Weidegang: geen verplichting, wel meer vakmanschap

NAJK is verheugd dat staatssecretaris Van Dam weidegang niet verplicht wil stellen, maar initiatieven die weidegang ondersteunen wil stimuleren. Dit gaf staatssecretaris Van Dam aan in zijn brief naar aanleiding van de initiatiefnota Wei voor de koe. Hierin pleitten verschillende leden uit de Tweede Kamer voor verplichte weidegang.

NAJK staat achter het standpunt van staatssecretaris Van Dam dat weidegang niet verplicht gesteld moet worden. Weidegang moet volgens NAJK wel gestimuleerd worden. Dit is ook de reden dat NAJK in 2013 het Convenant Weidegang heeft ondertekend, waarin dit doel wordt nagestreefd.

Ambitie weidegang

Staatssecretaris Van Dam geeft aan dat hij ambieert het aandeel weidegang van 69% in 2014 te verhogen naar 80% in 2020. “De staatssecretaris streeft een forse ambitie na op het gebied van weidegang,” aldus Koen Bolscher, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij. “Bij deze ambitie voor de melkveehouderijsector moeten de retail en de maatschappij ook de ambitie hebben om meer weidezuivel te verhandelen en te consumeren.” Wanneer deze ambitie niet gedeeld wordt door de retail en maatschappij, ontstaat er een dubbel gezicht. Dit is geen goede stimulans voor boeren. NAJK roept daarom samen met LTO en NMV staatssecretaris Van Dam op om zich hiervoor in te zetten.

Onderwijs

Om weidegang te stimuleren zijn kennis en kunde van groot belang. Zoals staatssecretaris Van Dam in zijn brief aan de Tweede Kamer schrijft, zet NAJK zich al geruime tijd in om weidegang beter in het onderwijs verankerd te krijgen. “Binnen het onderwijs is er de laatste decennia te weinig aandacht geweest voor weidegang, gras en voerderbouw”, aldus Bolscher. “Echt vakmanschap van het beweiden moet weer terug in het onderwijs.”

Bevordering kennis en kunde

NAJK zet zich in om door middel van verschillende projecten kennis en kunde over weidegang bij jonge ondernemers te vergroten. “Naast lopende initiatieven zoals het project Nieuwe Weiders, zijn er extra projecten nodig waarbinnen met name jonge ondernemers kennis en kunde kunnen opdoen die nodig zijn om graslandmanagement en beweiding te kunnen optimaliseren.” NAJK zet zich in om dit vakmanschap beter verankerd te krijgen onder jonge melkveehouders. Bolscher: “Want goed vakmanschap staat aan de basis van goed en efficiënt weiden.”

Invulling details fosfaatrechten cruciaal voor jonge boeren

NAJK benadrukt dat de fosfaatrechten voor alle melkveehouders zeer ingrijpend zijn, maar waarschuwt dat deze nog ingrijpender kunnen worden voor jonge melkveehouders. Hoewel er nu meer duidelijkheid is over de invulling van fosfaatrechten, moeten verdere details nog worden ingevuld. Deze details zijn cruciaal zijn voor de bedrijfsovernamemogelijkheden van jonge boeren en het behoud van een goede toekomst in de melkveehouderij. Een toekomst waarin zowel ontwikkeling van het bedrijf voor jonge melkveehouders mogelijk is als dat er oog is voor het milieu.

De toekomst van de melkveehouderij hangt sterk samen met de kansen die de sector krijgt binnen met name Europees beleid. “Behoud van de derogatie en het verkrijgen van een nieuwe derogatie die meer kansen biedt voor de melkveehouderij op het gebied van evenwichtsbemesting en het gebruik van kunstmestvervangers, is voor de toekomst van de melkveehouderij noodzakelijk.” aldus Koen Bolscher, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij. “Gezien de ontwikkelingen in de melkveehouderij is de invoering van het fosfaatrechtensysteem onvermijdelijk. Voor jonge boeren die kansen zien in de melkveehouderij, is het systeem zeer ingrijpend.” Het is daarom belangrijk dat de staatssecretaris de mogelijkheid biedt om bedrijfsspecifiek de fosfaatproductie te kunnen verantwoorden middels de KringloopWijzer.

