PERSBERICHT: NAJK ontmoet EU-commissaris Phil Hogan

Vandaag, donderdag 11 december, bracht de nieuwe Eurocommissaris van Landbouw en Plattelandsontwikkeling, Phil Hogan, een kennismakingsbezoek aan Nederland. Hij was gast van staatssecretaris Dijksma. NAJK-voorzitter Eric Pelleboer was hier namens de jonge boeren en tuinders van NAJK bij aanwezig.

NAJK-voorzitter Pelleboer was uitgenodigd voor een ontmoeting met de Eurocommissaris. “We zijn vereerd dat wij bij dit bezoek aanwezig mogen zijn”, zegt de NAJK-voorzitter. “Dit toont de grote betrokkenheid van de Europerse Commissie en het ministerie van Economische Zaken bij de agrarische ondernemers van de toekomst.”

Namens NAJK is Pelleboer ingegaan op de uitdagingen waar jonge boeren en tuinders in Nederland voor staan. Hij heeft specifiek aandacht gevraagd voor de gevolgen die de uitwerking van de top-up voor jonge boeren in het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid met zich meebrengen. “De top-up wordt, door Europees besluit, ook toegekend aan jongeren in maatschap. Deze beslissing pakt juist in Nederland niet goed uit”, stelt Pelleboer. “Het doel van de top-up, het bevorderen van bedrijfsovername, komt daardoor zeker niet dichterbij. Ik heb Eurocommissaris Hogan gevraagd of hij oog wil hebben voor de Nederlandse situatie van maatschappen.”

Hogan waardeerde de betrokkenheid van jonge boeren en tuinders bij de bijeenkomst. Hij gaf aan gefascineerd te zijn van de vooruitstrevende Nederlandse land- en tuinbouw. Daarnaast voorziet hij veel uitdagingen voor jonge agrarische ondernemers.

Wat deed NAJK voor jou in november?

Iedereen bij NAJK zet zich dag in dag uit voor 100% in voor jou als lid. We zorgen bijvoorbeeld voor het materiaal, achtergrondinformatie of gespreksleiders voor interessante bijeenkomsten of discussieavonden, ontwikkelen trainingen en cursussen, geven vrijkaarten weg of behartigen jouw belangen in Den Haag of Brussel. Wat deed NAJK voor jou in november? Hier een kleine greep uit alle activiteiten:

  • NAJK ledenvoordeel: NAJK biedt leden via Interpolis een korting op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering van 8,5%. Lijkt jou dit interessant? Kijk op de website van NAJK voor meer informatie
  • Heb jij de succesvolle eerste editie van ‘Haal meer uit je beurs’ tijdens de RMV in Hardenberg moeten missen? Geef je dan nu op voor deelname tijdens de Rundvee & Mechanisatie Vakdagen in Venray van 16 tot en met 18 december. Je krijgt de unieke kans om voorafgaand aan de beurs de vloer op te mogen en een exclusief kijkje achter de schermen te nemen. Deze speciale behandeling heeft één doel: optimaal gebruik (leren) maken van alles dat de beurs jou te bieden heeft. Meer informatie via deze link.
  • NAJK heeft de discussies omtrent het wetsvoorstel Verantwoorde Groei Melkveehouderij op de voet gevolgd. Op aandringen van NAJK heeft de Tweede Kamer ingestemd met een verruiming van de mogelijkheden op het gebied van bedrijfsoverdracht in deze wet. Namens NAJK is  Koen Bolscher vanuit het dagelijks bestuur betrokken bij dit dossier. Lees het persbericht over de uitkomsten van het debat op de website van NAJK.
  • NAJK volgt de ontwikkelingen omtrent de vogelgriep op de voet. Vanuit het dagelijks bestuur is Annet van den Akker, portefeuille intensief, hiervoor verantwoordelijk. NAJK onderstreept natuurlijk het belang voor de pluimveesector en ondersteunt daarom de lobby die momenteel gevoerd wordt door de verschillende belangenorganisatie. Lees hierover meer via deze link.
  • Het NAJK-symposium ‘Van Traditie Naar Ambitie’ op 20 november was een groot succes! Heb jij het symposium moeten missen? Of wil je de foto’s  terugzien? Bekijk de video-impressie van deze dag of bekijk de foto’s op Facebook.
  • NAJK is een belangenorganisatie en vecht in Brussel en Den Haag om de positie van jonge boeren en tuinders te verbeteren. NAJK vraagt in de media en bij bijeenkomsten steeds aandacht voor de uitdagingen waar jullie voor staan. Afgelopen maand verschenen berichten van NAJK onder andere Boerderij Vandaag en in De Telegraaf.

Wat zal NAJK voor jou doen in december?

Natuurlijk zal er in december ook veel door NAJK worden georganiseerd. Lees het laatste nieuws via de NAJK-website, dus houd die goed in de gaten. Hierbij alvast een voorproefje:

  • Het activiteitenseizoen is in volle gang. NAJK heeft cursussen speciaal voor (aankomende) jonge agrarische ondernemers. De organisatie van deze cursus wordt volledig door NAJK uitgevoerd. Wil jij met jouw AJK zo’n cursus volgen? We starten met groepen vanaf 12 personen. Meer informatie via deze link.
  • De stellingen van het discussiestuk ‘arbeidsvulling en automatisering’ worden nu bij lokale en provinciale AJK’s bediscussieerd. Jonge boeren en tuinders, vertegenwoordigd in de 124 lokale en 10 provinciale afdelingen van NAJK, gaan tot en met eind januari de discussie aan met maatschappelijke organisaties en met elkaar over de ontwikkelingen in arbeid en automatisering. Jullie standpunten worden door NAJK uitgedragen. Jouw stem telt dus!

