Typisch Hollandse beelden: molens in de polder, een boer op klompen en… koeien in de wei! Dit voorjaar liepen er weer een hoop grazende koeien te genieten van het verse weidegras. Iets wat we als boeren, maar ook als Nederlanders in het algemeen graag zien. Toch doet niet elke boer zijn of haar koeien naar buiten. Ook jonge boeren staan voor de keuze om koeien te weiden of op te stallen. Door het project Wei en Maatschappij brengt NAJK kennis over weidegang bij jonge boeren. Door middel van workshops bij AJK’s en op scholen kun je meer te weten komen over de ins en outs van weidegang en hoe je weidegang op jouw bedrijf aan kunt pakken.

Save the date!
Op woensdag 22 en donderdag 23 september 2021 worden er weer grasweidedagen georganiseerd in samenwerking met Aeres Hogeschool Dronten. Het thema van dit jaar is: ‘Zo groen als gras’. De grasweidedagen van 2020 zijn vanwege corona helaas niet doorgegaan, maar dit jaar gaan we er weer mooie dagen van maken in het teken van gras en beweiding.

Verschillende workshops
Tijdens de grasweidedagen volg je een aantal workshops die worden georganiseerd door verschillende toeleveranciers van de agrarische sector. Ook Aeres en NAJK zelf zullen er een aantal verzorgen. De workshops, met onderwerpen die uiteenlopen van ‘versgrasanalyse’ tot aan het toepassen van beweiding in de praktijk, zijn zeker de moeite waard om bij te wonen! Je kunt zelf uit het grote aanbod de workshops kiezen die het beste bij jou passen. De grasweidedagen zijn voor AJK-leden en studenten van Aeres Hogeschool en worden georganiseerd op Aeres Farms in Dronten. Hier is voldoende ruimte om coronaproof afstand te houden. Op de dagen zelf wordt er een lunch verzorgd en is er ook genoeg tijd om bij te praten. Meer nieuws over de grasweidedagen en de verschillende workshoponderwerpen volgen nog, maar zet de data alvast in je agenda!

De grasweidedagen zijn onderdeel van het Aeres project ‘Kennis voor grasland en beweiding’ en het NAJK project ‘Wei en Maatschappij’. Lees hier meer over het project Wei en Maatschappij.

Deze week wordt er druk onderhandeld in Brussel over het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). NAJK en LTO Nederland maken zich als belangenbehartigers grote zorgen over de  grondhonger die momenteel de landbouwsector parten speelt. Het lijkt erop dat straks een aanzienlijk deel van de landbouwgrond uit productie wordt gehaald, terwijl er juist een schreeuwend tekort is aan vruchtbare landbouwgrond. NAJK en LTO uiten vandaag hun zorgen in een gezamenlijke brief aan landbouwminister Schouten.

Even terug naar het begin: het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Om als jonge boer aanspraak te kunnen maken op inkomensondersteuning vanuit het GLB, moet je aan allerlei basisvoorwaarden voldoen. Welke voorwaarden gaan gelden in het nieuwe GLB, wordt nu besproken in Brussel. Als hier een akkoord over is, wordt er in Den Haag verder gesproken over de nationale invulling van zogenoemde ecoregelingen, die bedoeld zijn voor verdere vergroening.

Terug naar de basis
“Als de basisvoorwaarden onuitvoerbaar zijn dan loopt het direct al mis, zowel voor de sector als voor de samenleving”, vertelt Willem Voncken, portefeuillehouder Internationaal bij NAJK. “Volgens de Raad en het Europees Parlement moeten de basisvoorwaarden nog strenger worden, terwijl er al 9% minder budget beschikbaar is. Zeker voor jonge boeren, die minder reserves hebben kunnen aanleggen, houdt het dan op. Tegelijkertijd zet je ook de maatschappelijke doelstellingen onder druk. Geen deelname aan het GLB betekent ook geen deelname aan ecoregelingen en dus geen stimulans voor en ondersteuning bij verdere verduurzaming.”

