Tijdens een inspiratiesessie bij Interpolis in Leiden sprak NAJK-voorzitter Roy Meijer over de toekomst van jonge boeren en tuinders. Er zijn grote fundamentele veranderingen aanstaande voor de agrarische sector, ingegeven door duurzaamheid, digitalisering, milieuwetgeving en klimaatverandering. Voor jonge ondernemers hebben die grote impact. “Vanuit engagement samen optrekken met hen, bijvoorbeeld in onze jongerenraad,  helpt bij de weg naar een veiligere, duurzame en klimaatbestendige toekomst”, aldus Jaap Breugem, manager Agro van Interpolis.

Vanuit een breed perspectief schetst Meijer de kansen en uitdagingen voor jonge ondernemers. Hij licht toe hoe hij en NAJK zich inzetten om perspectief te creëren voor de lange(re) termijn. Jonge boeren en tuinders staan voor veel uitdagingen, maar er liggen ook mooie kansen. Ze hebben te maken met de maatschappelijke opgaven rond natuur, klimaat en hoe een goed verdienmodel te realiseren binnen de door de politiek vastgestelde milieugebruiksruimte. En de opdracht om als ondernemers bij te dragen aan voedselzekerheid en welzijn van mensen en dieren. Dat willen zij niet alleen doen. Meijer: “Dat moeten we samen met de overheid en het bedrijfsleven doen. Zij moeten aansluiten bij de nieuwe generatie en bieden wat zij nodig hebben. Dat is belangrijk, want de beslissingen van vandaag, hebben de meeste impact op de jonge boeren en tuinders van morgen.“

In Nederland en Europa is er een groot tekort aan jonge boeren en tuinders 
Dat terwijl hun bijdrage aan bijvoorbeeld onze geopolitieke positie in de wereld zo van belang is. “ Wij maken voedsel en dat kunnen we exporteren tegen delfstoffen en bijvoorbeeld energie. Dat we duurzaam moeten produceren is een no-brainer, maar dat kunnen we niet alleen. Daar hebben we de overheid en het bedrijfsleven voor nodig. Gaan die ons niet ondersteunen met kansen uit de markt of behulpzaam beleid, dan zullen jonge ondernemers het geluk elders beproeven.” stelt Meijer.

Jonge boeren en tuinders vormen de basis voor een duurzame toekomst.
Interpolis werkt samen met agrarisch ondernemers aan een toekomstbestendige, duurzame agrarische sector. Breugem: “Zij zijn een belangrijke en onmisbare factor, leveren gezond voedsel, bloemen en planten. Ook leveren zij steeds meer maatschappelijke diensten zoals het opwekken van energie en het beheren van natuur en landschap. Als verzekeraar, opgericht door boeren en tuinders, helpt Interpolis graag. Met het brengen van kennis, preventie en door mee te denken over veilig, duurzaam en toekomstbestendig ondernemen. En door mee te praten over de gewenste ontwikkelingen en de implementatie van innovaties.”

De gesprekken gaan nauwelijks over zekeren maar over ondernemerschap en bedrijfscontinuïteit.
Er ontstaat altijd een mooie dynamiek in de jongerenraad NAJK/Interpolis als het gaat over veilig ondernemen. De drijfveren van de jonge ondernemers zitten op recente of toekomstige overname en hun toekomst als ondernemer. Breugem: “De ervaring vanuit het verleden is waardevol. Net zo waardevol zijn nieuwe ideeën en ontwikkelingen. Dáárover heb je het ook met elkaar.  Vanuit engagement samen optrekken en kennis uitwisselen”.

In mei organiseren NAJK en Wageningen Environmental Research (WEnR) vier bijeenkomsten op het erf van jonge natuurinclusieve boeren. Tijdens deze bijeenkomsten krijgen jonge boeren (tussen de 16 en 35 jaar) de gelegenheid om vragen te stellen, afwegingen te delen en inspiratie op te doen bij en met andere jonge boeren.

Bezoek de kaasmakerij van Siebe van de Crommert, het extensieve melkveebedrijf van Rick Dijkshoorn, het voedselbos van Mark Venner of de natuurinclusieve akkerbouwer Leendert Jan Onnes. Kom naar één van de vier bijeenkomsten en ga met elkaar in gesprek!

