Haal de kritische depositiewaarde uit de wet

Donderdag 31 augustus schreef demissionair minister van der Wal een brief aan de Tweede Kamer waarin staat dat, op basis van nieuwe wetenschappelijk onderzoeken, de kritische depositiewaarde (KDW) van 32 van de 81 stikstofgevoelige natuurtypen wordt aangescherpt. Deze natuurtypen blijken gevoeliger te zijn voor stikstof dan eerder gedacht. NAJK blijft bij haar standpunt: haal de KDW uit de wet. Op deze manier is het onhoudbaar en onrealistisch.   

Nederland kent 81 stikstofgevoelige natuurtypen, een groot deel hiervan (32 natuurtypen) blijken gevoeliger voor stikstof dan eerder gedacht, twee typen minder gevoelig en 47 zijn gelijk aan eerdere inzichten. Deze bevindingen komen voort uit meerdere Europese studies waarvoor onder meer veldonderzoek is uitgevoerd. Als gevolg van deze nieuwe inzichten verandert de KDW van de natuurtypen die gevoeliger en minder gevoelig blijken met de nieuwe inzichten. Het totaal aantal typen dat gevoelig is voor stikstof verandert niet. “De uitkomsten van dit wetenschappelijk onderzoek maken het niet eenvoudiger om op korte termijn met een oplossing te komen voor de stikstofproblematiek die we in Nederland kennen. PAS-melders en interimmers wachten al meer dan vier jaar op een oplossing. Dit is absurd en onacceptabel!”, aldus NAJK-voorzitter Roy Meijer.

NAJK is van mening dat de KDW uit die doelstelling moet. “Als we doorgaan met de KDW als doelstelling te blijven zien in de wet, wordt het heel lastig om uit deze stikstofproblematiek te komen. Mede door bijvoorbeeld stikstof uit het buitenland, waar we geen invloed op hebben. Daarnaast kun je een boer niet verantwoordelijk houden voor de totale depositie op een plantje. Een boer kan enkel sturen op zijn eigen emissie. Daarom moet de stikstofwet sturen op emissie en niet op depositie”, aldus Meijer. NAJK maakt zich zowel bij de aankomende verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen als in de overleggen tussen sectorpartijen, maatschappelijke organisaties en de overheid hard voor een alternatief voor de KDW.

Boodschap aan politieke partijen: jonge boeren en tuinders willen vooruit  

De voorbereidingen voor de verkiezingen zijn in volle gang. Jonge boeren en tuinders mogen daarbij niet vergeten worden. Daarom heeft NAJK input gestuurd naar de politieke partijen voor hun verkiezingsprogramma’s, met als belangrijkste boodschap: jonge boeren en tuinders willen de schouders eronder zetten en bedrijven overnemen. Hierbij is een duidelijke, bestendige en integrale visie op het voedselsysteem en de functie van de Nederlandse land- en tuinbouw noodzakelijk. Dit vraagt om concrete acties op het gebied van bedrijfsovername, juridische zekerheid, verdienvermogen, grond, versnelling van de verduurzaming en water.

Jonge boeren en tuinders staan dag en nacht klaar om kwalitatief hoogwaardig voedsel, bloemen, planten en uitgangsmaterialen te produceren en het landschap te onderhouden. Jonge boeren en tuinders zijn ambitieus en willen onderdeel zijn van de oplossing in plaats van het probleem. Daarvoor is een integrale Europese en Nederlandse visie op het voedselsysteem nodig.

Balans tussen vraag en aanbod
Sinds jaar en dag is Europa de belangrijkste afzetmarkt voor Nederland. Op dit moment is zo’n 70% van de export van Nederland bestemd voor de Europese Unie. Voor NAJK is het daarom een no-go om een visie te maken van het Nederlandse voedselsysteem over hoe en in welke mate je deze functie invult met productie, zonder een visie over het Europese voedsysteem. Je verstoort daardoor de balans tussen vraag en aanbod.