NAJK ondersteunt lobby pluimveesector

Financiële tegemoetkoming voor broedeiproducenten

Er komt een financiële tegemoetkoming voor broederijen en vermeerderingsbedrijven. Deze bedrijven zijn direct getroffen door de ingrijpende bestrijdingsmaatregelen die de overheid heeft genomen tegen de vogelgriep. De omvang van de schadevergoeding zal worden bepaald door taxateurs van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl).

Broederijen en vermeerderingsbedrijven krijgen een schadevergoeding voor de broedeieren en eendagskuikens die zij tijdens de periode van de landelijke standstill en de overgang naar de regionale aanpak (donderdag 20 november tot zaterdag 29 november, 10 dagen) niet op de Nederlandse markt kwijt konden. Deze periode is in lijn met Europese voorschriften. De omvang van de schade zal worden vastgesteld door een taxateur van RVO.nl. De betreffende ondernemers krijgen naar verwachting binnen enkele weken duidelijkheid over de tegemoetkoming.

De kosten van de tegemoetkoming komen ten laste van het Diergezondheidsfonds (DGF), van waaruit alle bestrijdingsmaatregelen worden gefinancierd. Ook bedrijven die (preventief) geruimd worden ontvangen een schadevergoeding van het DGF. Dit fonds wordt gevuld door premies van de pluimveesector, de Rijksoverheid en de Europese Unie.

Bedrijven met eenden uit voorzorg onderzocht

Sinds afgelopen maandag 24 november, worden alle pluimveebedrijven met eenden uit voorzorg onderzocht op de aanwezigheid van vogelgriep. Uit onderzoek is gebleken dat eenden drager kunnen zijn van vogelgriep, zonder dat er veel klinische verschijnselen waarneembaar zijn. Daarmee vormen eenden een extra risico op verspreiding van vogelgriep. De onderzoeksresultaten van de eendenbedrijven zullen naar verwachting in de loop van volgende week beschikbaar komen.

Het ministerie heeft aangegeven nog niet over te gaan tot afbouw van de huidige maatregelen. Aanvoer van eendagskuikens naar bedrijven wordt dus nog niet mogelijk. Het ministerie  vindt de situatie te instabiel en bouwt een veiligheidsmarge in om de incubatietijd van de griep te overbruggen.

NAJK ondersteunt lobby

De vogelgriep heeft in de eerste week ongeveer €10 miljoen gekost. Voor iedere week dat het regioverbod van kracht is en er geen nieuwe kuikens naar de bedrijven mogen, komt daar nog eens € 9 tot 10 miljoen bij. Dit blijkt uit een indicatieve berekening van het LEI. De Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO), Algemene Nederlandse Vereniging van Eierhandelaren (ANEVIE), Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP) en Vereniging van de Nederlandse Pluimveeverwerkende Industrie (NEPLUVI) zetten zich daarom in voor oplossingen voor knelgevallen en het versoepelingen van de strikte maatregelen waar mogelijk.

NAJK onderstreept het belang voor de pluimveesector en ondersteunt daarom de lobby die momenteel gevoerd wordt. Annet van den Akker, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille Intensief: “De financiële schade is enorm. Voor het toekomstperspectief van de pluimveehouders, en de pluimveesector in zijn geheel, is het van belang dat de bedrijven door kunnen draaien. Tegelijkertijd wordt alles op alles gezet om nieuwe besmettingen van vogelgriep te voorkomen.”

Informatie

Voor actuele informatie over de regelgeving verwijzen kun je terecht bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), telefoonnummer 088 – 042 42 042, en de sites van het ministerie en de RVO. Het Ministerie van Economische Zaken heeft een lijst met veel gestelde vragen en antwoorden over de vogelgriep opgesteld. De NVWA een speciaal knelgevallen telefoonnummer opengesteld voor het melden van knelpunten op de bedrijven: 0900 – 0388. Het is van belang dat u als pluimveehouder knelgevallen rechtstreeks meldt bij de NVWA

Directe link naar meer informatie en de volledige regelingen:

NAJK om tafel met Jaco Geurts van het CDA

Op woensdag 26 november 2014 gingen Koen Bolscher (portefeuille melkveehouderij) en Sander Thus (portefeuille bedrijfsovername) namens het dagelijks bestuur van NAJK in gesprek met het CDA. Zij spraken met Tweede Kamerlid Jaco Geurts en Barend van Wonderen, inhoudelijk medewerker op het dossier landbouw. Tijdens het gesprek heeft NAJK met het CDA van gedachten gewisseld over actuele zaken in de agrarische sector, zoals het wetsvoorstel Verantwoorde Groei Melkveehouderij, de Jonge Landbouwersregeling en fiscale maatregelen voor jonge boeren en tuinders.

