Het voorliggende ontwerp voor het 7^e actieprogramma betreffende de Nitraatrichtlijn heeft ernstige gevolgen voor boeren en tuinders. Dat blijkt uit een analyse van WUR én een breed scala aan analyses, rapporten en voorbeelden vanuit de land- en tuinbouwsector.

Vrijdag 15 oktober werd de economische impactanalyse van WUR gepubliceerd. Gezien het tijdspad (half december moet er een definitief actieplan in Brussel liggen) bijzonder dat dit nu pas gepubliceerd werd. Slechts drie dagen voordat de periode voor de internetconsultatie afliep. De impactanalyse bevat alleen een kwalitatieve analyse. Om bijvoorbeeld de bedrijfseconomische effecten voor een aantal bedrijfstypes echt in beeld te brengen ontbrak de tijd volgens de onderzoekers van Wageningen Economic Research (WEcR), Wij betreuren dit ten zeerste; het gaat immers om hoe de bedrijven geraakt worden.

Belangrijkste conclusies uit deze studie zijn dat de voorgestelde bouwplanvoorschriften grote negatieve gevolgen heeft voor de economie binnen met name de akkerbouw-, vollegrondsgroente- en bloembollensector. En dan vooral voor de bedrijven met een wat intensiever bouwplan, zoals in de Noordoostpolder en de zetmeelaardappelbedrijven in de Veenkoloniën. Uit een berekening van de Rabobank blijkt dat bij bedrijven met intensieve bouwplannen de teeltsaldo’s gemiddeld zullen dalen met € 1.100 per ha. Op basis van een analyse door Cosun en AVEBE wordt het verlies aan teeltsaldo door de verplichting om op 1 oktober een vanggewas te hebben gezaaid, geschat tussen de € 855 en € 1.646 per ha, afhankelijk van het gewas. En dan hebben we het nog niet over het effect van de bufferstroken, wat voor bijvoorbeeld melkveebedrijven in het veenweidengebied betekent dat zij een groot aandeel van hun areaal verliezen. Echter, nu lijken de gevolgen voor de melkveehouderij te worden platgeslagen en stellen de onderzoekers dat de financiële impact wel meevalt.

De overheid doet een beroep op ketenpartijen; er worden extra inspanningen van industrie, loonwerkers en veredelaars gevraagd. De impact op deze ketens wordt onvoldoende onderbouwd. Zaken als waardeverlies van grond, stapeling van maatregelen als gevolg van het nieuwe GLB of effecten van verschuiving van teelten, worden in de impactanalyse niet uitgediept. Kortom: voor een groot deel van de bedrijven is een rendabele bedrijfsvoering niet meer mogelijk. Deze conclusie wordt door de WEcR gedeeld en bevestigt onze zorgen.

Een onverteerbare uitkomst voor ons. In eerdere berichten spraken wij over “onhaalbaar, ontwrichtend en onbetaalbaar”. De impactanalyse onderstreept dit nog eens.

Een brede groep belangenbehartigers, branche- en sectororganisaties werkt al enige tijd samen aan alternatieven voor het voorgestelde actieplan. Een plan waarmee we realistische doelen wel denken te halen en waarbij de ondernemer aangesproken wordt op zijn/haar vakmanschap. Problemen aanpakken daar waar ze spelen, niet de maatregel maar het doel staat centraal en als ondernemer word je beloond voor het verbeteren van de waterkwaliteit. De stok achter de deur is generiek beleid. We roepen LNV dan ook op om constructief met ons dit alternatieve plan verder te ontwikkelen.

 

                 

Het nieuwe Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) vraagt om extra aandacht voor het milieu, klimaat en de biodiversiteit. Vergroening en verduurzaming is het codewoord, terwijl aan de andere kant de inkomenssteun wordt afgebouwd. Hoe gaan wij hier als jonge agrariërs mee om? Eke Folkerts, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille bedrijfsovername, vertegenwoordigde op dinsdag 12 oktober de jonge boeren tijdens het GLB-congres in Oosterwolde.

Om 9:00 uur werd afgelopen dinsdag het congres ‘Kansen van het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) en de Bodem als Basis’ geopend door de gedeputeerden van de provincies Drenthe, Friesland en Groningen. Van 12 tot en met 14 oktober worden tijdens dit congres boeren geïnspireerd om hun bedrijfsvoering toekomstbestendig te maken en wordt de sector door verschillende toonaangevende sprekers bijgepraat over alle ontwikkelingen.

