Gezonde en duurzame voeding zonder jonge agrariërs niet mogelijk

Nederland moet over vijf tot tien jaar wereldwijd de onbetwiste koploper zijn in gezonde en duurzame voeding, zo luidt de ambitie van de Rijksoverheid. Jonge boeren en tuinders staan aan de basis van de voedselketen en geven richting aan de toekomst van voedsel. NAJK-voorzitter Andre Arfman is verbaasd dat het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) niet voor de Voedseltop uitgenodigd is.

Vandaag zijn wetenschappers, ondernemers en directeuren van kennisinstellingen, op verzoek van maar liefst vier ministeries aanwezig bij de Voedseltop in Den Haag. Zij zijn gevraagd invulling te geven aan het voedselbeleid van de toekomst.

Ketenbinding

“Het is een goed idee om veel partijen te betrekken en samenwerkingen te zoeken”, aldus Arfman. “Landbouw en voedsel zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Tussen de boer en consument zitten vaak vele schakels. Deze beïnvloeden elkaar door de gehele keten. Het is daarom essentieel dat er voor de hele keten afspraken gemaakt worden. Zo kan iedere partij, ook boeren en tuinders, een steentje bijdragen aan de verbetering en verduurzaming van ons voedselsysteem.” In aanloop naar de Voedseltop heeft NAJK op verzoek van staatssecretaris Van Dam van het ministerie van Economische Zaken haar voedselvisie geschreven. Deze is terug te lezen in de essaybundel ‘Aan Tafel!’. NAJK is helaas niet uitgenodigd voor de Voedseltop.

NAJK onmisbaar bij Voedseltop

De land- en tuinbouwsector is belangrijk voor de Nederlandse economie. Dit laten de recent gepubliceerde cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) zien. De exportcijfers van de Nederlandse land- en tuinbouw van 2016 bedroegen 85 miljard euro, zo’n 22 procent van de totale export van Nederland. Arfman is trots: “Dit krijgen de Nederlandse boeren en tuinders samen met omringende bedrijven voor elkaar. Willen we voorop blijven lopen, dan zijn jonge ondernemers bij uitstek degenen die deze toppositie kunnen handhaven.” Jonge boeren en tuinders staan aan de basis van de voedselketen en geven richting aan de toekomst van ons voedsel. Kortom, een onmisbare partij om mee in gesprek te gaan over de uitdagingen in de land- en tuinbouw.

Uitdagingen sector

De jongeren van NAJK discussiëren met elkaar en maatschappelijk partijen over uitdagingen voor de toekomst. Belangrijke onderwerpen zijn bodemvruchtbaarheid, maatschappelijk verantwoord produceren en dierenwelzijn. Dit uit zich in een visie op welke vernieuwende wijze het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) na 2020 beter toegespitst kan worden op het wereldwijde voedselvraagstuk. Hierbij is rekening gehouden met de maatschappelijke wensen en toekomstige uitdagingen. Arfman: “Jonge boeren en tuinders zijn innovatief en ambitieus en ze staan voor steeds grotere uitdagingen. Niet alleen met betrekking tot milieu en dierenwelzijn, maar ook staan zij voor de uitdaging voldoende hoogwaardig voedsel op een duurzame manier te produceren voor de groeiende wereldbevolking. Jongeren die durven te kiezen voor een agrarisch bedrijf, houden het platteland leefbaar en zetten zich dagelijks in voor gezond, veilig en duurzaam geproduceerd voedsel. Jonge boeren en tuinders zijn aan zet wanneer we het hebben over ons voedselsysteem. Dit zijn immers de ondernemers die de komende decennia ons voedsel verbouwen! ”

NAJK en Rabobank verlengen samenwerking

Rabobank vaste partner van NAJK

Maandag 23 januari 2017 hebben Andre Arfman, voorzitter van het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK), en Ruud Huirne, directeur Food & Agri Rabobank Nederland, hun handtekening gezet onder een nieuwe partnerovereenkomst tussen beide organisaties. NAJK is blij dat Rabobank op deze wijze bijdraagt aan de kennis en agrarisch ondernemerschap bij jonge boeren en tuinders.

Rabobank en NAJK werken al jarenlang samen aan de ontwikkeling en bewustwording van jonge boeren en tuinders. Ook de komende jaren zullen kennisdeling en agrarisch ondernemerschap centraal staan.