Wetsvoorstel Verantwoorde Groei Melkveehouderij

Namens NAJK heeft Koen Bolscher zijn dank uitgesproken aan Jaco Geurts en het CDA voor de inzet op het amendement die een bredere overdraagbaarheid van de fosfaatproductiereferenties mogelijk maakt. De amendementen rondom grondgebondenheid hebben het niet gehaald bij de stemming in de Tweede Kamer afgelopen week. De komende tijd zal uitwijzen hoe de Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) ingevuld gaat worden.

Jonge Landbouwersregeling

CDA en NAJK hebben hun zorgen gedeeld rondom de invulling van de Jonge Landbouwersregeling. “Duidelijkheid over de invulling hiervan duurt langer dan gepland en het lijkt erop dat de invulling ingewikkelder wordt gemaakt dan nodig is”, aldus Sander Thus. “NAJK blijft met de provincies in gesprek om tot een goede invulling te komen waarbij het doel, het ondersteunen van jonge landbouwers na bedrijfsovername, gewaarborgd blijft.” CDA heeft aangegeven dat zij als Tweede Kamer een achteraf controlerende rol heeft.

Fiscale maatregelen voor jonge boeren en tuinders

Dit voorjaar staat in het teken van de herziening van het belastingstelsel. Overnames in de agrarische sector vallen of staan met goede faciliteiten rondom bedrijfsoverdrachten. Daarnaast is het van groot belang jonge agrarisch ondernemers vooral in het begin van hun agrarische leven zoveel mogelijk ruimte te bieden om te ondernemen en te investeren. CDA wil NAJK graag ondersteunen in het tot stand laten komen van een goed ondernemersklimaat voor jonge boeren en tuinders.

Ronde Politiek

Het gesprek met het CDA is een onderdeel van de ‘Ronde Politiek’. Tijdens deze ‘Ronde Politiek’ spreken de dagelijks bestuurders van NAJK met alle politieke partijen over de onderwerpen die van belang zijn voor jonge boeren en tuinders. Meer informatie over de uitkomsten van ‘Ronde Politiek’ kan je na afloop van de gesprekken teruglezen op deze site.

PERSBERICHT: NAJK-symposium groot succes

Op 20 november 2014 organiseerde het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) het uitverkochte symposium ‘van Traditie naar Ambitie’ in Utrecht. Dit  symposium, speciaal georganiseerd voor jonge boeren en tuinders uit Nederland, stond in het teken van de rol van het gezinsbedrijf in de agrarische sector. Zowel Koningin Máxima als staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken waren bij het symposium aanwezig.

“We kijken terug op een geslaagde dag met een prachtig programma”, zegt Eric Pelleboer, voorzitter van NAJK. “Het is een uniek evenement geworden. Jonge boeren en tuinders, bedrijfsleven, wetenschap en beleidsmakers samen in gesprek over de toekomst van het agrarisch gezinsbedrijf in Nederland. Natuurlijk met als hoogtepunten het bezoek van Koningin Máxima.” Koningin Máxima kreeg tijdens het symposium het onderzoeksrapport ‘De toekomst van het agrarisch familiebedrijf’ overhandigd uit handen van de NAJK-voorzitter. Achter de schermen sprak Koningin Máxima met vijftien jonge boeren en tuinders over de uitdagingen die zij zien in hun toekomstig agrarisch ondernemerschap. “Wij voelen ons gesteund met de interesse en betrokkenheid van Koningin Máxima in de agrarische sector. Dat doet ons goed”, aldus Pelleboer.

Staatssecretaris Dijksma sprak tijdens het symposium over de belangrijke eigenschappen van jong ondernemerschap: “Om goed met veranderingen in de sector en het bedrijf om te kunnen gaan is het belangrijk om te blijven leren, kennis toe te passen waar nodig en flexibel mee te bewegen met de veranderingen”, aldus Dijksma tijdens het NAJK-symposium. Tevens benadrukte staatssecretaris Dijksma dat traditie in het agrarische bedrijf nooit stilstand mag betekenen. Aan het oudste agrarische familiebedrijf van Nederland reikte Dijksma een award uit. De prijs ging naar Erve Hiddink van familie Vrielink, hun boerderij stamt uit het jaar 1593.

Tijdens het symposium presenteerde Ilse Matser (lector Familiebedrijven op Hogeschool Windesheim) de onderzoeksresultaten van het onderzoek ‘De toekomst van het agrarische gezinsbedrijf’. Krijn J. Poppe (bedrijfseconoom en onderzoeker bij LEI Wageingen UR), Lianne Veenstra (agrarisch ondernemerscoach) en Nils den Besten (melkveehouder en coöperatiebestuurder) praatten in een deskundig drieluik over de ontwikkelingen van agrarische bedrijven. Jonge boeren Peter de Regt (akkerbouwer), Monique van de Wolfshaar-van Asten (varkenshouder) en Niek Groot Wassink (melkveehouder) gaven hun visie omtrent ‘van Traditie naar Ambitie’ toegespitst op hun eigen bedrijfsontwikkeling. Directielid van bierbrouwerij Bavaria, Jan-Renier Swinkels, vertelde over de ervaring en waarde van het familiebedrijf Bavaria. Dagvoorzitter Lars Sørensen praatte de dag op interactieve en enthousiaste wijze aan elkaar.