NAJK is gezamenlijk met andere sectorpartijen (LTO Nederland en NZO) betrokken geweest bij de invulling van het fosfaatrechtensysteem, maar ook andere partijen, de politiek en de staatssecretaris zelf hebben invloed gehad op de verdere invulling van het systeem.

Afroming

De staatssecretaris heeft aangekondigd de fosfaatrechten per 1 januari 2017 in te voeren met peildatum 2 juli 2015. NAJK heeft ingezet om een periode voor 2 juli aan te houden als referentiemoment. Om in 2018 aan het productieplafond te voldoen moet de melkveehouderij in 2017 afromen. De generieke afroming die hiervoor nodig is, bedraagt ongeveer 4% ten opzichte van de peildatum. Door de regelingen voor bedrijven zonder fosfaatoverschot en knelgevallen wordt het generieke afromingspercentage voor alle bedrijven hoger dan strikt noodzakelijk is. Hierdoor komt de afroming tussen de 4 en 8%. De afroming op bedrijfsniveau is afhankelijk van de bedrijfsvoering. In het huidige voorstel worden bedrijven zonder fosfaatoverschot deels gecompenseerd voor de afroming. In 2017 zal bekend worden met welk percentage fosfaatrechten elk bedrijf moet worden afgeroomd. De aangekondigde knelgevallenregeling is beperkt.  De voorwaarden hiervan worden nog verder ingevuld. NAJK is van mening dat de generieke korting zo laag mogelijk moet blijven.

Overdracht van rechten

Fosfaatrechten worden overdraagbaar via een vrij handelssysteem waarbij overdrachten gemeld worden bij Rijksdienst voor ondernemend Nederland (RVO). Bij overdracht van rechten wordt 10% van de overgedragen rechten afgeroomd. In 2017 wordt deze afroming gebruikt om de generieke afroming te verkleinen. Vanaf 2018 zal deze afroming terechtkomen in een fosfaatbank. Bolscher: “De afroming bij overdracht van rechten is een enorm risico voor bedrijfsovername en dus voor jonge boeren! Dit betekent dat bij overdracht van rechten bij een bedrijfsovername of bedrijfswijziging 10% van de rechten verloren gaat.” In de discussies voor de invulling van het systeem zal NAJK pleiten voor aanpassing voor deze misser in het beleid. Dit maakt bedrijfsovername door jonge boeren extra moeilijk. “We hebben deze situatie ook gezien bij de invoering van de melkveefosfaatreferentie, waarbij uiteindelijk overdracht tot de derde graad is vrijgesteld. Dit blijkt echter in de praktijk nog te vaak tot grote problemen te leiden. Bij de invoering van het fosfaatrechtensysteem moet dit beter geregeld zijn.”

NAJK gaat zich ook hard maken voor de uitgifte van rechten vanuit de nieuw te vormen fosfaatbank. Hierbij moet niet alleen gekeken worden naar de mate van grondgebondenheid. De fosfaatbank zou er juist op gericht moeten zijn om ontwikkeling van bedrijven met jonge ondernemers die willen voldoen aan alle maatschappelijke wensen te kunnen ondersteunen.

NAJK zal de komende tijd nauw betrokken blijven bij de verdere invulling van de details van het fosfaatrechtensysteem.

Fosfaatrechten noodzakelijk, maar zeer ingrijpend

LTO Nederland, de Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) en het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) vinden de plannen van staatssecretaris Van Dam om fosfaatrechten in te voeren in de melkveehouderij noodzakelijk, maar zeer ingrijpend. De plannen scheppen duidelijkheid en passen in de visie van de zuivelketen: de melkveehouderij is een grondgebonden sector die zich binnen de milieugrenzen moet kunnen ontwikkelen.

