Weg met onnodige regels
Loop jij op jouw agrarische bedrijf tegen regels aan die praktisch niet uitvoerbaar zijn? Om dit te voorkomen heeft het ministerie het Agroloket in het leven geroepen. Bij het Agroloket kunnen agrarische ondernemers, op een laagdrempelige manier, het hele jaar door, knelpunten aanmelden. Het gaat om onnodige regeldruk in de dagelijkse bedrijfsvoering en belemmeringen bij voorgenomen innovatieve investeringen.
Het digitale loket is bedoeld voor het melden van specifieke knelpunten over de invulling én uitvoering van beleid. Daarentegen beleidskeuzes op zichzelf zijn het gevolg van politieke besluiten en maken daarom géén onderdeel van het loket uit. Aan wat voor een soort knelpunten moet je denken? Een voorbeeld. Een bollenteler gaf aan dat de wettelijk toegestane periode om op zandgrond Tagetes te kweken, als natuurlijk alternatief voor aaltjesbestrijding met chemische gewasbeschermingsmiddelen, te kort was. Regeldruk is een aandachtspunt van alle overheden, de overheden zijn dan ook allemaal bij het verminderen van de regeldruk betrokken.
Hoe werkt het loket?
Je kunt je voorstellen voor regeldrukvermindering en oplossingen voor belemmeringen bij innovatie aanmelden bij: agroloket@minez.nl. Na het indienen van een knelpunt krijg je binnen enkele dagen een reactie van het loket over het ingediende knelpunt en je voorgestelde oplossing. Het Agroloket is de opvolger van de Maatwerkaanpak regeldruk. Hiervoor riep NAJK eind 2016 jonge boeren en tuinders op om in een bepaalde periode knelpunten in te dienen. Het Agroloket is een structurele voorziening die elk moment toegankelijk is.
De overheid wil door het Agroloket samen met brancheorganisaties en met de indienende ondernemer actief op zoek naar oplossingen van de aangebrachte knelpunten. NAJK roept jonge boeren en tuinders die knelpunten in regeldruk ervaren op om dit aan te geven. Meer informatie over het Agroloket vind je hier.
Jonge Landbouwersregeling 2017 vanaf 4 december open
Vanaf 4 december 2017 tot en met 15 januari 2018 is het mogelijk de subsidie Jonge Landbouwersregeling (JOLA) 2017 aan te vragen. De regeling is verbeterd ten opzichte van de openstellingen in 2016. De investeringslijst is uitgebreid en het minimale investeringsbedrag per investering is niet meer aan de orde.
De JOLA is onderdeel van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) 2014-2020. De doelstelling van de regeling is het ondersteunen van jonge landbouwers in het verduurzamen en versterken van hun bedrijf. De regeling is specifiek gericht op jonge land- en tuinbouwers, aangezien deze groep vaak door de bedrijfsovername of start van de onderneming financieel weinig tot geen mogelijkheden heeft om zijn of haar bedrijf te versterken. Met de Jonge Landbouwersregeling kan de jonge landbouwer met een leeftijd tot en met 40 jaar onder voorwaarden subsidie aanvragen. De subsidie bedraagt 30% over de investering en is bedoeld voor investeringen die bijdragen aan verduurzaming op het bedrijf van een jonge landbouwer. Het subsidiebedrag bedraagt minimaal € 10.000,- en maximaal € 20.000- per aanvraag.
Verbeteringen merkbaar
“NAJK heeft geconstateerd dat de JOLA bij de eerste openstellingen in 2016 voor veel jonge landbouwers niet voldeed aan de behoeften. De resultaten van de enquête van NAJK over de eerste openstelling van de JOLA zijn positief opgepakt door de provincies en heeft tot goede wijzigingen geleid”, aldus Sander Thus, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille bedrijfsovername. De investeringslijst is uitgebreid en het minimale investeringsbedrag is niet meer aan de orde. Een andere aanpassing is dat jonge landbouwers voor vragen nu rechtstreeks bij RVO terecht kunnen in plaats van via de provincie. Tenslotte zijn onduidelijkheden en problemen in de eerste openstellingen zoveel mogelijk opgelost.