Tijdens het symposium kwam nadrukkelijk naar voren dat jonge boeren en tuinders nog steeds het gezinsbedrijf met veel passie en ambitie willen voortzetten. “Spreken en discussiëren over de rol van het agrarisch gezinsbedrijf is van belang voor de toekomst van de agrarische sector. Tijdens het symposium ‘van Traditie naar Ambitie’ is dit kritisch besproken en met een open blik benaderd”, aldus Pelleboer.

Het symposium ‘van Traditie naar Ambitie’ is mede mogelijk gemaakt door de partners van NAJK: Rabobank, DeLaval, FrieslandCampina, Flynth, Interpolis en ForFarmers Hendrix.

Bekijk de foto’s van het NAJK-symposium ‘van Traditie naar Ambitie’ op de Facebookpagina van NAJK.

Wat deed NAJK voor jou in oktober?

Iedereen bij NAJK zet zich dag in dag uit voor 100% in voor jou als lid. We zorgen bijvoorbeeld voor het materiaal, achtergrondinformatie of gespreksleiders voor interessante bijeenkomsten of discussieavonden, ontwikkelen trainingen en cursussen, geven vrijkaarten weg of behartigen jouw belangen in Den Haag of Brussel. Wat deed NAJK voor jou in oktober? Hier een kleine greep uit alle activiteiten:

  • NAJK ledenvoordeel: NAJK mocht in oktober vrijkaarten weggeven voor de tentoonstelling ‘Sicco Mansholt, een goede Europeaan’ in Rotterdam. Daarnaast mocht NAJK vrijkaarten weggeven voor de EuroTier in Hannover. Houdt de website van NAJK,Facebook of Twitter in de gaten om geen enkele ledenactie te missen.
  • NAJK organiseerde een beurstraining tijdens de RMV Hardenberg. De jongeren kregen de unieke kans om voorafgaand aan de beurs de vloer op te mogen en een exclusief kijkje achter de schermen te nemen. Deze speciale behandeling had één doel: optimaal gebruik (leren) maken van alles dat de beurs jou te bieden heeft. Houd de website van de NAJK in de gaten om je aan te melden voor de volgende editie van “Haal meer uit je beurs”.
  • NAJK was op de RMV Hardenberg aanwezig met onze eigen stand. Tijdens deze beurs hebben we 47 nieuwe leden mogen verwelkomen. Dit seizoen staat NAJK nog op 3 agrarische beurzen.
  • NAJK biedt je de kans om €5.000 euro te verdienen met jouw idee. Meedoen is heel makkelijk en aanmelden kan nog tot 15 november! Kijk hier voor meer informatie.
  • Op het gebied van belangenbehartiging was vooral het wetsvoorstel Verantwoorde Groei Melkveehouderij erg actueel. NAJK is nauw betrokken bij de stellingname omtrent dit  wetsvoorstel. Volg het via deze link. Namens NAJK is Koen Bolscher vanuit het dagelijks bestuur betrokken bij dit dossier.
  • NAJK organiseert op 20 november een groot symposium speciaal voor jou! ‘Van Traditie naar Ambitie’. Mis deze NAJK-dag niet. Op 21 oktober mochten we bekendmaken dat Koningin Maxima en staatssecretaris Dijksma allebei bij ons symposium zullen zijn. Bestel je kaart snel via deze link.
  • NAJK is een belangenorganisatie en vecht in Brussel en Den Haag om de positie van jonge boeren en tuinders te verbeteren. NAJK vraagt in de media en bij bijeenkomsten steeds aandacht voor de uitdagingen waar jullie voor staan. Afgelopen maand verschenen berichten van NAJK onder andere Boerderij Vandaag, Nieuwe Oogst, Veldpost, Veeteelt, de regionale bladen Brabants Dagblad, De Gelderlander, BN De Stem, De Stentor, Tubantia, De Limburger en Eindhovens Dagblad.

Wat zal NAJK voor jou doen in november?

Natuurlijk zal er in november ook veel door NAJK worden georganiseerd. Lees het laatste nieuws via de NAJK-website, dus houd die goed in de gaten. Hierbij alvast een voorproefje:

  • Het activiteitenseizoen is in volle gang. Heb jij het programma van jouw AJK nog niet compleet? Geen probleem. NAJK biedt voldoende keuze. Wil jij een avond ‘Versier met Plezier’, ‘AgroEnergiek’, een cursus ’Financieel Inzicht’ of ‘Bewust Op Weg naar Overname’? Of ben je benieuwd naar het werk van een dagelijks bestuurder van NAJK en onze lobby omtrent bijvoorbeeld de Melkveewet, pachtbeleid, bedrijfsovername of Gemeenschappelijk Landbouwbeleid? Wij komen graag bij jouw AJK. Meer informatie  bij Kirsten Haanraads, algemeen secretaris NAJK via khaanraads@najk.nl. Kijk op de website van NAJK voor het meestactuele aanbod van avondprogramma’s, trainingen en cursussen.
  • Natuurlijk de NAJK-dag voor onze leden: ‘Van Traditie naar Ambitie’. Volg het ook via social media met #VTNA of bekijk de berichtgeving op www.vantraditienaarambitie.nl.
  • De stellingen van het discussiestuk ‘kostprijs’ zullen in november worden vastgesteld. Jonge boeren en tuinders, vertegenwoordigd in de 124 lokale en 10 provinciale afdelingen van NAJK, gaan tot en met eind november de discussie aan met maatschappelijke organisaties en met elkaar over de kostprijs van de agrarische sector. Jullie standpunten worden door NAJK uitgedragen.