Door een grens te stellen aan de productie van fosfaat op individuele melkveebedrijven, wil de staatssecretaris dat de nationale fosfaatproductie door de veehouderij onder het Europese fosfaatplafond blijft. Daarvoor is een generieke korting op de fosfaatrechten onvermijdelijk gebleken. Met deze maatregelen is er zicht op behoud en verlenging van de derogatie, die onmisbaar is voor de sector.

Voor alle bedrijven is de invoering ingrijpend. Generieke kortingen zijn dat per definitie, vooral voor bedrijven die niet of beperkt zijn gegroeid. In die zin betreurt de sector het dat de staatssecretaris er niet voor heeft gekozen om terug te grijpen op een periode vóór de peildatum van 2 juli 2015. Daarmee is niet tegemoetgekomen aan de wens van de sector om deze bedrijven te ontzien.

Het is goed dat ondernemers de tijd krijgen om hun bedrijfsvoering aan te passen aan de nieuwe situatie. Bedrijven zonder fosfaatoverschot op 2 juli 2015, worden deels gecompenseerd voor de afroming. De overheid heeft toegezegd om de generieke korting zo beperkt mogelijk te houden.

De sector is positief dat specifieke verantwoording via de KringloopWijzer tot de mogelijkheden behoort. Dit betekent dat bedrijven die mineralen daadwerkelijk efficiënt benutten, de ruimte krijgen om zich –binnen de milieurandvoorwaarden- te ontwikkelen. Voor de verdere ontwikkeling van de sector is het goed dat de rechten overdraagbaar worden.

De zuivelketen hoopt dat de voorstellen van de staatssecretaris op een breed draagvlak kunnen rekenen in zowel de Tweede Kamer als de Eerste Kamer, zodat er spoedig definitieve duidelijkheid is voor de melkveehouderij.

Dialoogsessies NAJK en Rabobank in volle gang

Waar sta jij in 2025? Dat is de cruciale vraag die centraal staat tijdens de dialoogsessie: ‘De agrarische ondernemer in 2025’ georganiseerd door NAJK in samenwerking met de Rabobank. Tijdens een dialoogsessie gaan leden van lokale AJK’s in gesprek met de lokale Rabobank. De toekomst van het agrarisch bedrijf staat centraal. Waar gaan we met het agrarische bedrijf en de -sector naar toe? Welke uitdagingen moeten nog overwonnen worden? 

Na de aftrap bij AJK Tubbergen gingen donderdagavond 18 februari de leden van AJK Kampen/Zwolle en medewerkers van Rabobank Noordoostpolder-IJsseldelta met elkaar in dialoog. De deelnemers werden getriggerd om na te denken over wat goed agrarisch ondernemerschap is. Waar zijn de agrarische jongeren trots op, wat zijn hun dromen, welke uitdagingen liggen op hun pad en wat is er vanuit Rabobank en NAJK nodig om ook in 2025 een goede agrarische ondernemer te kunnen zijn.

“Onder leiding van gesprekleiders spraken we in kleine groepen en hebben we ons verdiept onze toekomst. Het was een erg leuke en geslaagde avond”, aldus Peter de Vries, accountmanager bij Rabobank Noordoostpolder-Urk. Ook AJK Kampen/Zwolle was enthousiast over de dialoogsessie. AJK Kampen/Zwolle-voorzitter Marcel Pelleboer: “Het was leuk om de verschillende toekomstvisies te horen en daarover te discussiëren. In de dialoogsessie kwam iedereen aan het woord, ook de mensen die je normaal niet zoveel zou horen. Het kan voor andere AJK’s zinvol zijn om zo’n avond te organiseren.”

NAJK Aan Tafel! bij staatsecretaris Van Dam

Tien visies op de toekomst van ons voedsel

Op donderdag 11 februari 2016 presenteerde staatsecretaris Van Dam het essayboek Aan Tafel! Het dagelijks bestuur van NAJK was aanwezig bij de presentatie van het boek. In de essaybundel hebben tien essayisten hun visie gepresenteerd op de toekomst van voedsel. Één van de essayisten was NAJK-voorzitter Eric Pelleboer die namens NAJK de voedselvisie presenteerde.