Input verkiezingsprogramma’s
De agrarische sector heeft de samenleving veel te bieden, zoals sterke agrofoodclusters en waardeketens. Om jonge boeren en tuinders perspectief te bieden en hun ambities in vervulling te kunnen laten gaan op hun familiebedrijf, vragen jonge boeren en tuinders de volgende zaken:

  1. Bedrijfsovername: goede ondersteuning van bedrijfsovernames, zodat het aantrekkelijk blijft om in de agrarische sector te werken en ondernemen.
  2. Juridische zekerheid: een goede juridische borging, zodat onze agrarische ondernemingen ook qua vergunning bestaanszekerheid krijgen en houden.
  3. Verdienvermogen: het creëren van goede kaders om geld te blijven verdienen met onze agrarisch ondernemingen.
  4. Grond: voldoende beschikbaarheid en toegang tot grond.
  5. Versnelling van verduurzaming: extra stimulans zodat agrarische ondernemers bij kunnen dragen aan maatschappelijk gestelde opgaven en de Nederlandse land- en tuinbouw koploper blijft in de wereld.
  6. Water: beschikbaarheid en kwaliteit van zoet water

Lees hier de volledige input van NAJK.

Jonge boeren en tuinders hebben snel nieuw kabinet nodig

Vanavond is het kabinet Rutte IV gevallen. Dit betekent dat er voor jonge boeren en tuinders nog steeds onduidelijkheid blijft. Jonge boeren en tuinders moeten weten waar ze in moeten investeren, waar ze aan moeten voldoen, op welke juridische zekerheid ze kunnen bouwen en op welke manier ze hun bedrijf moeten inrichten om geld te verdienen waarmee ze hun bedrijf doorontwikkelen en verduurzamen.

Daar hebben we een kabinet voor nodig dat besluiten kan nemen en dat perspectief biedt voor jonge boeren en tuinders. NAJK gaat hier de komende maanden met alle politieke partijen over in gesprek, om hen te vertellen wat wij nodig hebben.

Jonge boeren en tuinders willen werken aan een toekomst die past bij de samenleving. Dat kunnen we alleen als we weten wat die wil en waar we aan toe zijn. Daarvoor zijn snel verkiezingen nodig, een nieuw kabinet en vervolgens bestendig beleid.

Coen van den Bighelaar nieuwe portefeuillehouder bedrijfsovername bij NAJK

Het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) heeft een nieuwe portefeuillehouder bedrijfsovername. De 27-jarige Coen van den Bighelaar is tijdens de algemene ledenvergadering op donderdag 29 juni 2023 unaniem verkozen tot nieuwe dagelijks bestuurder van NAJK. Hij treedt hiermee in de voetsporen van Eke Folkerts die deze rol ruim drie jaar heeft vervuld.

Coen is samen met zijn ouders werkzaam op hun melkveebedrijf met 120 melkkoeien in het Gelderse Velddriel. Daarnaast werkt hij ook een aantal uren buiten de deur.

Perspectief voor jonge boer en tuinder
Na zijn studie Bedrijfskunde aan de HAS Hogeschool in Den Bosch koos Coen er bewust voor om niet direct in maatschap te treden, maar eerst buiten de deur te gaan werken. In zijn rol als assistent-accountant en adviseur heeft hij verschillende agrarische bedrijfsovernameprocessen door heel Nederland van dichtbij meegemaakt. “Mijn praktische ervaringen thuis en de werkzaamheden buiten de deur, hebben mij veel inzichten gegeven in bedrijfsovernames en alles wat daar omheen speelt. Dat helpt mij in deze functie bij NAJK. Binnen mijn portefeuille wil ik de start van de jonge ondernemer makkelijker maken en zorgen dat er perspectief blijft voor de jonge boer en tuinder!”, aldus de nieuwe portefeuillehouder bedrijfsovername.

Afscheid Eke Folkerts
Met de benoeming van Coen van den Bighelaar is Eke Folkerts teruggetreden uit het dagelijks bestuur van NAJK. Vol vertrouwen geeft ze haar bestuurlijke taken door aan Coen, die het stokje van haar overneemt.

Benieuwd wat Coen van den Bighelaar de leden van NAJK te bieden heeft? Bekijk hier de video waarin hij zichzelf voorstelt.

Concepttekst Landbouwakkoord staat online

Vandaag, vrijdag 23 juni, is de laatste versie van de concepttekst van het Landbouwakkoord, waar nog geen overeenstemming over was en waar nog over werd onderhandeld, naar de Tweede Kamer gestuurd. Het Landbouwakkoord was bedoeld als visie richting de toekomst. Dit zou meer duidelijkheid moeten bieden voor ons als jonge boeren en tuinders voor een periode tot 2040.

De versie van het concept Landbouwakkoord die nu gedeeld is, was nog niet definitief. Dit is een versie waar NAJK nog over in onderhandeling was samen met de andere partijen aan de hoofdtafel. Het is belangrijk om het stuk te lezen met in het achterhoofd de marktontwikkelingen, Europese wet- en regelgeving en het maatschappelijke debat in Nederland.