Blog adviesreis Oeganda – 2014

Analyseren van behaalde resultaten bij KIDFA

Ilse Verhoijsen (LAJK) en Ria Wilzing (NAJK) gaan samen met Marly Boonman van Agriterra op missie naar Oeganda. De missie loopt van 14 juli tot en met 24 juli 2014. Tijdens deze missie worden de behaalde resultaten van de boerenorganistie KIDFA geanalyseerd. De bevindingen kun je volgen op deze pagina.

How to convince that I am a farmer…

Misschien een aparte titel voor een blog, maar het wordt allemaal duidelijk. Samen met Marly Boonman en Ria Wilzing ben ik op een adviesmissie naar een boerenorganistie in Oeganda. De boerenorganisatie, Kitgum District Farmers Association (KIDFA) ontvangt ondersteuning vanuit Agriterra. Tijdens de missie hebben we ons gericht op het onderdeel gegevensverzameling van boerengroepen met zonnebloemen. Daar hoort natuurlijk een bezoek aan een paar boerengroepen bij.

En zo geschiede… Bij de eerste groep werden we zingend en dansend ontvangen door een groep vrouwen. Na een indrukwekkende bijeenkomst vlug verder naar de tweede groep. Waar we ook een leuke bijeenkomst hebben gehad.

En toen kwam de derde groep… Tijdens de introductie geloofde de groep niet dat ik een boer ben; daar was mijn huid te “gaaf” voor. Op het einde van de bijeenkomst kreeg ik de kans om te bewijzen dat ik echt een boer ben. Er werd een hak (om de grond om te spaaien) gehaald en er werd kort voorgedaan wat ik moest doen. Pff het viel nog niet mee om die kei harde grond om te spaaien en na een paar minuten “mocht” ik stoppen: I failed the test. Maar Marly en Ria zeiden dat ik dit werk normaal niet doe, omdat wij thuis varkens en kippen hebben. Toen bedacht ik dat ik wel wat foto’s van ons bedrijf op mijn telefoon had staan, dus die heb ik aan de groep laten zien. Ze waren diep onder de indruk. Ze vonden het onvoorstelbaar dat 1 zeug wel 14 biggen kan krijgen. Ondanks dat de boeren geen Engels spraken, begrepen ze de foto’s goed. Of ik ze nu daadwerkelijk heb overtuigd dat ik een boer ben, weet ik niet zeker. Het was in ieder geval geweldig om mee te maken.

Ilse Verhoijsen

Vooruitgang

De reis naar Kitgum vanuit Kampala was weer een hele lange, niet alleen letterlijk, maar ook figuurlijk: 450 kilometer in 11 uur. Een hele dag in de auto met af en toe een stop. De weg voelde ook lang omdat er veel kuilen, gaten en ongelukken waren.  Vermoeid op de bestemming aangekomen is het bed een heerlijke plaats. Nee hoor, toch nog gaan dineren terwijl niemand honger heeft. Weigeren is niet netjes.

De eerste dag in Kitgum is er een bijeenkomst met het bestuur en de medewerkers van KIDFA (de boerenorganistie in de provincie Kitgum). Het bestuur bestaat uit veel oude bestuurders met twee jongere bestuurders.  De werkwijze is nog ouderwets. De belangrijkste persoon van de organisatie is de directeur, die de gang van zaken leidt. Hij bepaald in de organisatie wat er gebeurt en wat de organisatie doet. Het bestuur stemt in en is niet goed op de hoogte wat er allemaal gaande is.

De volgende dag stond in het teken van de boeren. We brachten die dag een bezoek aan drie groepen, allemaal participeerden ze in het spaarprogramma. De groepen waren zeer verschillend. De ene nog armer dan de andere. De groep die het dichts bij de grens van Zuid-Soedan zit had alles goed voor elkaar. De andere groepen ook maar die waren veel armer. Het sparen hielp hen om geld opzij te leggen voor momenten dat ze geen oogst kunnen verkopen en geld nodig hebben voor eten. Daarnaast zijn er investeringen gedaan van spaargeld, zoals een brommer, een geit, een os of een ploeg. De boeren willen graag vooruitgaan, maar daarvoor houden ze nog regelmatig hun hand op. Ze hebben genoeg wensen om van ons te krijgen.

Wat is vooruitgang en wat betekent het eigenlijk? We willen het allemaal beter hebben dan nu het geval is. Misschien moeten we toch maar eens tevreden zijn met wat we hebben. Toch is het handig als de weg voor je geplaveid is, maar soms kom je toch hobbels tegen. Deze hobbels zelf overwinnen is misschien wel de beste vooruitgang. Dus geven we de boeren kennis en laten we ze verder op hun eigen manier geld verdienen voor een betere toekomst.

