De Tweede Kamer richt zijn pijlen steeds meer op de voedselproducenten van morgen. In debatten strijden politici voor beleid waar jonge boeren en tuinders het land- of tuinbouwbedrijf mee kunnen voortzetten. CDA’er Jaco Geurts, Tweede Kamerlid en woordvoerder Landbouw, is één van de strijders. Hij vertelt in dit interview over het belang van agrarische bedrijfsopvolgers.

Wat is het belang van jonge boeren en tuinders in Nederland?

“Voor de toekomst van de agrarische sector in Nederland zijn jonge ondernemers van essentieel belang. Zonder boeren en tuinders verliest Nederland invloed op zijn voedselvoorziening en op de veiligheid van zijn voedsel.”

Op aanraden van NAJK heeft u het amendement ‘verbreding bedrijfsoverdracht’ ingediend in het wetsvoorstel ‘Verantwoorde Groei Melkveehouderij’…

“Dat klopt. Bij het lezen van de wet vond ik gelijk dat het een gemis zou zijn als de fosfaatreferentie bij bedrijfsoverdracht niet goed geregeld zou worden. Jonge agrariërs zouden ineens strengere mestverwerkingsregels krijgen dan diegene die zij opvolgen. Een jonge boer heeft al genoeg drempels om te overwinnen bij een bedrijfsovername. Een extra drempel die door invoering van de wet ‘Verantwoorde Groei Melkveehouderij’ zou ontstaan, wilde ik voorkomen.”

Hoe is de samenwerking tussen NAJK en CDA verder?

“De samenwerking tussen NAJK en CDA levert regelmatig concreet resultaat op. Zo wilde NAJK graag de vergroeningsverplichting in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) verruimen. Door een motie van het CDA krijgt nu iedere boer de mogelijkheid om ieder jaar een andere keuze te maken voor de invulling van het ecologische aandachtsgebied.”

Wat staat er komend seizoen op het gezamenlijke programma van NAJK en CDA?

“Om de huidige mogelijkheden van bedrijfsovername te behouden en te versterken denkt het CDA samen met NAJK na over het huidige en toekomstige fiscale bestel voor de land- en tuinbouw. De beschikbaarheid van kredieten is daarbij ook van groot belang.”

Bij mijn diploma kreeg ik een licentie zodat ik het zelf mocht toepassen en bij klanten mocht adviseren voor mijn buitendienstwerk. Daarna ging ik als redacteur bij Nieuwe Oogst over gewasbescherming schrijven. Thuis zie ik in het seizoen de spuit met enige regelmaat voorbijrijden en via mijn werk bij ZLTO, door knelpunten uit het veld door te zetten naar onze CEMP’s (Coördinator effectief middelenpakket), kom ik er ook mee in aanraking. Gewasbescherming, zo noem ik het het liefst. De media spreken nog vaak over bestrijdingsmiddelen, gif, pesticiden en meer van die akelige termen. Dan probeer ik vooral het nut en de noodzaak van deze middelen uit te leggen. Want er is geen enkele boer of tuinder die voor z’n plezier op die trekker kruipt om gezellig een potje te gaan spuiten. Als het niet zou hoeven, deden we het niet. Punt. Het verzorgen van gewassen is ons werk, en het afleveren van kwalitatief hoogwaardige en schone (!) gewassen (met zo weinig mogelijk residu nota bene) vormt onze boterham. Dat kunnen we nog steeds moeilijk zonder enige vorm van chemische, natuurlijke of alternatieve middelen. We laten onze gewassen simpelweg niet opvreten door schadelijke plaagdieren. De nuttige beestjes, zoals bijen, willen we natuurlijk behouden. Boeren zijn een geweldige gastheer voor bijen en tuinders zijn de grootgebruikers die bijen keihard nodig hebben voor de bestuiving van hun fruit. De imkers waar ik veel mee samenwerk beseffen dat gelukkig maar al te goed. Nu de rest nog! Het zou fijn zijn als er vanuit de publieke opinie ook wat meer en realistischer met ons wordt meegedacht, in plaats van alleen te wijzen. Er moeten immers zoveel miljoen, nee miljarden, monden gevoed worden. En daar zijn we wél met z’n allen verantwoordelijk voor!