Thus: “Het aangeven van problemen bij het aanvragen van de JOLA of het aandragen van nieuwe ideeën voor investeringen op de lijst, is waardevol voor toekomstige aanpassingen van de JOLA. Blijf dat ook zeker tijdens en na deze openstelling bij jouw provincie of provinciale AJK doen. Lang niet alle voorstellen tot wijzigingen worden één op één overgenomen, maar voorstellen die vaak terug komen of gewoon gaan over feitelijke onjuistheden worden zeer serieus opgepakt door de provincies.”
Openstelling JOLA 2017
Doordat de JOLA provinciaal opengesteld wordt, kunnen de investeringsmogelijkheden per provincie verschillen. De volledige lijst van investeringsmogelijkheden is te vinden op: https://www.rvo.nl/subsidies-regelingen/jonge-landbouwers/2017. Hier kunnen ook de invulling en voorwaarden per provincie bekeken worden en kan vanaf 4 december een aanvraag gedaan worden. Provincies hebben de keuze één of meer van de investeringsmogelijkheden niet open te stellen. Dit wordt dan ook per 4 december op de aanvraagpagina weergegeven. Vooralsnog is bij NAJK bekend dat de provincies Gelderland en Limburg de gehele lijst openstellen en de provincies Groningen en Flevoland alleen de windmolens niet openstellen.
Mocht je vragen over de aanvraag hebben, dan kun je hiervoor terecht bij RVO. Mocht je tegen andere zaken aanlopen, dan kun je ook altijd contact opnemen met Sander Thus. Tijdens de jubileumdag op 2 december is Sander Thus ook aanwezig om vragen over de JOLA te beantwoorden!
NAJK wint EU-prijs met Boer zoekt Boer
Het project Boer zoekt Boer van het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) is vandaag gekozen tot best Europese jonge boeren project. Dit gebeurde tijdens de het vierde EPP European Congres of Young farmers in Brussel. Het project, dat door CDA-Europarlementariër Annie Schreijer-Pierik is voorgedragen, werd in het Europees Parlement uit 11 inzendingen als beste gekozen.
Boer zoekt Boer is een online platform. Het brengt potentiële nieuwe boeren en boeren zonder opvolger met elkaar in contact. In samenwerking met Rabobank, Flynth, Countus en Lianne Veenstra initieert NAJK buitenfamiliaire bedrijfsovername.
Ambassadeur
Europarlementariër Schreijer-Pierik vervulde tijdens het congres een ambassadeursfunctie. “Het bieden van een platform waar boeren en mogelijke opvolgers elkaar kunnen vinden, is een belangrijke taak. Eén van de grootste uitdagingen voor de toekomst van de landbouw is om ervoor te zorgen dat er voldoende bedrijfsopvolgers zullen zijn“, aldus Schreijer-Pierik.
Boer zoekt Boer
Slechts 40% van de agrarische bedrijven met een bedrijfshoofd ouder dan 55 jaar heeft een bedrijfsopvolger. Tegelijkertijd zijn er veel jongeren die graag boer willen worden, maar geen bedrijf hebben. Om deze bedrijfsopvolgers en stoppers met elkaar in contact te brengen is NAJK samen met partners het initiatief Boer zoekt Boer gestart. Op het online platform Boer zoekt Boer kunnen kandidaten zich registreren.
NAJK vereerd met deze prijs
Sander Thus, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille bedrijfsovername, en Iris Bouwers, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille internationaal, presenteerden het project tijdens het congres. “Bedrijfsovername is een hot item bij jonge boeren. Met Boer zoekt Boer krijgen meer jongeren de kans een bedrijf over te nemen. Daarnaast stimuleert NAJK met dit project de continuïteit van de sector,” aldus Sander Thus. “We zijn trots dat we deze prijs in ontvangst mogen nemen. Het geeft een belangrijk signaal af dat ook in andere Europese lidstaten de problematiek rondom bedrijfsovername een stem krijgt.”