Verbinding met agrarische jongeren

NAJK sluit partnerovereenkomsten met de belangrijkste spelers uit de agrarische sector zodat de leden van NAJK verrijkt worden met belangrijke kennis, ontwikkelingen en informatie uit de agrarische sector. “Rabobank is al 110 jaar actief in de agrarische sector en heeft veel kennis van de markt. Daarnaast is de bank de belangrijkste speler in de financiële dienstverlening voor de ondernemers in onze sector. Wij zijn blij dat Rabobank opnieuw kiest voor een verbinding met agrarische jongeren”, aldus Andre Arfman, voorzitter NAJK. NAJK is de belangenvereniging voor jonge boeren en tuinders in Nederland. De vereniging vertegenwoordigt een enthousiaste en toegankelijke groep van 8.000 jonge agrarische ondernemers en is actief op zowel lokaal, provinciaal, landelijk als op Europees niveau.

Rabobank

Met de ondertekening van de partnerovereenkomst verbindt Rabobank zich voor de komende vijf jaar aan NAJK als dé belangrijkste partner van de jongerenvereniging. “Jonge agrarische ondernemers vormen de toekomst van de food & agri sector in Nederland. Als belangrijke Food & Agri bank voelen we ons zeer met hen verbonden. Samen willen we ervoor zorgen dat jonge agrarische ondernemers zich goed kunnen voorbereiden op de toekomst en op versterking van hun ondernemerschap. Bij de Rabobank is volop kennis en ervaring aanwezig als het gaat om sectorontwikkelingen, bedrijfsopvolging, financiering en besturing. Die kennis en ervaring wisselen we graag uit met NAJK”, aldus Ruud Huirne, directeur Food & Agri Nederland bij de Rabobank.

NAJK van de partij op Grüne Woche

Afgelopen weekend bezocht NAJK-voorzitter Andre Arfman met de Nederlandse delegatie de Grüne Woche in Berlijn. De Grüne Woche is de grootste beurs voor landbouw, tuinbouw en voedsel ter wereld. Vijftig landen presenteerden hun kwaliteiten op het gebied van levensmiddelen, land- en tuinbouw. De Grüne Woche is een belangrijke ontmoetingsplek voor agrarische politiek en het bedrijfsleven.

De Nederlandse delegatie bezocht de Grüne Woche onder leiding van staatssecretaris Van Dam. Verder bestond de delegatie dit jaar uit afgevaardigden van het ministerie van Economische Zaken, de Tweede Kamer, leden van het Europees Parlement, vertegenwoordigers van de Nederlandse agribusiness en belangenbehartigers.

Tijdens het bezoek aan de Grüne Woche werden de exportcijfers van de Nederlandse land- en tuinbouw van 2016 gepresenteerd. Net als andere jaren heeft de Nederlandse landbouwsector ook dit jaar verbeterde exportcijfers. In 2015 exporteerde de landbouwsector € 81,3 mrd, in 2016 was dit €85,- mrd. De belangrijkste handelspartner voor Nederland is Duitsland.

Het Nederlandse paviljoen presenteerde kenmerkende productgroepen van de agrarische- en voedingssector zoals groente, zuivel, vlees, vis, bloemen en dranken. Dit jaar was er veel aandacht voor voedselinnovaties. Bepaalde (vernieuwende) ketenconcepten en producten werden getoond.

Naast alle bezienswaardigheden en kennisuitwisseling bood de Grüne Woche ook veel mogelijkheden om met bestaande en nieuwe contacten te spreken. Arfman: “Nederland heeft een koppositie in de land- en tuinbouw. Het is goed dat de Nederlandse land- en tuinbouw in al haar facetten wordt laten zien. Jonge boeren en tuinders spelen daarin een belangrijke rol en mochten daarom ook niet op de Grüne Woche ontbreken.”

Directeur-generaal Agro en Natuur van EZ maakt kennis met NAJK

Op vrijdag 13 januari 2017 bracht Marjolijn Sonnema, directeur-generaal Agro en Natuur bij het ministerie van Economische Zaken (EZ), een kennismakingsbezoek aan NAJK. Bart van der Hoog, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij, verwelkomde Sonnema op zijn melkveebedrijf in Enspijk. Als directeur-generaal Agro en Natuur bij het ministerie van EZ geeft Sonnema leiding aan de afdeling Agro en Natuur. Deze afdeling ondersteunt staatssecretaris Van Dam van het ministerie van EZ op verschillende beleidsterreinen.