Grondhonger
Beide belangenbehartigers zijn bang dat er met deze nieuwe eisen nog meer grond uit de landbouw wordt onttrokken en dat terwijl de grond de basis is voor agrarische bedrijven. “We hebben in Nederland een tekort aan ruimte, met de hoogste grondprijzen in Europa. Vruchtbare landbouwgrond uit productie halen zet boereninkomens verder onder druk, raakt Nederlandse boeren harder dan Europese collega’s, en getuigt van weinig besef van het belang van de Nederlandse voedselproductie,” legt Sjaak van der Tak, voorzitter LTO Nederland, uit.

Brief aan minister Schouten
In de brief aan minister Schouten vraagt NAJK, samen met LTO, om namens Nederland een stevigere positie in te nemen. Hierbij zetten ze vooral in op de voorwaarden over de bufferstroken langs waterlopen, gewasrotatie, en de aanwijzing van landbouwgrond als ‘niet productief’. Dit voorstel komt overeen met de wensen van het kabinet: doelgerichte betalingen in plaats van strengere basisvoorwaarden. “De genoemde voorstellen voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid zijn erg ingrijpend voor de agrarische sector. In het belang van alle boeren en tuinders in Nederland vragen wij minister Schouten om achter hen te staan en hun positie met hand en tand te verdedigen in Brussel. Dat zullen we als jonge agrariërs hard nodig hebben.” aldus Willem Voncken.

Tijdens het Commissiedebat “Landbouw- en Visserijraad”, op 23 juni in de Tweede Kamer, heeft Minister Schouten aangegeven graag in gesprek te willen met NAJK en LTO over de voorstellen. NAJK is blij met deze toezegging en dringt aan op een spoedige uitwisseling gezien het tijdspad van de onderhandelingen in Brussel.

Lees hier de brief aan minister Schouten.

__________________________________________________________________________________

Donderdag 24 en vrijdag 25 juni onderhandelen de Europese Landbouwraad, het Europees Parlement en de Europese Commissie in een ‘supertriloog’ over het toekomstig landbouwbeleid. Volgende week, op 28 en 29 juni, zal de Landbouwraad de uitkomst van dit triloog bespreken. Naar verwachting treedt het nieuwe GLB op 1 januari 2023 in werking. Nederland moet de nationale uitwerking van het nieuwe GLB, eind dit jaar voor goedkeuring indienen in Brussel.

NAJK is voor de Europese parapluorganisatie CEJA op zoek jonge boeren die geïnteresseerd zijn een zetel in te nemen in een adviescommissie van de Europese Commissie. Zo hebben jonge boeren, naast andere stakeholders een stem in het maken van (nieuw) beleid voor de agrarische sector. Er zijn zetels beschikbaar in verschillende sectoren en je krijgt nu de kans om je daarbij aan te sluiten!

NAJK-leden krijgen de mogelijkheid om deel te nemen aan deze zogeheten ‘Civil Dialogue Groups’ (CDG’s). Deze adviesgroepen, die bestaan uit verschillende stakeholders in en rond de agrarische sector, komen twee keer per jaar bij elkaar in Brussel. De aanstelling van deze functie is voor een periode van twee jaar. Er is een vergoeding beschikbaar en ook je reis- en verblijfskosten worden vergoed. De deelnemers komen uit heel Europa, dus enige kennis van de Engelse taal is wel een vereiste. Ervaring in het Europese speelveld is geen harde eis, maar aantoonbare ervaring met de boerenpraktijk is wel een must!

Vanuit welke sector vertegenwoordig jij Europa?
Er zijn zetels beschikbaar in verschillende sectoren, zo is er voor een ieder wat wils! De adviesgrepen (CDG’s) waar momenteel nog ruimte is voor een jonge boer zijn:

• Plattelandsontwikkeling
• Milieu en klimaatverandering
• Gemeenschappelijk Landbouwbeleid
• Internationale aspecten van de landbouw
• Directe betalingen en vergroening
• Bosbouw
• Kwaliteit en promotie
• Biologische Landbouw
• Melk
• Wijn
• Granen
• Suiker
• Rijst
• Energie en non-food gewassen
• Katoen, vlas en hennep
• Pluimvee en eieren
• Varkensvlees
• Rund- en kalfsvlees
• Schapen en geiten
• Bijenteelt
• Groente en fruit
• Olijven
• Gedistilleerde dranken