Goed nieuws voor grondgebondenbedrijf bij bedrijfsoverdracht
Er is een oplossing gevonden voor grondgebondenbedrijven bij bedrijfsoverdracht. “Eerder dit jaar kregen wij te horen van een groot aantal NAJK-leden dat bij bedrijfsoverdracht de gegevens van de fosfaatrechten wel werden overgeschreven bij RVO maar de grond gegevens niet. Op deze manier zou een melkveebedrijf in 2018 bij de toewijzing van fosfaatrechten onterecht worden aangemerkt als niet-grondgebonden. Gevolg hiervan zou zijn dat een melkveebedrijf na bedrijfsovername onterecht 8,3% gekort zou worden in 2018”, aldus Bart van der Hoog, portefeuillehoudermelkveehouderij NAJK.
Deze situatie is in februari door NAJK voorgelegd aan het ministerie en de verschillende landbouwwoordvoerders in de Tweede Kamer. Vervolgens is er een motie ingediend door Helma Lodders van de VVD die oplossing moest bieden. Vorige week heeft Minister Kamp gereageerd op deze aangenomen motie. In de kamerbrief laat hij de kamer weten rekening te houden met de grondpositie van voor de bedrijfsoverdracht. Dit geldt ook voor splitsingen van bedrijven, wijzigingen van rechtsvormen en wanneer bedrijven zijn samengevoegd. Op deze manier is er een praktische oplossing gevonden en zullen grondgebondenbedrijven geen onterechte fosfaatkorting tegemoet zien.
“Het blijft wel goed opletten voor melkveehouders”, volgens Van der Hoog. “Het is van belang om nu alvast te controleren of RVO de gegevens op de juiste manier heeft overgeschreven bij bedrijfsoverdracht.” Wanneer de grondgegevens niet juist zijn overgenomen kun je een zienswijze indienen waarbij verwezen kan worden naar deze kamerbrief.
Controleer je inschrijving bij de Kamer van Koophandel vóór 15 mei
De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) heeft de werkwijze om jonge landbouwers te beoordelen veranderd. Vanaf 2017 is de Kamer van Koophandel (KvK) inschrijving leidend voor de beoordeling. Uit de KvK-inschrijving moet blijken of de jonge landbouwer recht heeft op de top-up (extra bedrijfstoeslag per hectare), betalingsrechten uit de Nationale Reserve en JOLA.
RVO heeft in het verleden alleen de akte van de firma of maatschap gebruikt om de blokkerende zeggenschap te controleren. Vanaf 2017 wordt de KvK-inschrijving leidend en moet deze uitwijzen dat de blokkerende zeggenschap goed is geregeld. In de praktijk blijkt dit vaak in de maatschapsakte wel goed geregeld te zijn, maar bij de inschrijving bij de KvK niet. NAJK roept de jonge landbouwers die gebruik willen maken van de genoemde regelingen op om hun inschrijving bij de KvK te controleren. De registratie bij KvK moet uiterlijk 15 mei in orde zijn. De akte van firma of maatschap kan echter nog steeds door RVO ter controle opgevraagd worden. De blokkerende zeggenschap moet daarom ook nog steeds in de akte goed opgenomen zijn.
Blokkerende zeggenschap
Eén van de voorwaarden voor de toekenning van extra bedrijfstoeslag is, dat de jonge landbouwer beschikt over “ blokkerende zeggenschap”. Een jonge landbouwer heeft een blokkerende zeggenschap, indien hij/zij ondernemersbeslissingen van meer dan € 25.000 kan tegen houden.
Indien alle maten/vennoten onbeperkt bevoegd zijn, is er geen sprake van blokkerende zeggenschap en kan geen toeslag worden verkregen. Wanneer het gaat om een samenwerking van alleen jonge landbouwers, dan mogen alle maten of vennoten wel onbeperkt bevoegd zijn.
Verder is er geen sprake van blokkerende zeggenschap, wanneer in de akte is opgenomen, dat de andere maten of vennoten de samenwerking eenzijdig kunnen opzeggen, zonder dat de Jonge landbouwer het zogenoemde voortzettingsrecht heeft. Hiervan is bijvoorbeeld sprake bij proefmaatschappen. Deze komen dus niet in aanmerking voor de extra jonge-boeren steun. Klik hier voor meer informatie.