“De afstand van grond tot mond en van boer tot burger is in de loop van de jaren groter geworden. Als we die afstand kleiner maken krijgt de boer zijn positie en waardering, die hij verdient, terug”, betoogt staatsecretaris Van Dam. De staatsecretaris bedankte de essayisten voor hun bijdrage aan het boek. “Voldoende, goed en gezond voedsel produceren, zonder de aardbol meer te belasten, is een grote uitdaging. Het moet anders. Deze bundel laat zien dat het anders kan”, aldus staatsecretaris Van Dam.

Aan tafel

Na de presentatie van het essayboek gingen de essayisten aan tafel om daar verder te discussiëren over de toekomst van ons voedsel. Tijdens de discussie kwamen de verschillende voedselvisies op tafel maar schetste de essayisten ook verschillende mogelijke oplossingen. “Wij moeten innoveren, elkaar opzoeken en samen werken met de overheden, kennisinstelling en de maatschappij”, aldus NAJK-voorzitter Pelleboer.

Sexy voedsel

Het belang van de voedselketen is dat mensen weer leren wat gezond voedsel is en verleid worden om dit te nuttigen, voedsel moet sexy zijn. Deze conclusie kon getrokken worden uit de bijeenkomst. De staatsecretaris beloofde te ondersteunen in het promoten van groente en fruit, wanneer de sector zelf ook de schouders er onder zet. Verder wil de overheid hulp bieden als de voedingsindustrie en producenten samenwerken in het aantonen van gezonde producten. Kortom: het initiatief ligt bij de sector, maar de overheid wil hier zeker in ondersteunen.

De hoofdconclusie van de bijeenkomst liet zien dat er vele wegen zijn naar eerlijker, natuurlijker en beter voedsel. “Dit boek vormt een goede basis om een gesprek aan te gaan over een toekomstbestendig voedselbeleid”, aldus Van Dam.

Lees alle essays op; https://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-economische-zaken/documenten/publicaties/2016/02/11/aan-tafel

Ook dit jaar: Week van de Akkerbouw

BO Akkerbouw (Brancheorganisatie Akkerbouw) organiseert dit jaar voor de tweede keer de Week van de Akkerbouw. Consumenten worden uitgenodigd het verhaal achter hun voedsel te ontdekken. De Week van de Akkerbouw vindt plaats van 20 tot en met 25 juni.

Steeds meer Nederlanders hebben interesse in waar hun  voedsel vandaan komt. De Week van de Akkerbouw wordt georganiseerd om consumenten nog meer bewust te maken van wat zij eten. Akkerbouwers laten aan Nederlandse burgers zien waar hun voedsel vandaan komt, wat er op de akkers gebeurt en met hoeveel zorg akkerbouwers te werk gaan.

Als partner van BO Akkerbouw is NAJK betrokken bij het initiatief. Doeko van ’t Westeinde, dagelijks bestuurder met portefeuille akkerbouw: “Het is goed dat er weer een Week van de Akkerbouw komt. De sector zet haar schouders onder dit evenement. Namens NAJK ben ik bij de organisatie betrokken en hoop ik jonge boeren enthousiast te krijgen. Dit is een uitgelezen mogelijkheid om onze mooie sector bij zowel publiek als beleidsmakers onder de aandacht te brengen. Van een goede uitstraling van de sector plukken we immers allemaal de vruchten!”

Jonge akkerbouwers: open ook op 25 juni jouw deuren voor geïnteresseerde consumenten. Meld jouw bedrijf aan opwww.weekvandeakkerbouw.nl en volg de Week van de Akkerbouw op Twitter, Facebook of Instagram en gebruik #wvda in tweets of posts over de akkerbouwsector.