Marktontwikkelingen nader onder de loep
Naast de CDG’s zijn er ook groepen waar specifiek de marktontwikkelingen worden besproken, de ‘Market Observatories’. De Europese commissie informeert in deze groepen over de markt. Het is een bijeenkomst om kennis op te doen, niet gericht op discussiëren of het geven van advies. Binnen deze groepen wordt er gekeken naar de volgende vier thema’s:

• Melk
• Vlees (runderen of varkens)
• Akkerbouwgewassen
• Suiker

In de praktijk betekent deelname aan een commissie twee keer per jaar een dag (en als je wilt een nacht) in het hart van de Europese Unie. Hierbij word je geïnformeerd over nieuwe beleidsontwikkelingen en krijg je de kans om de stem van de jonge boeren door te laten klinken in Europa.

Meer informatie of solliciteren?
Solliciteren kan tot uiterlijk 27 juni 2021 via dit formulier. Zit je eerst nog met een brandende vraag of wil je meer informatie? Neem dan contact op met Willem Voncken, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille internationaal, via 06-21479411/wvoncken@najk.nl of Neline Both, algemeen secretaris NAJK via 030-2769864/nboth@najk.nl.

Samen op zoek naar plannen voor de toekomst

Welke kansen liggen er in verbreding en is dat wat voor ons? Dat is in de kern wel de vraag die ten grondslag ligt aan ons ‘De Toekomst Begint Vandaag’-avontuur. We liggen met ons melkveebedrijf ‘strak’ aan de stad Enschede en daarmee biedt onze locatie genoeg kansen. Bovendien vraag ik me soms wel eens af waar de toekomst ligt van de Nederlandse veehouderij en of we niet een andere weg in moeten slaan? Maar hoe en waar begin je dan?

We besloten op zoek te gaan naar een (ondernemers)coach die ervaring heeft op dit gebied en bewust naar iemand die niet in ons eigen netwerk zat. Google is your best friend in dit soort situaties! Na een prettig kennismakingsgesprek hebben we onze sparringpartner/coach gevonden in Margreeth (Agrifirm). ‘Waarom denk je na over verbreding?’ en ‘Wat is je motivatie hiervoor?’ waren vragen die tijdens deze gesprekken centraal stonden. Als eerste stap hebben we beiden een ondernemerstest ingevuld. Voor mijn werk had ik al wel vaker van dat soort testen ingevuld, maar deze was specifiek gericht op ondernemerschap. Bovendien was het erg leuk dat nu ook Leon zo’n test in moest vullen. Want naast dat we getrouwd zijn en twee geweldige kinderen hebben, zijn we natuurlijk ook gewoon ‘zakelijke partners’.

De bespreking was soms best wel confronterend. Want al zijn het niet echt verassingen die er uit komen, het legt wel haarfijn bloot wat je talenten/kansen zijn, maar ook waar je valkuilen liggen. Deze ondernemersprofielen vormen de basis voor het vervolgtraject. Ongeacht welke weg we in slaan, de basis is dat het plan van óns moet zijn en bij óns moet passen. Hoewel ik soms het idee heb dat Leon van Mars komt en ik van Venus, liggen onze ondernemersprofielen verassend dicht bij elkaar. Uit de test kwam namelijk heel duidelijk naar voren dat wij het meest passen bij een bedrijfsvorm die past in het ‘plussegment’. Plat gezegd: we willen graag kwaliteit leveren met zorg voor mens, dier en milieu. Niet te massaal maar vooral een efficiënte bedrijfsvoering: dat wat we doen goed willen doen!