Rick Baats wint Boerderij de Opvolger
Het agrarisch talent: de opvolger
Een agrarisch bedrijf overnemen is niet voor iedereen weggelegd. De eisen aan ondernemerschap veranderen snel en het is lastig zelfstandig een bedrijf te starten. Toch zijn er veel jongeren die graag een bedrijf in de agrarische sector willen overnemen, ook buiten de familie. Het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) zet daarop in met het project Boer zoekt Boer. Ook Reed Business heeft, in samenwerking met NAJK, met Boerderij de Opvolger gezocht naar dé opvolger met de juiste drijfveren, talent en bedrijfsplannen. NAJK stimuleerde de deelnemers in hun ondernemerschap en jureerde mede de uiteindelijke winnaar.
Tijdens een zoektocht van een aantal maanden zocht Boerderij de Opvolger naar de beste bedrijfsopvolger. Het doel: jongeren dé kans te geven in aanmerking te komen voor bedrijfsovername. De jongeren werden tijdens de agrarische talentenjacht klaargestoomd voor het runnen van een fictief melkveebedrijf. Vakmanschap, werkgeverschap, financiering en eigen marketing zijn de uitgangspunten waarop de deelnemers beoordeeld werden. Deze uitgangspunten werden ieder in een masterclass behandeld.
Masterclass tijdens NK Veebeoordelen
Eén van de masterclasses vond plaats tijdens het NK Veebeoordelen van NAJK. In Kampen kwamen de deelnemers bijeen en werd dieper ingegaan op het imago en Boer-Burgerdialoog. De uitdagingen en opdrachten tijdens deze race werden kritisch bekeken en beoordeeld door de jury bestaande uit Geert Hekkert (hoofdredacteur Boerderij), Richard de Bie (eigenaar melkveebedrijf in Werkhoven), Ton Westerveld (opleidingsmanager melkveehouderij Wellantcollege), Sander Thus (dagelijks bestuurder NAJK) en Djûke van der Maat (voorzitter Nuffield Nederland).
Rick Baats wint Boerderij de Opvolger
Tijdens de ontknoping van Boerderij de Opvolger, op 6 december 2016, heeft de jury bepaald dat Rick Baats hét agrarische talent is. Hij won een Nuffield scholarship ter waarde van € 7.500,-. Met deze prijs kan hij ervaring opdoen in het buitenland. De serie over deze talentenjacht heeft u wekelijks kunnen volgen op www.boerderij.nl.
Bedrijfsovername speerpunt NAJK
Vanaf de oprichting, ongeveer 40 jaar geleden, is bedrijfsovername het speerpunt van NAJK. NAJK biedt bedrijfsopvolgers handvatten in de opstart en overname van een agrarisch bedrijf. Met als doel goed ondernemerschap ontwikkelen. Leden kunnen bij NAJK cursussen en trainingen volgen in de voorbereiding en tijdens de bedrijfsovername. Boerderij de Opvolger sluit hierop aan. Elke deelnemer heeft zijn/haar agrarisch ondernemerschap verder ontwikkeld. Iedere agrarische ondernemer zoekt namelijk een talentvolle opvolger binnen of buiten de familie.
Buiten familiare bedrijfsovername
NAJK denkt niet alleen aan de opvolgers binnen de familie, maar ook aan bedrijfsovernames buiten de familie. Steeds meer agrarische ondernemers hebben geen opvolger. Toch willen steeds meer jongeren agrarisch ondernemer worden. Hiervoor heeft NAJK samen met de partners Flynth, Countus, Rabobank en Lianne Veenstra Agrocoaching het programma Boer zoekt Boer opgezet. Boer zoekt Boer brengt bedrijfsoverdragers en bedrijfsopvolgers bij elkaar. In dit programma wordt informatie gegeven over onder andere financiële zaken, fiscale mogelijkheden, vormen van samenwerking, afspraken. Bedrijfsoverdragers en bedrijfsopvolgers kunnen zich registeren om deel te nemen aan het online platform. Binnen dit platform kunnen deelnemers elkaars bedrijf bekijken en opzoek gaan naar een match. Is er een match gevonden, dan kunnen de partijen contact met elkaar opnemen. In het vervolgtraject kunnen ze ondersteuning krijgen van de betrokken partners.