Neline Both de nieuwe secretaris van NAJK

Per 1 februari heeft Kirsten Haanraads afscheid genomen als algemeen secretaris van NAJK. Kirsten heeft haar werk met veel plezier en enthousiasme gedaan. Kirsten: “De agrarische sector heeft de afgelopen jaren vele uitdagingen gekend en het was bijzonder om daar betrokken bij te zijn. Daarnaast heb ik genoten van al het contact met bestuurders, leden en partners.” Kirsten Haanraads verruilt haar baan bij NAJK voor een baan bij Public Affairs van Natuurmonumenten. NAJK bedankt Kirsten voor haar inzet. “Kirsten heeft de afgelopen jaren NAJK nog sterker op de kaart gezet. Ze had een enorme drive en veel enthousiasme. Namens heel NAJK wens ik Kirsten veel succes toe in haar nieuwe baan bij Natuurmonumenten”, aldus NAJK-voorzitter Eric Pelleboer.

Met het vertrek van Haanraads is een nieuw algemeen secretaris aangetrokken. Per 1 februari heeft Neline Both de functie van algemeen secretaris bij NAJK op zich genomen. Neline heeft een opleiding Bedrijfskunde & Agribusiness op de CAH Vilentum in Dronten gevolgd, en vervolgens een master Bestuurskunde op de Erasmus Universiteit Rotterdam. Both gaat haar functie met veel enthousiasme tegemoet. “De agrarische sector is een prachtige sector, met veel potentie. Jonge boeren en tuinders hebben de toekomst, daarom wil ik mij graag inzetten voor de belangen van deze jonge professionals”, aldus Neline. Meer weten over Neline Both? Volg haar op Twitter: @NelineBoth.

Melkveehouderijdag ‘Natuurlijk Meer Melken’

Op woensdag 27 januari 2016 organiseerde NAJK en DeLaval samen een dag speciaal voor melkveehouders: Natuurlijk Meer Melken. Er luisterde 48 deelnemers naar de visie van DeLaval, Rabobank en ForFarmers op het thema. Vervolgens konden ze met elkaar in discussie over ‘Natuurlijk Meer Melken’.

Balans tussen factoren

Geert-Jacob van Dijk, directeur DeLaval Benelux en NAJK-voorzitter Eric Pelleboer opende de dag. Jan van Beekhuizen, sectormanager food & agri van de Rabobank, gaf zijn visie op het onderwerp. “Om op natuurlijke wijze meer te kunnen melken, moet er een balans zijn tussen een aantal factoren namelijk de zuivelmarkt, concurrentie, draagvlak, mineralen, financiering en de ondernemer”, aldus Jan van Beekhuizen. “Na de verdwijning van de melkquotum moet hier een balans in hervonden worden. Het begint allemaal bij wat de ondernemer wil maar het belangrijkste is om alleen te investeren in uitbreiding als er goede financiële resultaten zijn.”

Efficiëntie 

Daarna was het woord aan Robert Meijer, Marketing manager melkvee bij ForFarmers. Meijer: “Er komt als melkveehouder veel op je af, maar niet op alle zaken heb je direct invloed. Richt je vooral op zaken waar je wel invloed op hebt als efficiënte melkproductie en goede technische resultaten. Nu het melkquotum eraf is en er fosfaatrechten komen, is het een uitdaging om meer melk per kg fosfaat te produceren. Hier liggen kansen. Uit praktijkresultaten blijkt dat er verschillen van 50 kg melk/per kg fosfaat tussen bedrijven bestaan. Sturen op mineralenefficiëntie betekent bovendien sturen op voerwinst.”

Sensorgegevens vertalen

Tot slot gaf Hendrik Veldman, Solution Manager Herd Management & Feeding bij DeLaval, zijn visie op ‘Natuurlijk Meer Melken’. “Op de melksystemen van DeLaval zitten allerlei sensoren, maar het gaat uiteindelijk om wat de gegevens de boer vertellen en wat de boer hiermee doet”, vertelde Hendrik Veldman. “Er zijn nog verschillende stappen te zetten maar iedere boer zal dat op z’n eigen manier doen.”

Ter afsluiting van de dag bezochten de deelnemers het melkveebedrijf van melkveehouder Sjoerd Minnema.