Eke Folkerts nam deel aan de ‘Ronde’ tafel discussie, waarin werd gesproken over de kansen van vergroening van het GLB en een omslag van de landbouw. Eén van de belangrijkste punten die Eke heeft ingebracht is dat als we de uitdagingen die tijdens het congres werden genoemd opgelost willen zien worden, de nieuwe generatie boeren enorm hard nodig is. Ze deed dan ook de oproep aan de overheid: “Verdubbel het budget van de generatievernieuwing van de minimale 3% die Brussel momenteel stelt, naar 6%. Dat geeft de jonge boeren en tuinders een betere basis om met de uitdagingen aan de slag te gaan”, aldus Eke. En dat is belangrijk, want de jonge boeren en tuinders blijven hard nodig!

Benieuwd naar de sprekers tijdens de eerste dag van het congres? Je kijkt de livestream hier terug! Het panel met Eke is zichtbaar vanaf 2:28:23.

We pakken de handschoen op die minister Schouten heeft aangereikt om te komen met alternatieven voor het 7^e actieprogramma betreffende de Nitraatrichtlijn (APN). We gaan aan de slag om voor de boeren en tuinders een adequaat uitvoerbaar en ondernemersgericht pakket afgesproken te krijgen met het ministerie van LNV. Dit doen we door met LNV in gesprek te treden over alternatieven zodat er aan het eind van het jaar een effectief werkbaar en betaalbaar 7^e APN is. Onze insteek is om binnen deze randvoorwaarden er alles aan gedaan te hebben een ander pakket op tafel te krijgen.

“Ontwrichtend, onhaalbaar en onbetaalbaar”, daarmee begonnen wij ons statement over het ontwerp 7^e actieprogramma betreffende de Nitraatrichtlijn op de dag dat de Tweede Kamer zou debatteren over het mestbeleid en het 7^e APN. In het debat gaf minister Schouten aan dat er ruimte zit in de te nemen maatregelen, mits alternatieven minimaal hetzelfde opleveren voor de waterkwaliteit. Wij pakken deze handschoen nu op om voor onze boeren en tuinders een doeltreffend praktisch haalbaar en toepasbaar pakket op tafel te krijgen. Wij zien mogelijkheden om stappen voorwaarts te zetten op het vlak van waterkwaliteit, aan het onmogelijke kan echter niemand gehouden worden. Een effectieve aanpak per gebied moet ingezet worden, door de juiste acties te ondernemen die passen bij de regionale watervraagstukken. De economische impact moet wat ons betreft ook helder en inzichtelijk zijn. Het kan echter niet zo zijn dat dit boeren én ketenpartijen de kop gaat kosten. Maar we moeten ook eerlijk zijn: het is een illusie te denken dat een aangepast 7^e APN nergens pijn zal gaan doen. We gaan de komende weken constructief met LNV aan de slag om te zien hoe ver we komen. Uiteraard zullen we tijdig onze conclusies trekken en bepalen of er wel of niet voldoende bereikt wordt.

“Laten we met elkaar zien te bereiken dat er eind dit jaar een effectief werkbaar en betaalbaar 7^e APN op tafel ligt.”

                 

39 jonge koeienkenners uit verschillende windstreken vertrokken zaterdag 2 oktober in alle vroegte naar Zuid-Holland voor het NK Veebeoordelen 2021. Herre Kuiper uit het Friese Elahuizen won het kampioenschap in Giessenburg. Met 302 punten en een 10 voor de mondelinge toelichting was hij onbetwist de nummer 1.  

De afdeling Stamboek van coöperatie CRV organiseerde, met ondersteuning van NAJK, het NK Veebeoordelen 2021. De deelnemers van het Kampioenschap hebben zich via provinciale voorrondes geplaatst voor de landelijke finale op 2 oktober. Door deel te nemen aan deze wedstrijden leren de deelnemers hoe ze een goede koe moeten herkennen en beschrijven. Voorgaande winnaars van het NK Veebeoordelen zie je dan ook vaak terug als juryleden bij fokwedstrijden.