Ervaringen uitwisselen
Iedere bijeenkomst vindt plaats op het bedrijf van een jonge natuurinclusieve boer. Tijdens de bijeenkomst vertelt een onderzoeker van WEnR eerst kort wat over het onderzoek ‘Bewegen naar Natuurinclusieve Landbouw’. Daarna vertelt de jonge ondernemer over zichzelf, zijn bedrijf en neemt hij je mee op een rondleiding. Aan de hand van de presentaties en tijdens de rondleiding is er gelegenheid om vragen te stellen en ervaringen met elkaar uit te wisselen. Want: wat hebben jonge boeren nodig hebben om te bewegen naar natuurinclusieve landbouw? De bijeenkomst wordt afgesloten met een informele lunch.

Kom naar één van de vier bijeenkomsten:

• 21-05-2024: Kijkje bij een jonge natuurinclusieve boer – Siebe van de Crommert
• 23-05-2024: Kijkje bij een jonge natuurinclusieve boer – Rick Dijkshoorn
  
• 29-05-2024 – Kijkje bij een jonge natuurinclusieve boer – Mark Venner
• 30-05-2024: Kijkje bij een jonge natuurinclusieve boer – Leendert Jan Onnes
  

Meld je snel aan, want VOL = VOL!
Inschrijven voor een van deze kosteloze workshop kan via dit inschrijfformulier. Voor elke workshop is plek voor 15 deelnemers. Wees er dus op tijd bij!

NAJK heeft samen met LTO Nederland, NZO (Nederlandse Zuivelorganisatie) en Natuurweide een plan opgesteld om uit de mestcrisis te komen. Zij roepen alle politieke partijen op om hiervoor hun steun uit te spreken tijdens het Mestdebat op donderdag 25 april. Boeren, bedrijfsleven en overheid zullen op de korte en lange termijn aan de bak moeten om ervoor te zorgen dat de mestcrisis wordt opgelost. De mestafzetkosten voor jonge boeren gieren de pan uit. Daarom roept NAJK de Tweede Kamer op om dit plan te steunen.

Ons aanbod
In het crisisplan stellen de landbouworganisaties een pakket aan ingrijpende maatregelen voor:

• Verhoging van het percentage afroming buiten familieverband verhandelde fosfaat-rechten in de melkveehouderij naar 30%, rekening houdend met de impact voor jonge boeren;
• Verlaging eiwitgehalte in koeienvoer, geborgd door de zuivelindustrie;
• Tijdelijk versnelde daling van het aantal stuks melkvee in 2025/2026 middels vrijwillige reductieregeling;
• Benutten van latente mestverwerkingscapaciteit;
• Uitbreiding brede opkoopregeling met Brede Regeling Structuurversterking.

Ons verzoek
De bovenstaande maatregelen moeten zo snel mogelijk uitgewerkt worden in samenwerking met boeren, bedrijfsleven en overheid. Vervolgens wil NAJK graag samen met de overheid optrekken naar de Europese Commissie om te kijken naar een mogelijke overgangsregeling. Met deze overgangsregeling hopen we in Nederland tot eind 2027 op grasland 230 kilogram stikstof per hectare uit dierlijke mest te kunnen plaatsen. “Gezien de uitzonderlijke situatie en het feit dat wij zelf hard werken aan eigen maatregelen, kunnen wij ons niet voorstellen dat de Europese Commissie haar lidstaat Nederland hier niet bij wil helpen”, aldus Ruben Klein Teeselink, portefeuillehouder melkveehouderij bij NAJK.

Mestdebat en toekomstperspectief
“Het lot van jonge boeren ligt in handen van de Tweede Kamer”, stelt Klein Teeselink. Aankomende donderdag debatteert de Kamer over de mestproblematiek in de sector. Naast het plan van aanpak van het kabinet dient dit sectorplan zo snel mogelijk uitgewerkt te worden. NAJK is van mening dat het voor jonge boeren cruciaal is dat er nú stappen worden gezet en er toekomstperspectief wordt gecreëerd. Als dat niet gebeurt, zullen jonge boeren het bedrijf van hun ouders niet over kunnen nemen of kiezen zij ervoor te stoppen of te emigreren. “Dat is doodzonde, kijkend naar de enorme vergrijzing die plaatsvindt in onze sector,” aldus Klein Teeselink.