Het kennismakingbezoek was onderdeel van de kennismakingsronde die Sonnema doet in het kader van haar benoeming per 1 september 2016 als directeur-generaal Agro en Natuur. Dagelijks bestuurders NAJK Sander Thus en Bart van der Hoog ontvingen Sonnema op het melkveebedrijf van Bart van der Hoog, in de Betuwe. Hij gaf Sonnema een rondleiding op zijn bedrijf. Vervolgens bespraken ze aan de keukentafel, onder het genot van een kop koffie, de thema’s die het ministerie en jonge boeren en tuinders aangaan. Zo spraken ze over het groen onderwijs, bedrijfsovername, de situatie in de melkveehouderij en de veranderende omgeving van agrarische bedrijven.

“Het is heel goed dat Sonnema ook de praktijk opzoekt,” aldus Sander Thus, vicevoorzitter NAJK. “Door haar functie bij het ministerie is zij de belangrijkste adviseur van staatssecretaris Van Dam. Op deze wijze kan zij de kennis uit de praktijk gebruiken bij het maken van beleid en deze goed afstemmen op de agrarische sector.”

Voorgenomen fosfaatreductieplan zuivelsector

De zuivelsector heeft de afgelopen weken een pakket van maatregelen samengesteld om de fosfaatproductie door de melkveehouderij in 2017 substantieel te verminderen. Betrokken partijen zijn: het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK), LTO Nederland, Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV), Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO), Nevedi, de banken en het Ministerie van Economische Zaken. Gezamenlijk hebben zij een plan opgesteld dat ingrijpend is voor alle betrokkenen, maar ook noodzakelijk.

De leden van ketenorganisatie ZuivelNL (NZO, LTO Nederland en de NMV) verwachten hun deel van het fosfaatreductieplan volgende week te kunnen voltooien. Samen met NAJK en het Ministerie van Economische Zaken leggen zij de laatste hand aan een pakket van maatregelen om de fosfaatproductie door de melkveehouderij in 2017 te verminderen. “Het is goed dat er stappen worden gezet door zuivelondernemingen”, aldus Bart van der Hoog, dagelijks bestuurder van NAJK met de portefeuille melkveehouderij. NAJK heeft zich ingezet op een maximering van de GVE-reductieregeling. Van der Hoog “Hierdoor worden recent gestarte- en gegroeide bedrijven niet buitenproportioneel getroffen.” De GVE-regeling wordt in stappen ingevoerd, tot maximaal 20 procent in de derde periode van 2017.

Solidariteitsheffing

Het Fosfaatreductieplan ZuivelNL stimuleert melkveehouders tot een krimp van hun veestapel indien zij meer koeien en jongvee op hun bedrijf hebben dan op 2 juli 2015 min 4%. Veehouders die hun veestapel niet of onvoldoende aanpassen worden gekort op het uit te keren melkgeld. Melkveebedrijven die de gewenste krimp van hun veestapel hebben gerealiseerd in 2017 worden vrijgesteld van de maatregelen en ontvangen een bonus. Hoe eerder in 2017 de krimp wordt gerealiseerd, hoe hoger de bonus. Van der Hoog: “Om krimp te stimuleren is het goed dat er een solidariteitsheffing is die als bonus wordt ingezet voor bedrijven die vrijwillig minder koeien gaan houden.” Bedrijven die in 2015 geen fosfaatoverschot hadden volgens de definitie van de meststoffenwet en dus grondgebonden zijn, hoeven geen krimp te realiseren ten opzichte van hun veebezetting op 2 juli 2015.

LTO Nederland, NMV, NAJK en de bij de NZO aangesloten zuivelondernemingen leggen het Fosfaatreductieplan ZuivelNL ter besluitvorming voor aan hun bestuurlijke organen.

Vermindering 8,2 miljoen kg fosfaat

Het Fosfaatreductieplan ZuivelNL is onderdeel van een pakket van maatregelen dat samen met de bedrijfsbeëindigers- en krimpregeling en de fosfaatreductie door de veevoersector leidt tot een vermindering van 8,2 miljoen kilogram fosfaat. De maatregelen gelden uitsluitend voor 2017. Vanaf 1 januari 2018 wordt de fosfaatproductie door de melkveehouderij beperkt via het wettelijk fosfaatrechtenstelsel dat begin december 2016 werd aangenomen door de Tweede Kamer.