“Energiebesparing in de bewaring is een belangrijk speerpunt bij Tolsma”, vertelt Huub Maerman, bewaaradviseur bij Tolsma. Tolsma ontwikkelt en produceert innovatieve bewaartechnieken die het bewaarrendement van aardappelen, uien en wortelen verbetert. Om telers te helpen met een energiezuinige insteek van hun bewaring, geeft Maerman zeven tips.

Tekst: Ellen van den Manacker
Illustratie: Henk van Ruitenbeek

TIP: Vraag advies aan de bewaarspecialist

“Bewaring is soms een ondergeschoven kindje”, vindt Maerman. Een juiste bewaring is belangrijk voor de kwaliteit van het product. “Telers zouden meer advies over hun bewaring moeten vragen aan hun bewaarspecialist. Pas als de bewaring goed op orde is, kan de focus gelegd worden op energiebesparing met behoud van de productkwaliteit.”

TIP: Stel een spertijd in

“De simpelste vorm van energiebesparing is het instellen van een spertijd”, vertelt Maerman. Tussen 23:00 uur en 7:00 uur is het stroomtarief het laagst. Daarnaast mag in een warmere periode de producttemperatuur in de mechanische koeling overdag oplopen, zodat er ’s nachts efficiënter gekoeld kan worden. “Als de zon op de bewaring schijnt wordt het warm in de bewaring. Door de bewaring uit te laten staan, houd je de luchtstroom rustig. Zo ventileer je geen onnodige warmte in het product. Alles wat teruggekoeld wordt, is vochtverlies”, aldus Maerman. “Sper daarom de koeling van 7:00 uur tot 23:00 uur. Met een goed product kun je met acht uur koelen makkelijk af.”

TIP: Maak gebruik van EC-motoren

De introductie van ‘electronic commutation’ of EC-motoren was een flinke stap in de richting van minder energieverbruik tijdens het ventileren. “EC-motoren zijn gelijkstroommotoren. Deze motoren zijn 20% zuiniger in energieverbruik. Ook zijn de toeren van EC-motoren makkelijker te regelen. Als je de toeren met 20% terugschroeft, dan verbruik je 50% minder stroom”, legt de bewaarspecialist uit. “Telers kunnen met gebruik van EC-motoren gemiddeld 30% besparen op hun stroomkosten.” EC-motoren zijn aan te schaffen met EIA-subsidie.

TIP: Ventileer niet te lang

“Akkerbouwers werken met te veel temperatuurverschillen. Dit kan gebeuren door te veel ventileren. Als je gezonde aardappels hebt, ventileer dan nooit langer dan drie uur achter elkaar”, geeft Maerman als advies. “Dit voorkomt drukplekken.”

TIP: Droog voldoende in het begin

Begin met drogen tijdens het inschuren. De eerste paar dagen na het inschuren zijn het belangrijkst. Zo zegt Maerman: “Het is belangrijk om zowel aardappelen als uien in de beginperiode goed te drogen. Bij aardappelen kan daardoor een goede wondheling plaatsvinden”, aldus Maerman. “Goed drogen in de beginfase, scheelt nadrogen gedurende het hele bewaarseizoen.”

TIP: Blijf onder de 80 ampère

Voor elektriciteit is de grens van klein- naar grootverbruik gelegd op de aansluitwaarde van 3 x 80 ampère. Een tip van Maerman is om, waar mogelijk, met de bewaarplaats onder de 80 ampère te blijven. “Dat scheelt enorm veel stroomkosten”, vertelt Maerman. Met EC-motoren of het bewaarprogramma ‘Vison Control’ is te regelen dat het stroomverbruik onder die grens blijft.