Ria Wilzing

Foto’s Missie Oeganda

Blog adviesreis Filipijnen – 2014

Aan de slag met een jonge boerenorganisatie

Om de Filipijnse landbouworganisatie PAKISAMA en de Aziatische koepelorganisatie AFA te informeren en te inspireren over de organisatie van jonge boeren in Nederland heeft Annet van den Akker, dagelijks bestuurder bij NAJK, een workshop gegeven. Hierin legde Annet de organisatiestructuur en de werkwijze van NAJK uit.  De manier waarop NAJK jonge boeren aan zich bindt, werd gebruikt als ideeëngenerator voor de toekomstvisie voor jonge boeren in Azië en de Filipijnen. Volgende week vindt namelijk een conferentie plaats van Filipijnse jongerenorganisaties rondom het thema de jonge boer. Een petitie is in voorbereiding, ookwel Magna Carta genoemd, en wordt volgende week aangenomen om aan te bieden aan de overheid en politieke partijen.

De belangrijkste aanbeveling om de situatie van de jonge boer in de Filipijnen te verbeteren is het in kaart brengen en organiseren van jonge boeren. Op dit moment zijn jonge boeren bijna niet georganiseerd. Bepaalde NGO’s zetten zich in voor jongeren, maar een organisatie voor en door jonge boeren is er niet. Als startpunt kan in bestaande landbouworganisaties de aanwezigheid van jonge boeren worden geïnventariseerd.

Daarnaast dienen de vragen en nodige oplossingen om de situatie van jonge boeren te verbeteren veel concreter te worden gemaakt. De organisaties waarmee werd gesproken bleven veelal hangen in algemene termen als te weinig kapitaal, geen legale status en meer solidariteit. Dat is te algemeen, niet oplossingsgericht en de beschreven problemen gelden voor een veel grotere groep boeren. In de workshop werden voorbeelden gedeeld over hoe in Nederland en Europa specifiek beleid bestaat voor jonge boeren. Daaruit kwamen een aantal concrete aanbevelingen voort om op te nemen in de petitie. Bijvoorbeeld  om het landbouwprogramma in de Filipijnen op lokaal niveau specifiek geld te reserveren voor jonge boeren. Hiermee kan onder andere bedrijfsovername gestimuleerd en bespoedigd worden. Tot slot, werd de afspraak gemaakt om voorbeelden van specifiek jongerenbeleid in Europa en Nederland met AFA en PAKISAMA te delen.

Kokosheffing

Vervolgens werd ook de link gelegd met het andere onderwerp van de missie: de terugvordering van de kokosheffing ter waarde van 1,2 miljard euro waarvoor PAKISAMA een lobby aan het opzetten is. Het belang om jonge boeren bij deze lobby te betrekken werd met de voorgaande workshop duidelijk. Jonge boeren geven een extra imagoboost aan de campagne. PAKISAMA is dan ook van plan om vooral via de jonge boeren te gaan communiceren richting media en de jonge boeren tegelijkertijd te trainen in belangenbehartiging.

De lobbyplannen voor de campagne om de kokosheffing terug te vorderen zijn verder aangescherpt in de onderlinge gesprekken met PAKISAMA. Met de kokosheffing wil PAKISAMA een fonds opzetten voor de kokosnootboeren. Bestedingsplannen van dit fonds moeten duidelijker en specifieker worden gemaakt in de lobby om wetgevers en politici over de streep te trekken. In verschillende regio’s in de Filipijnen zijn al succesvolle, mede door Agriterra, kokosprojecten opgezet waarbij de verwerking door boeren zelf wordt gedaan en waarde wordt toegevoegd in de keten.

De campagne zal goed gedocumenteerd worden om als benchmark te kunnen gebruiken voor volgende lobbycampagnes. Verder wordt het belang van het betrekken van boeren op lokaal niveau bij de campagne opgenomen in de lobbyplannen. Ook voor het ophalen voor goede bestedingsdoelen van het fonds, is dit cruciaal. PAKISAMA wil na de gesprekken met Agriterra en NAJK meer de link leggen tussen de economische vooruitgang van haar leden en het voeren van campagne. Ook zullen ze meer de nadruk leggen op het feit dat een heel netwerk aan belanghebbenden aan deze campagne meewerkt, waardoor de impact veel groter is. Tot slot willen ze de campagne gebruiken om potentiële leden in kaart te brengen.

De gesprekken die deze week zijn gevoerd hebben de Filipijnse landbouworganisaties geïnspireerd en gemotiveerd om jonge boeren meer te betrekken in de belangenbehartiging. Daarnaast heeft het ons geleerd dat je een Nederlands model niet precies kan en moet kopiëren. Maar dat je wel enorm veel lessen en historische fouten kan delen, waardoor zij snellere stappen in hun ontwikkeling kunnen zetten. De complexiteit en historie van landen is altijd anders, waardoor maatwerk op het gebied van belangenbehartiging en advies altijd nodig is.

Annet van den Akker en Luc Groot

Een beeld van de Filipijnse boer…

Annet van den Akker (bestuurslid NAJK) en Luc Groot (adviseur Agriterra) zijn op missie in de Filipijnen. Hier bezoeken zij de Filipijnse boerenorganisatie PAKISAMA en AFA, de Aziatische koepelorganisatie voor landbouworganisaties. In de Filipijnen zijn jonge boeren niet georganiseerd. De ambitie om een netwerk van deze beroepsgroep te vormen, bestaat er echter wel. Daarnaast hebben de Filipijnse boeren een actie op touw gezet om een heffing over hun kokosproductie terug te eisen van de overheid. Van den Akker en Groot gaan tijdens hun missie handvatten geven om dit netwerk en de lobby voor het terugeisen van de heffing op de kokosproductie vorm te geven.