Belangrijk onderdeel van het Fosfaatreductieplan ZuivelNL wordt een algemeen verbindend verklaring (AVV) voor de maatregelen die de zuivelondernemingen willen nemen voor fosfaatreductie. Met een dergelijke verklaring gaan de maatregelen gelden voor alle zuivelondernemingen en melkveehouders in Nederland. ZuivelNL verwacht deze week of volgende week een aanvraag voor de AVV in te dienen bij het ministerie van Economische Zaken. De AVV zal (na een toets door de Europese Commissie) zo spoedig mogelijk, maar gelet op de te doorlopen procedure, naar verwachting op 1 maart 2017 in werking kunnen treden.

Lees hier alle ins en outs van het voorgenomen fosfaatreductieplan:

Rick Baats wint Boerderij de Opvolger

Het agrarisch talent: de opvolger

Een agrarisch bedrijf overnemen is niet voor iedereen weggelegd. De eisen aan ondernemerschap veranderen snel en het is lastig zelfstandig een bedrijf te starten. Toch zijn er veel jongeren die graag een bedrijf in de agrarische sector willen overnemen, ook buiten de familie. Het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) zet daarop in met het project Boer zoekt Boer. Ook Reed Business heeft, in samenwerking met NAJK, met Boerderij de Opvolger gezocht naar dé opvolger met de juiste drijfveren, talent en bedrijfsplannen. NAJK stimuleerde de deelnemers in hun ondernemerschap en jureerde mede de uiteindelijke winnaar.

Tijdens een zoektocht van een aantal maanden zocht Boerderij de Opvolger naar de beste bedrijfsopvolger. Het doel: jongeren dé kans te geven in aanmerking te komen voor bedrijfsovername. De jongeren werden tijdens de agrarische talentenjacht klaargestoomd voor het runnen van een fictief melkveebedrijf. Vakmanschap, werkgeverschap, financiering en eigen marketing zijn de uitgangspunten waarop de deelnemers beoordeeld werden. Deze uitgangspunten werden ieder in een masterclass behandeld.

Masterclass tijdens NK Veebeoordelen

Eén van de masterclasses vond plaats tijdens het NK Veebeoordelen van NAJK. In Kampen kwamen de deelnemers bijeen en werd dieper ingegaan op het imago en Boer-Burgerdialoog. De uitdagingen en opdrachten tijdens deze race werden kritisch bekeken en beoordeeld door de jury bestaande uit Geert Hekkert (hoofdredacteur Boerderij), Richard de Bie (eigenaar melkveebedrijf in Werkhoven), Ton Westerveld (opleidingsmanager melkveehouderij Wellantcollege), Sander Thus (dagelijks bestuurder NAJK) en Djûke van der Maat (voorzitter Nuffield Nederland).

Rick Baats wint Boerderij de Opvolger

Tijdens de ontknoping van Boerderij de Opvolger, op 6 december 2016, heeft de jury bepaald dat Rick Baats hét agrarische talent is. Hij won een Nuffield scholarship ter waarde van € 7.500,-. Met deze prijs kan hij ervaring opdoen in het buitenland. De serie over deze talentenjacht heeft u wekelijks kunnen volgen op www.boerderij.nl.

Bedrijfsovername speerpunt NAJK

Vanaf de oprichting, ongeveer 40 jaar geleden, is bedrijfsovername het speerpunt van NAJK. NAJK biedt bedrijfsopvolgers handvatten in de opstart en overname van een agrarisch bedrijf. Met als doel goed ondernemerschap ontwikkelen. Leden kunnen bij NAJK cursussen en trainingen volgen in de voorbereiding en tijdens de bedrijfsovername. Boerderij de Opvolger sluit hierop aan. Elke deelnemer heeft zijn/haar agrarisch ondernemerschap verder ontwikkeld. Iedere agrarische ondernemer zoekt namelijk een talentvolle opvolger binnen of buiten de familie.

Buiten familiare bedrijfsovername

NAJK denkt niet alleen aan de opvolgers binnen de familie, maar ook aan bedrijfsovernames buiten de familie. Steeds meer agrarische ondernemers hebben geen opvolger. Toch willen steeds meer jongeren agrarisch ondernemer worden. Hiervoor heeft NAJK samen met de partners Flynth, Countus, Rabobank en Lianne Veenstra Agrocoaching het programma Boer zoekt Boer opgezet. Boer zoekt Boer brengt bedrijfsoverdragers en bedrijfsopvolgers bij elkaar. In dit programma wordt informatie gegeven over onder andere financiële zaken, fiscale mogelijkheden, vormen van samenwerking, afspraken. Bedrijfsoverdragers en bedrijfsopvolgers kunnen zich registeren om deel te nemen aan het online platform. Binnen dit platform kunnen deelnemers elkaars bedrijf bekijken en opzoek gaan naar een match. Is er een match gevonden, dan kunnen de partijen contact met elkaar opnemen. In het vervolgtraject kunnen ze ondersteuning krijgen van de betrokken partners.