Wat ook heel duidelijk naar voren kwam, is dat we zeker niet geschikt zijn voor de niche markt. Een goede tip van Margreeth hierin: probeer je voor te stellen hoe je dagen er dan uit komen te zien. Dus zie ik mezelf bijvoorbeeld kaas maken? Maar ook, zie je jezelf die kaas vervolgens ook aan de man brengen? Wil je dan een winkel aan huis? Of ga je het zelf rondbrengen? We werden beiden weinig energiek van die gedachten en kunnen ook wel concluderen dat daar niet onze passie ligt. Maar waar dan wel?

Wat we nu in ieder geval helder hebben is dat we onze melkveetak eerst verder willen optimaliseren. Door te investeren op arbeidsverlichting maken we ons zelf flexibeler. Flexibeler voor het opzetten van een verbredingstak, bijvoorbeeld in de vorm van het verhuren van ruimtes voor kinderdagopvang, zorg of thuiswerkplekken of flexibeler om toch die baan buiten de deur te houden? Daar zijn we nog niet uit.

Ben je dan niets verder gekomen? Zeker wel! Het is heel goed om een spiegel voorgehouden te krijgen. Bovendien is ‘het verplicht’ tijd nemen om over onze toekomst na te denken goed geweest. Door onze drukke levens schuift dat namelijk soms naar de achtergrond. Op basis van gevoel en de cijfers gaan we verder met onze toekomstplannen!

Lang wachten wordt hopelijk beloond!

Inmiddels zijn we alweer een aantal maanden verder sinds de start van het project ‘De Toekomst Begint Vandaag’. En er worden stappen gemaakt! Ruim een half jaar geleden zijn we, via onze boekhouder, in contact gekomen met een melkveehouder die afstand wil doen van zijn melkbedrijf. Allereerst hebben we elkaar ontmoet, een rondje over het bedrijf gedaan en natuurlijk samen een bak koffie gedronken. Het laatste is misschien wel het belangrijkst!

In Nederland op de vrije markt een bedrijf kopen valt niet mee. Daarom ontstond het idee om het bedrijf in delen over te nemen. Een gedeelte kopen (in ons geval: erf, gebouwen en 7 ha landbouwgrond), een gedeelte in een samenwerkingsconstructie (fosfaatrechten) en een gedeelte op termijn overnemen (overige landbouwgrond). De samenwerkingsconstructie zal dan in de vorm van een commanditaire vennootschap (CV) zijn waarin wij de rol van de actieve vennoot zullen vervullen en de huidige eigenaar de stille vennoot zal zijn. Voor beide partijen een voordeel: voor ons een financieringsvoordeel, voor de huidige eigenaar een fiscaal voordeel. Uiterst belangrijk is dan natuurlijk wel om hier goede afspraken over te maken en te beschrijven. Je weet nooit wat er gebeurt, door ziekte, een ongeval of een overlijden kunnen zaken er plotseling heel anders voor komen te staan of mensen gaan heel anders naar de situatie kijken.

Al snel hebben we dan ook beiden aangegeven wat we verwachtten van een dergelijke opzet om een deel van het bedrijf in een samenwerkingsvorm te gieten. Daarna moeten er natuurlijk veel stappen worden doorlopen. Er dienen gesprekken gevoerd te worden met verschillende partijen (accountant, fiscalist, RVO, financierder), er moet een taxatie gemaakt worden, een plan worden geschreven,  doorgerekend worden, en naar de bank.

Wat bovenstaande betreft denken we nog steeds dat deze opzet staat of valt met de juiste mensen om je heen. Meer mensen weten meer. Maar heel belangrijk is natuurlijk wel om je eigen kop erbij te houden!

Het is een langdurig proces waar veel tijd in gaat zitten. Tijdens dit proces krijgen we ook te maken met veranderende wet- en regelgeving en veranderende werkwijzen van overheden en instanties. Soms frustrerend, maar je verandert er als individu weinig aan. Het beste wat je kunt doen, is je goed informeren, om van daaruit weer verder te denken. Dit kost echter wel tijd en brengt vaak ook extra kosten met zich mee.

Vaak krijgen we te horen, in Nederland starten, waar begin je aan?! Maar elke keer als wij weer een avond aan het brainstormen zijn geweest, worden we alleen maar enthousiaster.

Hopelijk kunnen we dit gauw toepassen!