Voor jonge boeren in de Filipijnen is het net als in Nederland moeilijk om het bedrijf over te nemen. In de praktijk vindt bedrijfsovername in de Filipijnen pas plaats zodra het bedrijfshoofd sterft. Hierbij wordt het land verdeeld over alle kinderen van het gezin, waardoor een steeds kleinere hoeveelheid land beschikbaar is voor de opvolger. De gemiddelde bedrijfsgrootte is hierdoor dalende en telt momenteel slechts 1,5 hectare. De ouders betrekken hun kinderen niet bij de bedrijfsvoering, waardoor de zonen of dochters geen mogelijkheid krijgen om hun eventuele toekomstideeën op het bedrijf in te voeren. Het inkomen van een gemiddelde boer is erg laag vergeleken met het inkomen van een gemiddelde stedeling. Door deze realiteit is het voor jongeren onaantrekkelijk om het boerenbedrijf over te nemen en vertrekken ze naar de stad om daar hun geluk te zoeken. In tegenstelling tot Europa stimuleert de Filipijnse overheid op geen enkele wijze de positie van jonge boeren. Er zijn weinig cijfers en feiten bekend over de agrarische sector in de Filipijnen. Dit maakt het moeilijk om het probleem te beargumenteren en aan het voetlicht te brengen.

De Filipijnen is een land dat 7.100 eilanden telt in Zuid-Azië. Qua landbouw zijn ze grotendeels afhankelijk van hun kokosnotenproductie. Zo’n 80% van de kokos wordt geëxporteerd. De 3,5 miljoen kokosnootboeren worden gezien als de armsten onder de 12 miljoen Filipijnse boeren. Dit wordt met name veroorzaakt door huurdersconstructies met grote landeigenaren die sinds de jaren 80 langzaam worden omgezet in nieuwe eigendomsvormen. Boeren werden vroeger verplicht door de landeigenaren om kokosnoten te verbouwen en kregen slechts eenderde van de opbrengsten van de kokos. Daarbovenop moesten ze een deel van de door de overheid ingestelde heffing op elke kilo kokos betalen dat ten goede zou komen aan de boer. In de praktijk werd dit geld geïnvesteerd in een bierbrouwer, San Miquel. Nu heeft de rechter in 2012 bepaald dat een deel van het vermogen van deze bierbrouwer, ongeveer 1,2 miljard euro, alsnog vrijgemaakt moet worden voor de boeren. Sindsdien probeert PAKISAMA, de Filipijnse Landbouworganisatie, in samenwerking met andere landbouworganisaties het geld ‘vrij te maken’, maar ze stuiten op onwelwillende industriëlen, ambtenaren en politici.

In Nederland hebben we geen kokosnoten en hebben jonge boeren een andere werkelijkheid. Toch zien we veel overeenkomsten als het aankomt op het belang van duidelijke wettelijke kaders voor boeren en de noodzaak voor stimuleringsmaatregelen voor specifieke groepen als jonge boeren. In de praktijk dit bewerkstelligen is lastig in een land als de Filipijnen vanwege de corruptie en minder aanwezige financiële middelen. Toch kan Agriterra en NAJK door heldere analyses en ervaringen te delen organisaties als PAKISAMA en AFA helpen. Daarover meer in de volgende column.

Annet van den Akker en Luc Groot

Blog adviesreis Peru – 2014

Namens NAJK zijn Pieter Korst en Wolter Neutel deze week voor Agriterra op missie in Peru. Agriterra heeft al lange tijd contact met Junta Nacional del Cafe (JNC), de koepelorganisatie van 56 lokale koffiecoöperaties in Peru. Het doel van deze trip is om de positie van jonge koffieboeren binnen de coöperaties te onderzoeken en waar mogelijk te versterken.

Allereerst iets over koffie en Peru: in Peru wordt op ruim 400.000 hectare koffie geteeld. Zo’n 220.000 families zijn afhankelijk van de teelt van koffie. Zoals hieruit op te maken valt is de gemiddelde bedrijfsgrootte met zo’n 2 hectare erg klein. Vanwege deze kleinschaligheid spelen coöperaties en dus de JNC een belangrijke rol. In totaal zijn er ruim 100 coöperaties waarvan ruim de helft zich heeft aangesloten bij JNC. Daarmee vertegenwoordigt de JNC zo’n 60.000 koffieboeren in Peru.

De uitdaging voor JNC is om een volgende generatie te betrekken bij de koffieteelt. Terwijl de overheid insteekt op groei van de koffieproductie, het gaat namelijk om een belangrijk exportproduct, staat de volgende generatie niet echt te popelen om koffie te gaan produceren. De gemiddelde leeftijd van de koffieboeren is 57 jaar. Het is dus hoog tijd dat het imago van de sector en het boerenvak verbetert. Gemakkelijk is het ook niet want de koffieteelt staat de laatste jaren onder druk vanwege de gele roest-schimmel en lage koffieprijzen.

Verschillende coöperaties aangesloten bij JNC werken hard om het imago van de koffieboer te verbeteren en jongeren te betrekken bij de sector. Zo zijn er regionale jongerencomités opgericht en worden allerlei trainingen georganiseerd, bijv. op het gebied van ondernemerschap en teeltkennis. De jongeren kijken echter verder dan het boerenerf en willen zich ook richten op waardevermeerdering van het product, zoals de teelt van speciale koffie of het oprichten van koffiebars. Daarnaast wordt ook werkgelegenheid gecreëerd bij coöperaties zelf, bijvoorbeeld op het gebied van kwaliteitscontrole.