TIP: Maak gebruik van het bewaarprogramma ‘Vision Control’

Vision Control, zo heet het bewaarprogramma van Tolsma. Het bewaarprogramma kent een module ‘energiemanagement’. Deze module zorgt ervoor dat de aardappelteler zijn elektriciteitsaansluiting veel efficiënter kan benutten. “De module ‘energiemanagement’ kijkt op basis van de bewaarwensen en weersverwachting wanneer er zo energiezuinig mogelijk bewaard kan worden met behoud van de kwaliteit van het product”, legt Maerman uit. ‘Vision Control’ is gekoppeld aan een applicatie, waardoor telers met hun telefoon overal ter wereld hun bewaarlocatie in de gaten kunnen houden/

voor een duurzame landbouw

Direct in het veld de stikstofbehoefte van graan bepalen. De Yara N-Tester bewijst dat het kan. Dit mobiele meetinstrument helpt telers om de stikstofgift met precisie af te stemmen op de stikstofbehoefte van het gewas. Ton Hendrickx, specialist bemesting, is één van de CZAV-adviseurs die actief gebruikmaakt van de Yara N-Tester.

Tekst: Ellen van den Manacker
Beeld: Yara

Duurzame teelt

Een duurzame teelt wordt steeds belangrijker. Dat beaamt CZAV door actief bij te dragen aan duurzaamheidsinitiatieven als Veldleeuwerik. “Onze adviseurs zijn getraind om telers advies te geven in duurzaam gebruik van mineralen en gewasbeschermingsmiddelen”, vertelt Hendrickx. Om een nauwkeurige stikstofgift toe te dienen in de tarwe werken een aantal adviseurs van CZAV met de Yara N-Tester, een handzaam apparaat dat op basis van bladgroen kan meten wat de stikstofbehoefte van het gewas is.

Betrouwbaar resultaat

“Wij adviseren drie stikstofgiften in een seizoen. In de eerste gift, rond februari, voeren we geen meting uit omdat het gewas zich eerst moet ontwikkelen. In de tweede en derde gift wel”, zegt Hendrickx. Om een betrouwbaar resultaat te krijgen meet de CZAV-specialist het bladgroen van dertig planten. “Daarvoor selecteer ik de planten die representatief zijn voor het hele gewas. Van elke plant schuif ik het jongste volgroeide blad tussen het meetinstrument. Met een druk op de knop berekent de Yara N-Tester op basis van het bladgroen de stikstofbehoefte van de plant”, legt Hendrickx uit. Uiteindelijk geeft de Yara N-Tester de gemiddelde stikstofbehoefte op basis van de dertig gemeten planten, het ras en het groeistadium.

Nauwkeurige meting

Het advies van de Yara N-Tester wijkt wel eens af van de stikstofbehoefte die Hendrickx in zijn gedachten heeft. “Soms kan ik met het blote oog niet zien dat het gewas een stikstofbehoefte heeft. Wat dat betreft is de Yara N-Tester heel nauwkeurig”, aldus Hendrickx. De N-tester kan niet zien hoeveel stikstof er in de bodem beschikbaar is. Dit is op te lossen door regelmatig te meten of via een N-min bepaling.

Voordelen Yara N-Tester

De Yara N-Tester helpt telers om de stikstofgift met een niet eerder bereikte precisie af te stemmen op de behoefte van het gewas. Deze precisie bespaart kosten, beperkt milieubelasting, verbetert de opbrengst en zorgt voor minder legering. “Als een gewas te veel stikstof krijgt gaat het plat liggen, ook wel legering genoemd”, legt de CZAV-adviseur uit. “Door de Yara N-Tester is er een kleinere kans op legering in het graangewas, wat uiteindelijk een positief effect kan hebben in de opbrengst.”

Uniek meetinstrument

CZAV heeft specifiek gekozen voor de Yara N-Tester. Hendrickx: “De Yara N-Tester geeft een advies in de stikstofbehoefte en de stikstofgift. Dat is uniek. Bij andere meetinstrumenten moet je zelf de stikstofgift berekenen.” Om de juiste adviezen te geven, besteedt Yara veel aandacht aan het up-to-date houden van de N-Tester. “Gegevens worden continu vernieuwd en er worden doorlopend proeven verricht met de tester. Het is een wetenschappelijk onderbouwd meetinstrument”, aldus een tevreden Hendrickx.

Bewust bezig met duurzaamheid

Hendrickx vindt de Yara N-Tester een meerwaarde in zijn functie als specialist bemesting. “Maar ik zou het ook positief vinden als telers zelf aan de slag gaan met dit meetinstrument”, vertelt Hendrickx. “Met de Yara N-Tester zijn telers nog bewuster bezig met de duurzame groei van hun gewas. Dat vind ik waardevol.”