Ook dit winterseizoen vinden er Boer zoekt Boer-activiteiten plaats.

Kamer geeft steun voor KringloopWijzer en voer-mestcontracten

Dinsdagmiddag 6 december heeft de Tweede Kamer ingestemd met het fosfaatrechtenstelsel en de Wet grondgebonden groei. Na een lange tijd van onzekerheid en met name onduidelijkheid kunnen we nu voorzichtig vooruitkijken. Per 1 januari 2018 gaat het stelsel van fosfaatrechten in werking. NAJK is tevreden over het opnemen van de KringloopWijzer in het stelsel en het opnemen van voer-mest contracten in de Wet grondgebonden groei. Ondanks dat het stelsel ingrijpend is, bevat het ontwikkelmogelijkheden voor jongen boeren.

KringloopWijzer opgenomen

Het voorstel van CDA en ChristenUnie om de KringloopWijzer op te nemen in het stelsel van fosfaatrechten kon op voldoende steun rekenen. Ook NAJK is verheugd dat de KringloopWijzer bij de invoering wordt ingezet. “Het opnemen van de KringloopWijzer in het fosfaatrechtenstelsel zorgt voor meer ruimte bij bedrijven die sturen op fosfaatefficiëntie. Op deze manier kan een deel van de generieke korting worden opgevangen”, aldus Bart van der Hoog, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij.

Grondgebondenheid

Er werd al verwacht dat grondgebonden melkveehouders bij de introductie zouden worden ontzien van een generieke korting. Het kwam dan ook niet als een verrassing dat het amendement van ChristenUnie en D66 op voldoende steun kon rekenen.

Fosfaatbank voor jonge melkveehouders

In het door staatssecretaris Van Dam voorgelegde wetsvoorstel zou de fosfaatbank ontheffingen verlenen op basis van duurzaamheids- en dierenwelzijnseisen. Door het amendement van CDA en CU zijn deze eisen komen te vervallen. De fosfaatbank gaat gelden voor jonge melkveehouders en grondgebondenbedrijven. Op hoeveel rechten jonge melkveehouders aanspraak kunnen maken is nog onduidelijk. Wel is zeker dat de kansen toenemen door het schrappen van de twee eisen: duurzaamheid en dierwelzijn. “Het is een goede stap dat de fosfaatbank zich in 2018 ook gaat richten op jonge melkveehouders. Dit biedt extra ruimte voor jonge melkveehouders. Zij dienen de toekomst van de melkveehouderij”, aldus Van der Hoog.

Vervallen fosfaatrechten

Het amendement van de VVD aangenomen. Dit houdt in dat wanneer de derogatie vervalt ook het stelsel van fosfaatrechten komt te vervallen. Ook het amendement van de SGP is aangenomen waardoor een einddatum in de wet voor 2023 is opgenomen als blijkt dat op dat moment fosfaatrechten niet meer nodig zijn. Bijkomend voordeel is dat doormiddel van een einddatum de weg open ligt om fosfaatrechten afschrijfbaar te maken.

Wet grondgebonden groei melkveehouderij

Met een brede steun vanuit de Tweede Kamer werd tijdens de stemmingen eveneens de Wet grondgebonden groei aangenomen. Ook is besloten dat de voer-mestcontracten een plaats krijgen binnen deze wet. Van der Hoog: “Wij zijn erg blij dat er naast het kopen of pachten van grond een extra optie komt in de wet om groei te verantwoorden. Zeker voor jonge melkveehouders, die vaak niet in de kapitaalkrachtige positie zijn, geeft dit extra mogelijkheden om het bedrijf te ontwikkelen.” De precieze invulling van de voer-mestcontracten wordt nog uitgewerkt. Bekend is dat het gaat om een afstand van 20 km waarbinnen een bedrijf regionale samenwerking mag aangaan.