Ook dit winterseizoen vinden er Boer zoekt Boer-activiteiten plaats.
1 december tweede ronde JOLA open
Op donderdag 1 december 2016 is in alle provincies de tweede ronde van de Jonge Landbouwersregeling (JOLA) opengesteld. Boeren en tuinders, jonger dan 41 jaar, kunnen van 1 december 2016 tot en met 16 januari 2017 subsidie aanvragen voor investeringen. Dit is voor hen een steun in de rug. De regeling is qua voorwaarden gelijk aan de openstelling eerder dit jaar, maar de investeringslijst is per provincie veranderd.
Bij deze openstelling zijn de resultaten van de evaluatie van NAJK en de voorlopige resultaten van de provinciale evaluatie over de JOLA meegenomen. “Het was te kort dag voor de provincies om de afgeronde evaluatie mee te nemen in deze openstelling,” aldus Sander Thus, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille bedrijfsovername. De provincies onderschrijven de resultaten van de NAJK-enquête en hebben toezeggingen gedaan. Zodra de officiële evaluatie van de eerste openstelling afgerond is, houden zij de regeling kritisch tegen het licht.
“Bij deze openstelling is de invulling met investeringsmogelijkheden verbeterd maar we zijn er nog lang niet. De regeling moet volgens NAJK namelijk jonge ondernemers ná bedrijfsovername, wanneer de kapitaalbeschikbaarheid laag is, ondersteunen om investeringen te doen.” De investeringslijst is ten opzichte van de vorige openstelling uitgebreid. Alleen de provincie Noord-Brabant heeft opnieuw veel mogelijkheden uitgesloten.
Jonge boeren en tuinders die gebruik willen maken van de JOLA kunnen een aanvraag doen via de website van hun provincie. Meer informatie over de voorwaarden en investeringsmogelijkheden zijn daar ook te vinden. Voor specifieke vragen kan men ditmaal rechtstreeks bij RVO terecht.
Ondersteuning jonge boeren en tuinders blijft van groot belang
Op maandag 21 november publiceerde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), op basis van voorlopige cijfers van de Landbouwtelling, de cijfers over bedrijfsopvolging in de agrarische sector. Deze uitkomsten bevestigen wat het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) altijd al heeft aangegeven: stimulering van jonge boeren en tuinders is van groot belang. Slechts 40% van de agrarische bedrijven heeft een bedrijfsopvolger. Veel agrarische bedrijven zullen de komende jaren verdwijnen. Door de groeiende wereldbevolking zal de vraag naar voedsel echter alleen maar groter worden.
In 2016 waren er ruim 55 duizend landbouwbedrijven. Volgens de cijfers van het CBS hebben ruim 15.000 bedrijven geen opvolger. Het aantal stoppers onder de kleine bedrijven is groter dan onder grote bedrijven.
Vergrijzing
Op de meeste boerderijen met een bedrijfshoofd van 55 jaar of ouder staat geen bedrijfsopvolger klaar, aldus het CBS. Sander Thus, dagelijks bestuurder van NAJK met de portefeuille bedrijfsovername: “Het percentage stoppers is groter dan de groei van blijvende bedrijven. De agrarische sector vergrijst.” De vergrijzing belemmert, volgens NAJK, vernieuwing en innovatie in de sector. Nederland is koploper in de agrarische sector. Om die koppositie te behouden is vernieuwing en innovatie hard nodig. “Jonge boeren en tuinders zijn de voedselproducenten van de toekomst. Het is in het belang van Nederland dat jonge boeren en tuinders niet belemmerd, maar juist gestimuleerd worden om het agrarische bedrijf over te nemen”, aldus Thus.