NAJK heeft zelf ook een bijdrage opgestuurd naar Kamerleden, deze input is hier te lezen.

Hart van Holland zat vrijdag 19 april afgeladen vol met jonge melkvee- en kalverhouders die deelnamen aan Jongerendag ‘Het Kalf Centraal’.  Bijna 500 jongeren namen actief deel aan de workshops, deden mee in de paneldiscussie en pakten de microfoon bij de zaalgesprekken. In deze onzekere tijden kregen ze inspiratie voor de toekomst. Netwerken en kennis ophalen stond centraal. Enthousiast liepen ze aan het einde van de dag de deur uit met een voerschep die symbolisch de verbinding weergeeft tussen de kalver- en melkveehouderij.

Bij binnenkomst was het al een drukte van belang. De jongeren meldden zich aan en er werd volop genetwerkt. Na een kop koffie openden kennismakelaars Lilian van Uhm (melkveehouderij) en Henriëtte Rozendaal (kalverhouderij) de dag. Na de film ‘Het Kalf Centraal’ verplaatste iedereen zich naar de vijf workshops.

Workshops over actuele onderwerpen
Een vijftal workshops werd gegeven over actuele onderwerpen waar de deelnemers graag meer over wilden weten. In ‘Respectvol omgaan met dieren’ werden tips & tricks gegeven over behendig veetransport. In ‘Kalfvolgsysteem’ werd ingegaan op het verbeteren van de kwaliteit van jonge kalveren. In ‘De 28-dagen-regeling’ werd ingegaan op de positieve leringen uit Duitsland. De meest recente onderzoeksresultaten, en hoe die in praktijk toe te passen, werden behandeld in ‘Weerstand, stress en voeding; de overgang van het kalf’. Tenslotte leerden de jongen ondernemers om begrip en verbinding met de maatschappij toe te passen, door storytelling in te zetten in ‘Vertel je verhaal’.

In gesprek met Dick Veerman

Na de lunch wist Dick Veerman van Foodlog de jongeren te prikkelen met opmerkingen als: “‘Stop met sloopmelk’ is een enorme kans” en “als er ergens ruimte is voor koeien dan is het in Nederland Grasland”. Met ChatGPT bouwde hij Nederland als ‘Singapore aan de Noordzee’. Vervolgens gaf hij de zaal het woord: met rode en groene kaarten gaven jonge boeren aan of ze zelf een visie hebben voor de toekomst of dat de overheid dit perspectief moet bieden. De aanwezige jongeren waren niet bang de microfoon te pakken en zich in de discussie te mengen. Dick sloot zijn verhaal af met de woorden: “Het is duidelijk, er is perspectief, dat zit in deze zaal”.

Indrukwekkend en leerzaam verhaal

Maarten van der Weijden kreeg de zaal stil met zijn indrukwekkende verhaal. Zijn vader leerde hem de harde les dat hij zelf verantwoordelijk is voor wat hem overkomt in het leven. Maar toen werd hij ziek: hoe kon hij daar nou wat aan doen? “Het feit dat ik er niet zelf verantwoordelijk voor was, dat het niet mijn schuld was, maakte het een soort van draaglijk. Het jezelf gevangen houden in schuldgevoel dat jij verantwoordelijk bent voor de situatie waarin je zit, maakt het krampachtig en minder draaglijk.” Later, bij het winnen van de Olympische Spelen en bij het zwemmen van de Elfstedentocht besteedt hij alleen aandacht en energie aan die dingen waar hij invloed op heeft. Dan zorg je dat je geen energie stopt in frustraties, want dat wat je niet in de hand hebt kun je niet aanpassen.

Hij sloot de dag af met de woorden: “Wat wens ik jullie toe in die toekomst die zo onzeker is? Dat met al dat harde werken dat nodig is om te blijven bestaan het ook gewoon een beetje leuk is. Duw de frustratie zo ver mogelijk van je weg. Focus op: wat kan ikzelf, wat kan ik er dan wél aan doen? Zoek elkaar op om het samen te doen. En vergeet niet: als het de eerste keer niet lukt, dan mag je het rustig nog een keer proberen.” Beter hadden wij de dag niet kunnen afsluiten! Presteren doe je niet alleen.