van de dienstverlening. Opvallend is dat lokale boeren geen bijdrage betalen voor de trainingen die ze volgen, maar dat (als het goed is) wel hun opbrengst omhoog gaat of kwalitatief beter wordt. Tevens betalen de coöperaties maar een schijntje voor alles wat ze krijgen. Het lijkt erop dat de groep dit zelf ook inziet en ze zien in dat dit anders moet als ze niet afhankelijk willen blijven van fondsen en een financieel stabielere toekomst willen creëren. We oefenen met deze denkrichting door een aantal activiteiten concreet uit te werken. Na de lunch ontstond er een polonaise terug de zaal in en nee deze werd niet veroorzaakt door mijn Brabantse roots, maar gewoon door een blije Nepalees! Er werd opmerkelijk hard en geconcentreerd gewerkt, gepresenteerd en bij de check-out werd duidelijk dat we de goede richting op gaan.

De laatste dag al weer, met deze leuke groep jonge en gemotiveerde boeren. Nadat we nogmaals alle inzichten op een rijtje hadden gezet hebben we nog een verdiepende en voornamelijk vernieuwende slag geslagen op de gekozen diensten. De uitkomsten waren veelbelovend en lijken goed aan te sluiten bij de behoeftes. Na het maken van een actieplan hebben we officieel afgesloten met foto’s, cadeautjes, speech en een etentje.

De terugvlucht naar Kathmandu was een wilde en de avond werd nog opgeschrikt door een heuse aardschok van 4,5 op de schaal van richter. Brrr spannend allemaal. Na een fijne vroege ochtendwandeling met Bertken als sublieme gids door Patan City was het tijd om de laatste werk dingen af te ronden en weer op huis aan te gaan.

Wat een mooi avontuur en hopelijk hebben we de CTFT weer een stukje verder geholpen op weg naar een financieel duurzame organisatie.

Jeske de Kort