NAJK: Kwaliteit internet op het platteland beschamend

Met de start van de discussie over smart farming en big data roept NAJK op om snel de kwaliteit van internet op het platteland te verbeteren. Vanaf deze week discussiëren de leden van het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) over het discussiestuk ‘smart farming en big data’. Jonge boeren en tuinders, vertegenwoordigd in de 124 lokale en 10 provinciale afdelingen van NAJK, gaan de komende twee maanden de discussie aan met maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven en elkaar. Binnen NAJK is deze stellingname door de achterban leidend in de werkzaamheden voor het dagelijks bestuur.

“Wij vertegenwoordigen de ondernemers van de toekomst”, zegt Eric Pelleboer, voorzitter van NAJK. “Vanuit die positie willen wij vooruitgang en vernieuwing brengen. Dit doen wij onder andere door de standpunten en aanbevelingen die vanuit onze leden uit het discussiestuk ‘smart farming en big data’ komen, in te bedden in beleid en praktijk.”

“Wij willen aan de gang met de nieuwste technologieën, met alles wat smart farming en big data ons kunnen bieden, aldus Pelleboer. “Tegelijkertijd is de internetverbinding in veel delen van Nederland nog ondermaats. Dat is beschamend in een land dat koploper in de wereld is. En we willen graag ook koploper blijven! Wij roepen op tot snelle en concrete actie om de snelheid van het internet op het platteland sterk te verbeteren.

”Internet is voor boeren en tuinders van groot belang voor het efficiënt uitoefenen van hun beroep. Steeds meer onderdelen van het agrarisch bedrijf zijn geautomatiseerd en afhankelijk van internet, zoals systemen voor controle en temperatuurbeheersing of aansturing van voersystemen. In de land- en tuinbouw is gebruik van GPS gemeengoed. Er zijn echter nog veel ondernemers die onvoldoende ontvangst hebben. Deze systemen vragen vaak een constante internetverbinding voor uitwisseling van gegevens. Daarnaast vraagt de overheid van boeren en tuinders dat informatie digitaal wordt ingediend. “Internet is in geen enkel bedrijf meer weg te denken. Dus ook in de agrarische sector niet”, reageert Pelleboer.

Pelleboer: “Over twee maanden hebben onze leden de discussiebijeenkomsten over smart farming en big data afgerond. Hun standpunten worden dan via ons vertaald in concrete acties voor politiek en praktijk. Dan gaan wij dus aan de slag met vernieuwingen op het gebied van smart farming en big data. Ik stel voor dat dit bijna oubollige probleem van ondermaats internet, dan voorgoed opgelost is.”

Ontwikkelingen in de intensieve sector

Op vrijdag 30 oktober is de landelijke klankbordgroep intensief bijeen gekomen. Deze klankbordgroep, bestaande uit leden vanuit de verschillende intensieve sectoren, spreken met dagelijks bestuurder Ronald van Leeuwen over de actuele ontwikkelingen in de sector. Voor de intensieve sector spelen er verschillende onderwerpen. Bijvoorbeeld het plan Vitale Varkenshouderij, dat onlangs door Uri Rosenthal werd gepresenteerd. Maar ook op het vlak van antibiotica: begin december zal de Tweede Kamer hierover in debat gaan. Daarnaast zijn er volop ontwikkelingen gaande op het gebied van het fosfaatplafond en de discussie over het schot tussen de sectoren. Voor bedrijfsovername en bedrijfsontwikkeling zijn dit belangrijke thema’s. Het advies van de klankbordgroep vormt een belangrijke basis voor de strategie van het dagelijks bestuur op de korte en lange termijn. Tijdens de NAJK-bestuursvergadering van december zal het dagelijks bestuur de visie en strategie voor het komend jaar presenteren.

De klankbordgroep komt eenmaal per jaar bijeen maar opereert vooral via een besloten groep op Facebook. Als de actualiteit of de klankbordgroep daar om vraagt, dan komen de leden bijeen vaker bijeen voor overleg.

Wil jij meer informatie over de ontwikkelingen in de intensieve sector? Of wil je onderdeel worden van de klankbordgroep intensief? Neem dan contact op met Ronald van Leeuwen, via rvanleeuwen@najk.nl.