Stimulering
De steun voor jonge boeren blijft belangrijk om de opvolging, ontwikkeling en optimalisering van de agrarische sector te stimuleren. “De Jonge Landbouwersregeling is een voorbeeld hiervan”, aldus Thus. De regeling is een onderdeel van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid dat loopt tot 2020. Het is noodzakelijk dat ook na 2020 de Jonge Landbouwersregeling onderdeel blijft van dit beleid. De Jonge Landbouwersregeling is bedoeld om jonge ondernemers na bedrijfsovername een steuntje in de rug te geven. Thus: “De periode na bedrijfsovername is financieel de meest zware periode. Het is wel de meest belangrijke periode om te ontwikkelen. De Jonge Landbouwersregeling stimuleert ontwikkeling op agrarisch bedrijf. De cijfers bevestigen de noodzaak van een stimulans voor jonge agrarisch ondernemers.”
Verantwoordelijkheid
Uit de cijfers van het CBS blijkt dat de uitstroom van agrarische ondernemers groter is dan de instroom. Het is niet meer vanzelfsprekend dat de oudste zoon of dochter het familiebedrijf overneemt. Bedrijfsovername is steeds meer een bewuste keuze voor jongeren. Er komt veel bij kijken: “Als boer of tuinder ben je 24/7 verantwoordelijk voor het agrarisch bedrijf. Je hebt te zorgen voor planten en dieren, maar moet ook het bedrijf draaiende houden. Daarnaast moet het bedrijf voldoende inkomsten genereren”, geeft Thus aan.
Boer zoekt Boer
NAJK ziet al jaren agrarische bedrijven eindigen omdat er geen opvolger is. Tegelijkertijd zijn er veel jongeren die graag boer willen worden, maar geen bedrijf hebben. Om deze bedrijfsopvolgers en overdragers met elkaar in contact te brengen is NAJK het initiatief Boer zoekt Boer gestart. “Als je ouders geen agrarisch bedrijf hebben om over te nemen en de wens er wel is, is het lastig om te starten”, vertelt Thus. Via Boer zoekt Boer zorgt NAJK samen met het agrarisch bedrijfsleven voor goede begeleiding bij buiten familiaire bedrijfsovername. Het online platform Boer zoekt Boer brengt potentiële nieuwe boeren en boeren zonder opvolger met elkaar in contact. Thus: “De animo hiervoor groeit en we hopen dat dit een hulpmiddel is voor beide partijen.”
SP en NAJK om tafel
Afgelopen week zijn Jan Enthoven, portefeuillehouder tuinbouw, en Sander Thus, portefeuillehouder bedrijfsovername, namens het NAJK-bestuur op gesprek geweest bij de Nederlandse socialistische partij (SP). Tijdens dit gesprek werden actuele onderwerpen die in land- en tuinbouw spelen besproken. Daarnaast besteedden NAJK en de SP specifiek aandacht aan de onderwerpen: bedrijfsovername, pacht en gezond voedsel.
Bedrijfsovername
SP was met name benieuwd tegen welke problemen jonge landbouwers en starters in de land- en tuinbouw aanlopen. Met name het moment van bedrijfsovername kwam daarbij aan de orde. In de afgelopen periode was NAJK heel actief in de lobby voor de Top-up en Jonge Landbouwersregeling. Deze regelingen zijn een belangrijke ondersteuning aan jonge boeren en tuinders, specifiek in de financieel zware jaren na bedrijfsovername. Al eerder heeft NAJK richting verschillende politieke partijen aangeven dat de huidige uitwerking van de Jonge Landbouwersregeling niet passend is voor jonge boeren en tuinders. “Door met politieke partijen de problemen die wij zijn bij bedrijfsovername te delen kunnen we samen werken aan een sterke agrarische sector in de toekomst”, aldus Sander Thus, portefeuillehouder bedrijfsovername.
Pacht
Onlangs is NAJK niet akkoord gegaan met het pachtvoorstel dat vanuit het Spelderholt-overleg gedaan is. NAJK is van mening dat het voorstel nauwelijks afweek van het eerder afgewezen voorstel. SP en NAJK hebben de visies op pacht met elkaar uitgewisseld. Voor beide partijen staat duurzaam langdurig grondgebruik voorop.
Het gesprek met SP was een onderdeel van de Ronde Politiek die NAJK doet. Eerder zijn andere dagelijks bestuurders op gesprek geweest bij GroenLinks. Kijk op onze website en volg onze social media om onze tour langs de verschillende politieke partijen te volgen!