Marathondebat over fosfaatwet

Op donderdag 1 december 2016 is de wet fosfaatrechten besproken in de Tweede Kamer. Een ruim 10 uur durend debat. “Het was een lange zit, maar wij zijn tevreden over het verloop van het debat. Een aantal belangrijke aspecten die NAJK heeft aangedragen is behandeld en kon op steun van de Kamerleden rekenen”, aldus Bart van der Hoog, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij.

Grondgebonden melkveebedrijven

Tijdens het marathondebat in de Tweede Kamer heeft de Kamer haar steun uitgesproken voor het geheel ontzien van grondgebonden melkveebedrijven van een generieke korting bij de introductie van het fosfaatrechtenstelsel. Het kortingspercentage zal volgens staatssecretaris Van Dam van Economische Zaken voor de niet-grondgebonden melkveebedrijven waarschijnlijk 2,5% hoger uitvallen wanneer de kamer het amendement hierover aanneemt. Hoe hoog de generieke korting wordt is volgens de staatssecretaris nog niet te berekenen.

KringloopWijzer

De staatssecretaris heeft aangegeven zich in te zetten voor het toepasbaar maken van de bedrijfsspecifieke verantwoording door middel van de KringloopWijzer binnen het fosfaatrechtenstelsel. “NAJK is altijd al groot voorstander geweest van deze bedrijfsspecifieke verantwoording. Het biedt ruimte om voer- en managementmaatregelen toe te passen die ontwikkelingsruimte geven”, aldus Van der Hoog. De staatssecretaris heeft aangegeven dat de Commissie Deskundigen Meststoffenwet (CDM) dit jaar met een wetenschappelijke beoordeling komt van de rekenregels. Daarbij moet de melkveehouderijsector de borging voor haar rekening nemen. Van der Hoog: “Als deze twee zaken met goed gevolg zijn gedaan, staat niets de toepassing van KringloopWijzer per 1 januari 2018 in de weg.”

Voer-mest contracten

Tijdens het debat is ook veelvuldig gesproken over het amendement van CDA en CU om voer-mest contracten op te nemen in de Wet grondgebonden groei melkveehouderij. Voer-mest contracten mogen in een straal van 20 kilometer rondom het melkveebedrijf worden afgesloten. Van der Hoog: “Het lijkt erop dat de Kamer dit amendement gaat steunen, temeer omdat op deze manier regionale grondgebonden groei wordt gestimuleerd. NAJK heeft zich in de afgelopen jaren ingezet voor het opnemen van deze mogelijkheid. Het geeft jonge melkveehouders meer mogelijkheden naast het kopen en pachten van grond.’’

Dinsdag 6 december 22016 wordt er gestemd over de ingediende amendementen.

Innovatiefonds voor telers beloont opnieuw drie teeltinnovaties

1 december tweede ronde JOLA open

Op donderdag 1 december 2016 is in alle provincies de tweede ronde van de Jonge Landbouwersregeling (JOLA) opengesteld. Boeren en tuinders, jonger dan 41 jaar, kunnen van 1 december 2016 tot en met 16 januari 2017 subsidie aanvragen voor investeringen. Dit is voor hen een steun in de rug. De regeling is qua voorwaarden gelijk aan de openstelling eerder dit jaar, maar de investeringslijst is per provincie veranderd.

Bij deze openstelling zijn de resultaten van de evaluatie van NAJK en de voorlopige resultaten van de provinciale evaluatie over de JOLA meegenomen. “Het was te kort dag voor de provincies om de afgeronde evaluatie mee te nemen in deze openstelling,” aldus Sander Thus, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille bedrijfsovername. De provincies onderschrijven de resultaten van de NAJK-enquête en hebben toezeggingen gedaan. Zodra de officiële evaluatie van de eerste openstelling afgerond is, houden zij de regeling kritisch tegen het licht.

“Bij deze openstelling is de invulling met investeringsmogelijkheden verbeterd maar we zijn er nog lang niet. De regeling moet volgens NAJK namelijk jonge ondernemers ná bedrijfsovername, wanneer de kapitaalbeschikbaarheid laag is, ondersteunen om investeringen te doen.” De investeringslijst is ten opzichte van de vorige openstelling uitgebreid. Alleen de provincie Noord-Brabant heeft opnieuw veel mogelijkheden uitgesloten.

Jonge boeren en tuinders die gebruik willen maken van de JOLA kunnen een aanvraag doen via de website van hun provincie. Meer informatie over de voorwaarden en investeringsmogelijkheden zijn daar ook te vinden. Voor specifieke vragen kan men ditmaal rechtstreeks bij RVO terecht.