Insteek NAJK
Tijdens de onderhandelingen heeft NAJK altijd twee dingen vooropgesteld, namelijk: toekomstperspectief en zekerheid voor de jonge boeren en tuinders. Zoals jullie weten, stonden er nog een aantal zaken open waar we het aan de hoofdtafel niet met elkaar over eens waren. Voorbeelden hiervan zijn o.a. grondgebondenheid, de afroming van fosfaat- en dierrechten en het stikstofbeleid. NAJK had het gevoel goed voorgesorteerd en voorbereid te zijn om op de pijnpunten voor jonge boeren en tuinders nog goede voorstellen in het akkoord te krijgen. Echter is het er aan de hoofdtafel nooit van gekomen om hierover het inhoudelijke gesprek aan te gaan, omdat het proces Landbouwakkoord is gestopt door het vertrek van LTO.

De stem van de leden was doorslaggevend
Het plan van NAJK was om na onderhandeling van deze punten in beraad te gaan met het NAJK-bestuur en vervolgens te besluiten of het akkoord in zijn geheel goed genoeg was om voor te leggen aan de leden. De stem van de leden was en is namelijk doorslaggevend in de vraag of NAJK wel of niet het Landbouwakkoord zou ondertekenen. Het Landbouwakkoord zou immers over onze toekomst gaan en jonge boeren en tuinders perspectief moeten bieden. Wanneer het akkoord niet goed genoeg was geweest, zouden we op zoek gaan naar andere routes om perspectief voor jonge boeren en tuinders te realiseren.

Alsnog de zaaltjes in
NAJK baalt ervan dat het proces niet is gelopen zoals gepland. Als belangenbehartiger voor de jonge boeren en tuinders vinden we het zonde dat we niet de kans hebben gehad om het plan inhoudelijk met de leden te bespreken. Om deze reden organiseert NAJK op zeer korte termijn ledenbijeenkomsten waar we de achterban achtergrond en context willen geven van de onderhandelingen en wat er in dit concept staat. Deze uitnodiging krijgen NAJK-leden volgende week op de mail.

Lees hier de laatste versie van het concept Landbouwakkoord.

Proces Landbouwakkoord definitief gestopt

NAJK zat vanochtend aan de hoofdtafel met de boodschap dat het proces van het Landbouwakkoord onhoudbaar is geworden. Daarmee was NAJK zelf niet van tafel gestapt, maar het Landbouwakkoord heeft volgens de belangenbehartiger van de jonge boeren en tuinders onvoldoende draagvlak nu de grootse boerenorganisatie is opgestapt. De conclusie van de hoofdtafel luidt eensgezind dat het proces hierbij stopt.

NAJK wil bouwen aan een toekomst voor jonge boeren en tuinders en hoopte op een gedragen Landbouwakkoord tussen het bedrijfsleven, overheid en boeren. De partijen van de hoofdtafel waren nog volop in onderhandeling. “Wij wilden praten en tot oplossingen komen en zagen daar ook nog mogelijkheden voor. We hoopten vandaag nog flinke stappen in de goede richting te zetten, om te komen tot een conceptakkoord waar de leden uiteindelijk de laatste stem zouden hebben. Maar een akkoord tekenen zonder LTO is naar ons idee niet geloofwaardig kijkend naar het draagvlak vanuit de sector”, aldus NAJK-voorzitter Roy Meijer.

NAJK wilde met het akkoord een duidelijke stip op de horizon zetten voor de toekomst van de jonge boeren en tuinders, het is ontzettend jammer dat we nu niet tot het eindpunt van een Landbouwakkoord kunnen komen en daardoor het perspectief nog steeds niet in zicht is.

Ledenbijeenkomsten
Het NAJK-bestuur wilde bij een conceptlandbouwakkoord ledenbijeenkomsten organiseren in iedere provincie waarbij de leden vervolgens hun stem uit konden brengen voor het uiteindelijke eindoordeel. Hoewel deze laatste handtekening niet meer nodig is, gaan we wel ledenbijeenkomsten organiseren om uit te leggen wat onze intentie is geweest, hoe de onderhandelingen zijn verlopen en hoe wij kijken naar de toekomst. Ondanks deze gebeurtenissen gaat NAJK onverhoopt door om te bouwen aan perspectief voor de jonge boeren en tuinders!

Houd als NAJK-lid je mailbox de komende dagen goed in de gaten.