Zwartbonte koeien
Om 10:00 uur werd de dag geopend en barstte de ‘strijd’ los. Tijdens de ochtendronde mochten de zwartbonte koeien zichzelf van hun beste kant laten zien. Ze werden verdeeld over twee wedstrijdringen, waarna de jonge koeienkenners in totaal 50 minuten de tijd kregen om hun oog over beide wedstrijdringen te laten gaan. Alle dames werden nauwkeurig bekeken en gekeurd. Vervolgens wisten 11 deelnemers zich te plaatsen voor de finaleronde.

Winnaar: Herre Kuiper
De finaleronde bestaat uit een keuring van vijf zwartbonte koeien en een mondelinge toelichting aan de jury. Met 302 punten voor de plaatsing en een 10 voor zijn mondelinge toelichting, won Herre Kuiper het Nationaal Kampioenschap. De tweede en derde plaats gingen respectievelijk naar Ben Knoef (277 punten) en Dennis Nijhof (271 punten). De beste nieuwkomer, Thomas Prent, verdiende de aanmoedigingsprijs. Hij eindigde met 222 punten op de elfde plaats.

Het NK Veebeoordelen was weer een geslaagde dag voor zowel jong als oud. CRV en NAJK kijken samen met de organisatie, sponsoren en vele vrijwilligers terug op een geslaagd kampioenschap.

Bekijk hier de totale uitslag van het NK Veebeoordelen 2021.

Op de foto: de winnaars v.l.n.r. Herre Kuiper, Dennis Nijhof en zittend Ben Knoef en Thomas Prent. Zij worden vergezeld door de jury Frank Winter, Peter Akkermans en Addy Moree, samen met de groep enthousiaste vrijwilligers

Aan het begin van dit jaar werden vijf enthousiaste prijswinnaars verblijd met een cheque van ‘De Toekomst Begint Vandaag’, een gezamenlijk project van NAJK en Rabobank om jonge boeren en tuinders financieel te ondersteunen bij een grote verandering of cruciaal punt in hun bedrijfsleven. Deze vijf NAJK-leden gingen samen met een professioneel bedrijfsadviseur aan de slag met hun toekomstvisie, probleem of grote verandering. Er werd een persoonlijk activiteitenplan opgesteld en om dit allemaal mogelijk te maken, kregen de prijswinnaars een budget van €2.500,- uitgereikt. Maandagmiddag 27 september is het project feestelijk afgesloten. Laat je inspireren door het verhaal van deze jonge ondernemers!

Afgelopen maandag was het dan eindelijk zover: de ontknoping van De Toekomst Begint Vandaag. De vijf winnaars deelden hun verhaal tijdens de succesvolle afsluiting van het project in Apeldoorn. Eén van deze winnaars, Kees van Vuuren kon er fysiek helaas niet bij zijn, maar heeft via een uitgebreide en enthousiaste videoboodschap wel zijn verhaal kunnen doen.

Kees van Vuuren
Tot voor kort wist Kees van Vuuren (28) het vrij zeker: ik word geen boer. Toch begon het weer te kriebelen. De afgelopen maanden heeft Kees onderzocht wat de mogelijkheden voor hem en zijn partner zijn met het melkveebedrijf van zijn ouders in Montfoort. Het budget heeft Kees ingezet om de plannen voor een theetuin in de oude appelboomgaard, een B&B in de vorm van tiny houses of safaritenten en de realisatie van 16 zorgwoningen in één van de schuren vorm te geven. Samen met een adviseur zijn ze gaan kijken naar de mogelijkheden. De komende tijd gaat Kees zich eerst meer verdiepen in de bedrijfsovername en alles wat daarbij komt kijken. Daarna zal er een definitieve klap gegeven kunnen worden op de ambitieuze plannen van deze enthousiaste jonge boer.