De ervaringen die NAJK heeft zijn gedeeld met jongerenvertegenwoordigers uit de koffiesector. Het enthousiasme tijdens de meetings was zonder meer voelbaar. Komende weken gaat het kersverse jongerencomité aan de slag met het maken van een actieplan voor de komende jaren. De uitdaging is nu om jongeren daadwerkelijk een stem te geven binnen coöperaties door bijvoorbeeld het opnemen van een jongerenvertegenwoordiger in het bestuur. De komende tijd zal leren hoe snel ze dit voor elkaar gaan krijgen. De wil hiervoor ontbreekt zeker niet, zowel bij jongeren als oudere boeren. En… onder het genot van een goede kop koffie moet dat zeker goed gaan komen.

Pieter Korst en Wolter Neutel

Blog adviesreis Kenia – 2014

“Farming is for failures”

Een vreemde titel om een blog te beginnen, “landbouw is voor mislukkelingen”. Toch is dat hoe de meeste jonge Kenianen denken over werken in de landbouw. Van 7 tot 11 december zijn wij naar Kenia geweest voor een adviesmissie vanuit Agriterra. De missie stond in het teken van het uitbouwen van belangenbehartiging en lobby van de boerenorganisatie KENAFF. Daarnaast lag er een duidelijke vraag over hoe de jongeren te betrekken in de organisatie.

Zoals de titel al aangeeft is het ook in Kenia een grote opgave om genoeg jongeren te vinden die boer willen worden. De gemiddelde leeftijd van een Keniaanse boer is 67 jaar en slechts 1% is jonge boer. Daarentegen groeit de bevolking van Kenia jaarlijks met 2,5%. Vruchtbare landbouwgronden worden bebouwd met wegen en woningen en de schaalgrootte van de landbouwbedrijven is bijzonder klein. In Kenia is het namelijk ongebruikelijk om een bedrijf over te nemen. De traditie is dat de ouders eerst overleden moeten zijn om het bedrijf te kunnen overnemen, daarnaast krijgen alle kinderen een deel van het bedrijf. Dus in plaats van schaalvergroting is er een schaalverkleining gaande. Dit gecombineerd met een slechte infrastructuur, hard werken en weinig rendement zorgt voor een fragiele voedselzekerheid op den duur.

Nadat we hadden gepresenteerd op het hoofdkantoor van KENAFF zijn we 2 dagen het platteland ingegaan. In die dagen werd het al snel duidelijk dat de Nederlandse en Keniaanse situatie totaal verschillend is. We bezochten een aardappelboerencoöperatie met 500 leden. De aardappelen werden verwerkt tot friet en chips, in de productiefaciliteit werkten 8 mensen. Veel handwerk in een klein huisje van 40 vierkante meter. De chips werden lokaal verkocht in zakjes van 25 gram voor 2 eurocent. Klein begonnen maar wel met een visie om door te groeien naar 10.000 leden. Een voorbeeld van hoe Keniaanse boeren bezig zijn met het vormen van coöperaties, omdat ze beseffen dat samenwerking de kracht is om waarde toe te voegen aan hun producten. Deze initiatieven probeert KENAFF te ondersteunen door hulp te bieden bij het verkrijgen van een financiering.

We bezochten ook een aantal jeugdgroepen. Jongeren die wel overtuigd waren van het werken in de landbouw. De meeste waren straatverkoper of hadden een andere  baan. Ze vertelden ons dat ze iets wilden bijdragen aan de samenleving: voedsel produceren omdat ze het niet langer konden verkroppen dat hun “broeders” in het noorden van Kenia omkomen door ondervoeding. Eén van de groepen had met succes financiering gekregen van de overheid om een kas te bouwen voor tomaten en 300 vleeskuikens te kopen. Zij hadden ook een heldere visie: over 5 jaar 4 kassen en 20 hectare land bewerken zodat ze fulltime boer konden zijn. De andere groepen bestond uit 15 jongeren die samen een kalf hadden gekocht, deze wilden ze volgend jaar gaan melken. Daarnaast hadden ze samen 3 konijnen, 5 honden en verkochten ze bloembakken die ze zelf maakten. Deze groep had geen plan en wist ook niet dat ze mogelijkheden hadden tot financiering door de lokale overheid. Ons advies om de groepen aan elkaar te koppelen en te laten discussiëren, kennisdelen en te lobbyen, waardoor ze stappen kunnen zetten.

Bij de consultatie hebben we KENAFF geadviseerd om een jongerenorganisatie op te zetten. Door groepen jongeren te ondersteunen, te trainen , hun goede verhaal te laten vertellen en zich te verenigen zullen meer jongeren zich aangesproken voelen om ook werkzaam te worden in de landbouw. De oudere boeren en de overheid zullen zien dat jongeren succes boeken en hen ook faciliteren en ondersteunen. Door een heldere structuur op te zetten zullen ze een stap dichterbij komen om “Farming is a succes”  te beamen.

Bastian Kooistra, melkveehouder en dagelijks bestuurder Agrarische Jongeren Friesland (AJF)

Kirsten Haanraads, algemeen secretaris NAJK