Geen witte rook voor Landbouwakkoord

Dinsdagavond 20 juni heeft LTO besloten te stoppen met de gesprekken over het Landbouwakkoord. NAJK vindt het jammer dat LTO er uit is gestapt. Dit betekent voor NAJK dat het proces van het Landbouwakkoord niet meer houdbaar is.

Vandaag was de eerste bijeenkomst van de hoofdtafel deze week. Hier stonden de openstaande punten van de eerdere nachtelijke vergadering op de agenda en werd er gesproken over verschillende voorstellen tot wijzigingen, waar woensdag over verder gepraat zou worden. Vanavond is LTO in gesprek geweest met een delegatie van het kabinet en heeft daarna besloten om uit te stappen.

“Wij vinden het ontzettend jammer dat LTO eruit is gestapt, maar het is aan elke partij voor zich om hier een keuze in te maken. Nu ook LTO is opgestapt, betekent dit voor ons dat het proces van het Landbouwakkoord onhoudbaar is geworden. Als NAJK hebben we deelgenomen aan dit akkoord omdat het gaat over onze toekomst, de toekomst van de jonge boeren en tuinders. Die toekomst blijft hiermee onzeker”, aldus NAJK-voorzitter Roy Meijer.

Ondanks deze uitkomst van dit proces, zal NAJK zich blijven inzetten voor een toekomst van jonge boeren en jonge tuinders!

Amendement jonge boerentoets aangenomen in Europees Parlement

Het Europese parlement heeft eerder een initiatief ingediend over voedselveiligheid en veerkracht in de landbouw. Vorige week waren hier stemmingen over en konden er wijzigingen (amendementen) worden ingediend. Een amendement dat er een jonge boerentoets gedaan moet worden bij alle wetgeving rondom dit thema is nu aangenomen.

Samen met de Vlaamse jonge boerenorganisatie Groene Kring heeft NAJK de afgelopen periode gepleit voor een jonge boerentoets in de verschillende wetgeving. Met deze toets moet er bij wetgeving een analyse gemaakt worden wat de impact is van de wetgeving op de volgende generatie landbouwers. “Wij zijn blij dat dit amendement is aangenomen in deze initiatiefnota. Dit is een belangrijk signaal naar de Europese Commissie. Er is nog een weg te gaan, maar dit is een eerste stap in de goede richting”, aldus de dagelijks NAJK-bestuurder met de portefeuille internationaal, Peter Meedendorp.

Europarlementslid en Belgisch CD&V-politicus Tom Vandenkendelaere diende het amendement over de jonge boerentoets in. Het is nu aan de Europese Commissie om het initiatiefnota over te nemen.

Eerste landelijke jongerendag kalverhouderij een groot succes

Op 9 juni was de allereerste jongerendag kalverhouderij. Met een opkomst van 110 personen was de dag al geslaagd. De meeste deelnemers waren bedrijfsopvolgers en ondernemers die werkzaam zijn op hun eigen kalverhouderij. Ook waren er erfbetreders en studenten die interesse hebben in de kalverhouderij. De aanwezigen kwamen uit het hele land. Van Augustinuscha in Friesland tot Baarle Nassau onderin Brabant. Het thema van de dag was ‘optimistisch ondernemen’.

De sprekers
Kees Huizinga trapte de dag af met een vlog. Hij gaf aan dat het soms niet mogelijk is om lange termijn visies te maken, maar ondanks dat moeten we wel proberen vooruit te blijven kijken. De technische spreker van de dag was Luc Doornhegge van Stichting Kwaliteitsgarantie Vleeskalversector. Hij vertelde over het belang van kwalificering. Wij kunnen goed kalfsvlees leveren maar het moet ook afgezet worden. De kleinste fout in de keten heeft al grote gevolgen voor de export van kalfsvlees.

Johannes van der Meulen was de verbindende spreker. Hij daagde de aanwezigen uit om het doel van je onderneming te formuleren en wat je hierin van erfbetreders verwacht. Door hierover met elkaar in gesprek te gaan werden er meteen tijdens de dag nieuwe contacten gelegd; en netwerken was ook een doel van deze dag.