Leon Tijink
Leon Tijink (22) zit in proefmaatschap met zijn ouders op een varkenshouderij met 450 zeugen. Sinds juli vorig jaar is hij fulltime thuis aan het werk. Eén ding weet hij heel zeker: het bedrijf overnemen, dát is wat hij wil. Helaas komt hier veel meer bij kijken dan simpelweg een krabbeltje zetten onder een contract. Helemaal als er ook nog andere familieleden in het spel zijn. Het budget van €2.500 heeft Leon gebruikt om samen met zijn ouders, broer en vriendin te kijken naar de mogelijkheden van een bedrijfsovername. Leons Broer Niek (25) wil het bedrijf niet overnemen, maar Leon en zijn ouders willen hem wel financieel kunnen ondersteunen. Aan de hand van gesprekken met een ondernemerscoach is duidelijk geworden hoe de verschillende gezinsleden erin staan en kunnen ze met een positief gevoel de toekomst in. De varkenshouderij blijft wel een onzekere markt, waardoor Leon zich voornamelijk op de kleinere ketens wil gaan richten en is, samen met zijn ouders, al mooie stappen aan het zetten richting het verduurzamen van de stallen. De komende tien jaar wordt gebruikt om stapje voor stapje de boerderij over te nemen. Hoewel er al veel besproken is, blijft volgens Leon ook de komende jaren de communicatie met elkaar erg belangrijk.

Harm Steenge
Harm Steenge (34) heeft eind 2020, samen met zijn neef, het veenkoloniale akkerbouw- en loonbedrijf (450 ha) van zijn ouders overgenomen in Drenthe. Om het bedrijf toekomstbestendig te kunnen maken, wilde hij deze graag verder verduurzamen. Samen met een adviseur ging hij aan de slag met de eerste stappen richting precisielandbouw. Aan de hand van uitvoerig bodemonderzoek is de zuurgraad van de bodem in kaart gebracht, ze zijn bezig met een praktijkproef voor de pootafstand van de zetmeelaardappelen (25, 30 of 35 cm.) en zetten satellietbeelden in om de groei van de gewassen in de gaten te houden. “Aan de hand van deze satellietbeelden zie je dingen die je met het blote oog niet kunt zien”, aldus Harm. De genoemde stappen zijn tijdens dit teeltjaar doorlopen, voor de uitkomsten hiervan moeten we nog even geduld hebben.

Agnes en Gert-Jan Terwel
Na tien jaar boeren in Zweden, hebben Gert-Jan en Agnes Terwel de keuze gemaakt om weer terug te gaan naar Nederland. Aan het begin van dit traject waren ze in gesprek met een melkveehouder voor een buitenfamiliaire overname. Bij het opstellen van een ondernemersplan liepen ze echter tegen een aantal zaken aan. Ideeën uitwisselen en sparren met een adviseur heeft Agnes en Gert-Jan weer een stap verder geholpen. Vanaf 1 november zijn ze namelijk de trotse eigenaren van het erf / de gebouwen en 7 ha grond. Gezien de hoge aanschafkosten van een melkveebedrijf in Nederland, zullen ze de andere 20 hectare grond in gedeeltes overnemen. De volledige overname wordt hierdoor over een aantal jaren verspreid, wat zowel voor overnemer als overdrager een interessante constructie is. Mooi om te horen dat we met dit gezamenlijke project met NAJK en Rabobank, net als vorig jaar, onze bijdrage hebben mogen leveren aan een buitenfamiliaire overname. Agnes wil de andere (jonge) boeren die voor een (buitenfamiliaire) overname staan vooral meegeven: “Praat goed met elkaar en leg dingen van tevoren vast. Neem niet klakkeloos iets aan van iemand, maar gebruik ook je eigen gezonde verstand.”

Karin Schukkink
Karin Schukkink (34) heeft samen met haar man en ouders een typisch Twents melkveebedrijf aan de rand van Enschede met 95 melkkoeien en 45 stuks jongvee. Door de centrale ligging aan de rand van de stad zagen ze kansen voor de toekomst om te groeien of te verbreden. De Toekomst Begint Vandaag heeft Karin en haar man net even dat duwtje in de rug gegeven om stil te staan bij de vraag ‘Wat kunnen we en waar worden we écht gelukkig van’. Het gesprek die ze aan zijn gegaan met een coach, bracht hen tot het inzicht dat uitbreiding of verbreden misschien wel geld op zou leveren, maar hen beide niet gelukkig zou maken. Ze kiezen daarmee bewust niet voor de verbreding. “We hebben geen drang tot groei, omdat iedereen dat doet. We willen vooral doen wat we leuk vinden. Dat is koeien melken, voeren, verzorgen, voer verbouwen, ondernemen en daarnaast een van ons beide of allebei nog actief buiten de deur”, aldus Karin. Een waardevolle ontdekking waar het niet bij is gebleven. Haar deelname aan De Toekomst Begint Vandaag resulteerde ook in de eerste gesprekken over een volledige bedrijfsovername.