Olympisch goud
Marc Lammers sloot de dag af. Als coach van hockeyteams heeft hij diverse keren goud gewonnen op de olympische spelen. Hij vertelde over innoveren binnen je team, het vieren van verbeteringen en omgaan met tegenslagen. Enkele van zijn tips: leer met nieuwe regels omgaan en richt je bedrijf zo in dat je flexibel bent; juist in moeilijke situaties ontstaan de beste ideeën. De bijdrage van Marc Lammers wordt in de evaluaties heel erg gewaardeerd. Eén van de reacties:  “Iemand van buiten de sector heeft ons op de juiste manier gemotiveerd.“

 

Interactie en netwerken
De dagvoorzitter was Paulien Hogenkamp. Zij heeft een agrarisch coachingsbureau. Met de juiste vragen aan de sprekers vertaalde zij het gevoel uit de zaal. Door anekdotes en verhalen uit de agrarische sector kwam zij dichtbij de opvolgers, ondernemers en medewerkers in de kalversector. Jorik Keurhorst uit Beemte Broekland bezocht de jongerendag: “Deze dag was erg welkom met alle negativiteit die op de kalverhouderij en de hele agrarische sector afkomt. De sfeer, de gezelligheid en het nadenken over je eigen toekomst hebben mij veel energie gegeven. Ik kijk uit naar een volgende keer!”

Groot succes
De initiatiefnemer van deze dag – kennismakelaar Henriëtte Rozendaal – is erg enthousiast over de opkomst en het verloop van de dag. Het doel is gehaald: jongeren samen brengen om te netwerken en te motiveren. Deze jongerendag is een positief geluid die de sector hard nodig had.

Door de dag middels een evaluatieformulier te bespreken is er een net opgehaald bij de jongeren over de dag en een eventuele volgende keer. De dag werd beoordeeld met een totaalcijfer van een 8,6. De meest gegeven opmerkingen waren: ‘het krijgen van een positieve boost’ en ’te kunnen netwerken met andere jonge kalverhouders.’ Een volgende jongerendag gaat er dan ook zeker komen, aldus de initiatiefnemer.

De dag werd financieel mogelijk gemaakt door Colland Arbeidsmarkt, LTO Noord, de Vereniging van Kalverhouders en het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontact. De organisatie bestond uit Henriëtte Rozendaal (kennismakelaar kalverhouderij), Peter Overeem van Aeres (agrarisch onderwijs), Roza Grift (AJK) en Anne-Jo Smits (Calf Expertice Center).

Duidelijke oproep ketenpartijen tijdens Voedselpoort

Woensdag 7 juni was de Voedselpoort over perspectief en verdienmodellen in de agrofoodketen. In samenwerking met Foodlog gingen NAJK, CBL, FNLI en LTO Nederland met Kamerleden op zoek naar duurzame verdienmodellen in internationale voedselketens. Tijdens het event hebben de brancheorganisaties uitgesproken om de handen samen met de overheid ineen te slaan om de lat voor duurzaamheidsvereisten op Europees niveau in de agrofoodketen te verhogen.

Samenwerking op Europees niveau is volgens de partijen van de agrarische ondernemers, voedselverwerkers en supermarkten nodig om de verduurzaming te versnellen, boeren en tuinders een eerlijke boterham te laten verdienen en de Nederlandse voedseldelta van internationale waarde te laten blijven.

Europese ondergrens
Om dit te kunnen bewerkstelligen is het belangrijk dat er normen voor duurzaamheidsstandaarden komen die onderling vergelijkbaar worden gemaakt en dat er een Europese ondergrens komt. Eisen zullen moeten worden vastgelegd en er dienen afspraken gemaakt te worden over een eerlijk verdienmodel voor boeren en tuinders. Hierbij zou het voor een consument aan de buitenkant zichtbaar moeten zijn hoe producten scoren op duurzaamheid. Wij roepen daarbij de overheid op om in ons land het goede voorbeeld te geven en in de Europese Unie samen met de agrofoodketen voor die aanpak te pleiten.

In gesprek
Tijdens het event gaven verschillende sprekers van de organisaties inzicht in hun unieke positie binnen de ketensamenwerking. Ze namen hierbij de aanwezigen mee in hun eigen duurzaamheidsinitiatieven en samenwerkingen in Nederland de verduurzaming van de agrofoodketen te versnellen. Onder leiding van moderator Dick Veerman (Foodlog) ontstond een levendig gesprek met verschillende Kamerleden en de overige aanwezigen. Afsluitend overhandigde akkerbouwer en NAJK-bestuurder Hilde Coolman de Kamerleden gezamenlijke voorstellen uit de agrofoodketen om verduurzaming te versnellen: “Een toekomstperspectief voor de Nederlandse voedseldelta: sámen de lat verhogen.”

Wij kijken terug op een geslaagd event en blijven graag in gesprek met de verschillende organisaties, partijen en de overheid over de voorgestelde aanpak.